|
Yabancı ulaştırma
şirketlerinin yurtdışı hasılatı nasıl hesaplanır
Alınacak bilet bedellerine ek gider karşılıkları
hasılata eklenerek bulunacak miktara uygulanacak oran
nispetinde Türkiye'de matraha esas alınacak hasılat
hesaplanır.
Yabancı ulaşım şirketlerine Türkiye'den dar mükellef
konumundaki kuruluşlar tarafından verilen hizmetlerden
dolayı tahsil edilen bedellerden yabancı ülkelerde
havaalanlarında verilen hizmetlerle, limanlarda verilen
hizmetler dolayısıyla ödenen bedellerin indirim konusu
yapılarak vergiye tabi hasılatın tespiti mümkün müdür?
Son yıllarda yapılan turistik gezilerin
organizasyonunda, yabancı ülke havaalanlarında ve
limanlarında alınan hizmet bedellerinde artış olduğu
bilinmektedir. Bu durumda söz konusu ödemelerin
Türkiye'de hasılattan düşülmesi gereken bir pay olarak
dikkate alınması söz konusu olabilir mi?
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 23. maddesi uyarınca yabancı
ulaştırma kurumlarının vergiye tabi matrah olarak kurum
kazancı, hasılata ortalama emsal oranlarının uygulanması
suretiyle belirlenmektedir.
Ortalama emsal oranları, Türkiye'de daimi veya arızi
olarak çalışan bütün kurumlar için;
· Kara taşımacılığında % 12,
· Deniz taşımacılığında % 15,
· Hava taşımacılığında % 5
olarak uygulanmaktadır.
Yasal düzenleme gereği olarak Türkiye'de yükleme
limanlarından yabancı ülkelerdeki varış limanlarına veya
diğer bir kurumun gemisine aktarma yapılacak yabancı
limana kadar gerçekleşen deniz ve hava taşımacılığında
bilet bedeli ile birlikte alınan gider karşılıkları
dahil, yolcu yük ve bagaj taşıma ücreti olarak her türlü
ad altında alınan paralar Türkiye'de elde edilmiş
hasılat sayılır.
Dolayısıyla, kara taşımacılığından farklı olarak deniz
ve hava taşımacılığında hasılatın Türkiye'de elde
edilmiş sayılması kalkışın Türkiye'den yapılmasına
bağlıdır. Yabancı ulaştırma kurumlarınca yabancı
ülkelerdeki yükleme veya kalkış limanlarından
Türkiye'deki varış limanlarına kadar yapılacak deniz ve
hava ulaştırmalarında alınan ücret, yük ve bagaj
ücretleri ise bu kapsama girmemektedir.
Buna göre deniz ve hava taşımacılığında ücrete esas olan
mesafe Türkiye sınırlarını aşmakta ve bir Türk
limanından veya hava alanından yabancı bir ülke limanına
veyahut da havaalanına kadar yapılan taşıma giderleri
vergilendirmede dikkate alınmaktadır.
Söz konusu taşıma için alınacak bilet bedellerine
herhangi bir şekilde ek olarak alınan gider karşılıkları
da hasılata eklenerek bulunacak miktara uygulanacak oran
nispetinde Türkiye'de matraha esas alınacak hasılat
hesaplanmaktadır. Buna ilişkin olarak oluşan bir yargı
kararına göre de "Dar mükellefiyete tabi yabancı
ulaştırma kurumlarının Türkiye'de elde edilmiş sayılan
hasılatın hesabında bilet bedeli ile birlikte tahsil
edilen yolcu servis ücretlerinin de dikkate alınması
gerekmektedir.
( Danıştay 4. daire E.No:2007/ 3450, K.No: 2007/ 3397)
(V. SEVİĞ)
OCAK AYINDA STOPAJ TEŞVİKİ
"Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması" ile ilgili 5838
sayılı Kanun'un 32. maddesinin 13. fıkrasıyla
"Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ve Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun'un" 3. ve 6.
maddelerinin 1. fıkralarında yer alan süre bitimi
31.12.2009 olarak değiştirilmiştir. Ancak bu değişiklik
28.02.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmış olup,
değişiklik 01.01.2009 tarihinden itibaren geçerlidir. Bu
durumda Ocak 2009 dönemine ait muhtasar beyannamede
düzeltme yapılması mümkün müdür?
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ile ilgili 5838
sayılı yasa ile yapılan değişiklik uyarınca Yatırımların
Teşviki ile ilgili olarak teşvik kapsamında olan illerde
gelir vergisi teşvik uygulaması, 1.4.2005 tarihinden
itibaren yeni işe başlayanlar ile 01.04.2005 tarihinden
önce işe başlamış olan gelir ve kurumlar vergisi
mükellefleri için 31.12.2009 tarihine kadar
uzatılmıştır.
Diğer yandan, 5838 sayılı yasanın 32. maddesinin 13.
fıkrasıyla değişik 5084 sayılı yasanın 7. maddesinin (h)
bendi uyarınca Teşvik kapsamında olan illerdeki
yatırımlar nedeniyle uygulanacak vergi teşviki 5084
sayılı yasanın 3. maddesinde yer alan süreye
bakılmaksızın,
· 31.12.2004 tarihine kadar tamamlanan yatırımlar için
31.12.2009 tarihine kadar,
· 01.01.2005- 31.12.2007 tarihleri arasında tamamlanan
yatırımlar için beş yıl süreyle,
· 31.12.2008 tarihine kadar tamamlanan yatırımlar için
dört yıl süreyle,
· 31.12.2009 tarihine kadar tamamlanan yatırımlar için
üç yıl süreyle,
uygulanacaktır.
Teşvik uygulaması Çanakkale ilinin Bozcaada ve Gökçeada
ilçeleri için 04.04.2007 tarihinden itibaren beş yıl
süreyle geçerli olacaktır.
Diğer yandan 5084 sayılı Yatırımın ve İstihdamın Teşviki
ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa
kapsamında gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlanma
süresi 31.12.2008 tarihinde sona eren yatırımlar için
sürenin 5838 sayılı yasa ile 31.12.2009 tarihine kadar
uzatılması nedeniyle, teşvik kapsamında olan
mükelleflerin Ocak 2009 dönemine ait muhtasar
beyannamelerinin terkin kapsamında değerlendirilmesine
yönelik olarak düzeltme beyannamesi vermeleri mümkündür.
Bu konuda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı
tarafından 19.03.2009 günü "Yatırımların ve İstihdamın
Teşviki Sirküleri/1" yayınlanmıştır. (V. SEVİĞ)
Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz
referans/01.04.2009 |
