|
Genel Sağlık Sigortası yerine İsteğe Bağlı ödeyin
> A. A.
1965 doğumluyum. 1980-1993 yılları arasında 2200 gün SSK
sigortalılığım var. Şu an çalışmıyorum. Babamdan miras
kalan iki daire ve bir dükkandan dolayı 1.550 TL kira
gelirim var. Sizce İsteğe Bağlı Sigortalı mı yoksa Genel
Sağlık Sigortalısı mı olmam daha cazip? İsteğe Bağlı
olmayıp Genel Sağlık’ı istememek gibi bir hakkım var mı?
CEVAP:Ülkemizde dağınık bir yapıda olan yararlanma
şartları birbirinden farklı olan sağlık hizmetlerinin
bütün nüfusu kapsama alması için yapılan çalışmalar
sonucunda 5510 sayılı Kanunla Genel Sağlık Sigortası (GSS)
uygulaması 1 Ekim 2008 tarihi itibari ile yürürlüğe
girmiştir.
Bilindiği gibi sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve
aylık alanlar ile halen bir sosyal güvenlik kurumunda
çalışarak prim ödeyenler başka hiçbir işleme gerek
kalmaksızın GSS kapsamına girmiştir. Buradan şunu
kastediyoruz; herhangi bir şekilde emekli aylığı alanlar
ile ister eski anlamda SSK’lı, ister Bağ-Kur’lu veya
isterse de Emekli Sandığı’na tabi çalışması olanlar
herhangi bir işlem yapmaya gerek kalmaksızın GSS
sayılmaktadır. Herhangi bir şekilde çalışmayanlar ve
çalışmalarından dolayı veya başka bir şekilde emekli
almayanlar ise GSS primi ödemek zorundadırlar. Başka bir
deyişle, boşta kalan kişiler talep etmeleri halinde prim
ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına
kavuşmuşlardır.
GENEL SAĞLIK
SİGORTASINA NASIL PRİM ÖDENİR?
GSS olmanın birinci şartı Türkiye’de ikamet etmek,
ikincisi ise GSS Giriş Bildirgesini kuruma vererek prim
ödemektir. Peki prim nasıl ödenecek? İzlenecek yol
nedir? GSS’ye girmek isteyenler ilk olarak gelir testi
yaptırabilirler. 1 Ekim tarihinden itibaren 2 yıl
süreyle gelir testi ilçelerde kaymakamlıklar, illerde
ise valilikler aracılığı ile yapılacaktır. İl ve ilçe
idare kurullarının öteden beri yeşil kart uygulamasından
gelen tecrübeleri bu işlem için kullanılacak.
Gelir testinde kişinin veya ailenin aylık gelir
miktarının ne olduğu tespit edilecek. Örneğin, kişi
başına aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az
olanlar GSS primi ödemeyecekler (666x1/3=222 TL). Aylık
geliri kişi başına bugün için 222 TL’nin altında olanlar
yeşil kart alarak sağlık yardımı almaya devam edecekler.
Bu kişilerin primleri devlet tarafından ödenecektir.
Kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden fazla
olanların gelirlerini ise valilikler veya kaymakamlıklar
tespit edip Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderirler.
Aylık geliri asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret
arasında olanlar ise aylık 26.64 TL GSS primi ödeyerek
sağlık yardımı alabilirler. (Hesaplamada önce asgari
ücretin üçte biri alınır ve GS primi olan yüzde 12’si
GSS primi olarak ödenir: 666/3 = 222x%12 = 26. 64 TL)
Aylık geliri asgari ücret ile asgari ücretin iki katı
arasında olanlar ise 79.92TL GSS primi öderler.
(Hesaplama şu şekilde yapılmaktadır: Asgari ücretin
yüzde 12’si GSS primi olarak hesaplanır. Yani 666x%12 =
79.92 TL)
İkinci yol ise kişilerin gelir testine girmeden doğrudan
asgari ücretin iki katı üzerinden GSS primi ödemek
istemeleri halinde, 159.84TL ödeyerek GSS sigortalısı
olabilirler. (Hesaplama şu şekilde yapılır: 666x2 =
1.332 TLx%12 = 159.84 TL)
AİLE FERTLERİ DE
SAĞLIK YARDIMI ALABİLİR
GSS’linin bakmakla yükümlü olduğu ve geliri olmayan veya
çalışması olmayan aile fertleri de sağlık yardımı
alabilirler. Kimlerin yararlanabileceğini şu şekilde
sıralayabiliriz:
- Genel Sağlık Sigortalısının eşi,
- 18’ini doldurmamış çocukları,
- Lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını,
yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan
çocukları,
- Yaş şartı aranmaksızın çalışma gücünü en az %60
oranında kaybeden evli olmayan çocukları,
- Geçimi sigortalı tarafından sağlanan ana-babası,
sağlık yardımlarını alabilir.
İSTEĞE BAĞLI
SİGORTA’NIN AVANTAJI EMEKLİLİK
5510 sayılı Kanunla getirilen en önemli düzenlemelerden
birisi de İsteğe Bağlı Sigorta’da (İBS) 1080 gün
sigortalı çalışmış olma şartının kaldırılmasıdır.
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren herhangi bir yerde
çalışmayanlar İBS’ye girebilirler.
İBS’linin primi, sigortalı tarafından tespit
edilebilmekte, en az prim tutarı ise asgari ücretin
yüzde 32’si yani 213.12 TL olmaktadır. 30 gün prim
ödedikten sonra sağlık yardımına hak kazanırlar. Diğer
yandan GSS sigortasına ayrıca prim ödemelerine gerek
kalmamaktadır.
Karşılaştırma yapacak olursak, aylık kişi başı geliri
1.332 TL’den fazla olan vatandaşlarımızın 213.12 TL
ödeyerek İBS’li olmaları, 159.84 TL ödeyerek GSS
olmalarından daha cazip görünmektedir. Çünkü İBS’liler
belirli bir süre prim ödedikten sonra emekli olma
hakkını kazanıp aylık aldığı gibi, emekli olunca GSS’li
olmak yani GSS primi ödemek yükümünden de kurtulacaktır.
Önceden sigortalı hizmeti bulunan vatandaşlarımızdan
aylık kişi başı geliri 666.00-1332.00 TL olan
vatandaşlarımızın da kendini biraz zorlayarak GSS yerine
İBS’li olmayı seçmeleri menfaatlerine olacaktır.
Sonuç olarak okuyucumuza geliri asgari ücretin iki
katının üzerinde olması nedeniyle GSS yerine isteğe
bağlı sigortaya prim ödemesini öneriyoruz. Zira, prim
gelecek yıllar için emekli olmanın yolunu da açmış
olacaktır.
Şerif akçan
Türkiye/25.01.2009 |
