Temettü ve kar payı gelirlerinde bir
liranın önemi
Elde edilen gelirin beyanına
ilişkin eşikler vardır; istisna
tutarı, beyan sınırı gibi.. Bazen
bir liralık bir gelir fazlalığı ile
beyanname vermek ve vergi ödemek
zorunda kalırsınız.. Oysa geliriniz
bir lira daha düşük olsaydı beyan
etmeyecek ve vergi de
ödemeyecektiniz.. O bir lira sizi
bazen bir-iki bin lira vergi ödemek
zorunda bırakır..
Bazen de bunun tam tersi olur.
Gelirinizin bir lira eksik olması
nedeniyle beyan edemezsiniz.. Beyan
edemediğiniz için de sizden bir lira
daha fazla geliri olandan daha çok
vergi ödemiş olursunuz.. Tıpkı
temettü ve kar payı geliri elde
edenlerde olduğu gibi...
2009 yılında elde ettiği temettü
veya kar payı geliri 44 bin TL ve
altında olanlar bu gelirlerini beyan
edemezler. Beyan edemedikleri için
de vergi iadesi alamazlar.
Temettü veya kar payı tutarı 44 bin
TL'yi aşanlar ise bu gelirlerini
beyan etmek zorundalar. Ancak büyük
çoğunluğu vergi ödemediği gibi vergi
iadesi alırlar.
Örneğin, 2009 yılında 44 bin TL
temettü geliri elde eden Ahmet Bey,
bu gelirini beyan etmeyecek. 44 bin
TL üzerinden kesilen yüzde 15 vergi
(6.600 TL) nihai vergi olacak. 44
bin 1 TL temettü geliri elde eden
Mehmet Bey ise bu geliri beyan
edecek. Ancak 2 bin 635 TL vergi
iadesi alacak.
Sonuç olarak 44 bin TL temettü elde
eden Ahmet Bey 6.600 TL vergi
öderken, 44 bin 1 TL temettü elde
eden Mehmet Bey 3.965 TL vergi
ödemiş olacak.
İADE NASIL ÇIKIYOR?
Temettü ve kar payı
dağıtımında, yüzde 15 oranında
stopaj (gelir vergisi kesintisi)
yapılıyor. Gelir Vergisi Kanunu'nun
22. maddesine göre kar paylarının
yarısı gelir vergisinden müstesna
tutuluyor. Beyan edilen gelir
üzerinden hesaplanan vergiden,
temettü veya kar payı ödenirken
kesilen verginin ise tamamı mahsup
ediliyor. İstisna uygulaması
nedeniyle vergi matrahı yüzde 50
oranında azalınca, beyan edilen
gelir üzerinden hesaplanan vergi,
kar payı ödenirken yapılan vergi
kesintisinden daha az çıkıyor.
BİR ÖRNEK
Örneğin, sahip olduğunuz
ortaklık payı veya hisse senedine
tekabül eden temettü veya kar payı
100 bin TL olsun. Size bu ödeme
yapılırken yüzde 15 (15 bin TL)
stopaj (vergi kesintisi) yapılıp, 85
bin TL ödeniyor. 100 bin TL'nin
yüzde 50'si (50 bin TL) gelir
vergisinden istisna olup, 50 bin TL
beyan etmeniz gerekiyor. Beyan
ettiğiniz 50 bin TL üzerinden yüzde
15'den başlayan gelir vergisi
tarifesine göre vergi hesaplanıyor.
50 bin TL'nin vergisi 11.525 TL
oluyor. Hesaplanan bu vergiden,
temettü veya kar payı ödenirken
kesilen 15 bin TL mahsup ediliyor.
Temettü ödenirken kesilen vergi,
beyan ettiğiniz tutar üzerinden
hesaplanan vergiden düşük olduğu
için aradaki fark (3.475 TL), iade
olarak alacağınız vergi oluyor.
KİMLER VERGİ İADESİ ALACAK?
2009 yılında sadece temettü
ve kar payı geliri elde edip de bu
gelirleri toplamı 44 bin TL'yi
aşanlar 2010 yılında 1-25 Mart
tarihleri arasında beyanname vermek
zorundalar. Ancak temettü ve kar
payı tutarı 239 bin TL'yi aşmayanlar
ilave vergi ödemeyecekleri gibi
vergi iadesi alabilecekler.
Çünkü beyan edilen gelir üzerinden
hesaplanan vergi ile kesinti yoluyla
ödenen vergi, 239 bin TL temettü ve
kar payı gelirinde başa baş geliyor.
Buna göre, 2009 yılında 44 bin TL
ile 239 bin TL arasında temettü ve
kar payı elde edenlerin vergi iadesi
almaları söz konusu oluyor. Temettü
gelirine göre iade tutarları
Tablo'da verilmiştir.
Defter tasdikini
unutmayın!
GELİR vergisinden muaf olan esnaf
ile kazancı basit usulde tespit
edilen gelir vergisi mükellefleri
dışında kalan ticaret ve sanat
erbabı, ticaret şirketleri, kurumlar
vergisinden muaf olan iktisadi kamu
müesseseleri dışında kalan iktisadi
kamu müesseseleri ile dernek ve
vakıflara ait iktisadi işletmeler,
serbest meslek erbabı ve gerçek
usulde vergiye tabi olan
çiftçilerin, Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre bir sonraki yılda
kullanacakları defterleri, içinde
bulunulan yılın son ayında tasdik
ettirmeleri gerekiyor. Buna göre
öteden beri işe devam eden
mükellefler, 2010 yılında
kullanacakları defterleri en son 31
Aralık 2009 Perşembe akşamına kadar
tasdik ettirmek zorundalar..
Şirket sermayelerinin
yükseltilme süresi uzatıldı
SERMAYELERİ 50 bin TL'den az olan
anonim şirketler ile sermayesi 5 bin
TL'den az olan limited şirketlerin
sermayelerini belirlenen tutarlara
yükseltmeleri için 31.12.2009
tarihine kadar süre tanınmıştı. Bu
süre, dünkü Resmi Gazete'de
yayımlanan Sanayi Ticaret
Bakanlığı'nın İç Ticaret 2009/3 Nolu
Tebliği ile 31.12.2011 tarihine
uzatıldı.
Hem yetim hem de emekli
aylığımı alabilir miyim?
EMEKLİ Sandığı'ndan babamdan dolayı
3 yıldır yetim maaşı alıyorum.
Kendim de bir yıldır SSK'lı
çalışıyorum. Eksik günlerimi
tamamlayıp 10 Ocak 2010'da SSK'dan
emekli olacağım. Yeni yasaya göre
babamdan aldığım maaşın kesileceğini
söylüyorlar. Ayrıca da bir yıldır
SSK'lı olduğum için aldığım yetim
maaşını da geri ödemem gerekecekmiş.
Doğru mudur? Benim bildiğim, babam
Emekli Sandığı emeklisi, ben SSK
emeklisi olacağım için yetim aylığım
kesilmeyecekti. Lale Yaşar
Üzülmeyin, sizin bildiğiniz doğru.
Yeni yasada değişiklik olmakla
birlikte, 5434 sayılı Emekli Sandığı
Kanunu'na göre bağlanan yetim
aylığının durum değişikliği
nedeniyle kesilmesinde veya yeniden
bağlanmasında 5434 sayılı Emekli
Sandığı Kanunu hükümleri
uygulanıyor. Siz de yeni Kanun değil
eski Emekli Sandığı Kanunu
hükümlerine tabisiniz.
Emekli Sandığı Kanunu'na göre de
Emekli Sandığı'na tabi
çalışmadığınız ve Emekli
Sandığı'ndan emekli olmayacağınız
için SSK'lı olarak çalıştığınız
dönemde aldığınız yetim aylığı geri
alınmaz. Emekli olduğunuzda da
evlenmediğiniz sürece yetim aylığı
almaya devam edersiniz.
