|
İNDİRİLEMEYEN KATMA DEĞER VERGİSİNİN
GİDER YAZILMASI
1985 yılında
yürürlüğe giren ve vergi dünyamıza yeni bir
vergilendirme yöntemi katan 3065 sayılı Katma Değer
Vergisi Kanunu 20 yılı aşkın bir süredir başarıyla
uygulanılmasına devam edilmektedir. Her vergi kanununun
iyi yönleri olduğu gibi aksayan yönleri de muhakkak
bulunmaktadır. Katma Değer Vergisi’ nde de bu yönler
zaman zaman karşımıza çıkmaktadır.
Bunun en çok göze çarpan noktalarından bir tanesi
Serbest Meslek Kazancının Gelir Vergisi Kanunu ve Katma
Değer Vergisi Kanunu ile çelişmesi iken diğer bir durum
ise binek otomobillere ödenen fakat indirilemeyen katma
değer vergisinin durumu ve kapanış esnasında mükellefin
indiremediği Katma Değer Vergisi’ nin durumudur.
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29. maddesi 2
nci bendine göre “Bir vergilendirme döneminde
indirilecek Katma Değer Vergisi toplamı, mükellefin
vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan Katma
Değer Vergisi toplamından fazla olduğu takdirde aradaki
sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez.” Hükmüne
rastlamaktayız. Aynı maddenin 3 cü bendinde ise “İndirim
hakkı vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim
yılını aşmamak kaydıyla ilgili vesikaların kanuni
defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde
kullanılır” denmektedir. Diğer yandan aynı kanunun 58
inci maddesinde “Mükellefin hesaplanan Katma Değer
Vergisi ile mükellefçe indirilebilecek Katma Değer
Vergisi, Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının
tespitinde gider olarak kabul edilmez” denmektedir.
Yukarıdaki açıklamalara göre şu özellikli konular
karşımıza çıkmaktadır;
1- Binek Otomobillerin Tesliminde ödenen Katma Değer
Vergisi’ nin durumu
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa göre binek
otomobillerin tesliminde birkaç farklı KDV oranı
uygulanmaktadır:
Kullanılmamış otomobil tesliminde KDV oranı %18’ dir,
Kullanılmış yada sıfır olup olamadığına bakılmaksızın
yurt dışından getirilen otomobillerde KDV oranı %18’ dir,
Kullanılmış ikinci el binek otomobillerde ise;
Otomobil eğer özel bir kişiden satın alınıyorsa KDV’ ye
tabi değildir,
Otomobil Katma Değer Vergisi olmayan kişi veya
kuruluşlardan alınırsa KDV’ ye tabi değildir,
Katma Değer Vergisi mükellefi olan bir firmanın
aktifinde kayıtlı ise KDV oranı %1’ dir,
Oto galerilerinden alınırsa KDV oranı %1’ dir,
Oto galericisi, satıcı ile aracı arasında aracılık
yapıyorsa satış işlemi KDV’ ye tabi değil fakat komisyon
ücreti %18 Katma değer vergisine tabi olacaktır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 30. maddesi
İndirilemeyecek Katma Değer Vergisini düzenlemiş ve
binek otomobillerin alımında ödenen Katma Değer
Vergisinin indirim konusu yapılamayacağı bu madde ile
karşımıza çıkmaktadır. Katma Değer Vergisi’ nin 30.
maddesinin b bendi aşağıdaki düzenlenmeyi içermektedir;
“Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin
kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi
olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere
işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında
gösterilen katma değer vergisi”
Madde hükmüne göre tamamen veya kısmen ana faaliyet
konusu binek otomobillerin işletilmesine dayanan sürücü
kursu, oto kiralama şirketleri vb. faaliyet konularında
iştigal eden mükelleflerin dışında kalan mükelleflerin
aldığı binek otomobillerin yüklendikleri Katma Değer
Vergisini indirim konusu yapamayacakları tabiidir.
Burada şu soru aklımıza gelmektedir, ne olacak bu Katma
Değer Vergisi?
Mükelleflerin binek otomobilleri iktisap etmesiyle
yüklendikleri Katma Değer Vergisi’ ni indirim konusu
yapamamaları durumunda 23 Seri Nolu Katma Değer Vergisi
Genel Tebliği hükümlerine göre hareket etmeleri
gerekmektedir. Söz konusu tebliğe göre; mükelleflerin
işletme amacı dışında iktisap ettikleri binek
otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma
değer vergisinin indirimi mümkün değildir. İndirim
konusu yapılamayan bu vergi, Gelir ve Kurumlar Vergisi
Kanunları çerçevesinde işin mahiyetine göre gider veya
maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir. Bu
uygulama binek otomobili işletmeciliği ile uğraşan
mükelleflerin işletme amacı dışında satın aldıkları
binek otomobilleri için de geçerlidir. (*23 Seri Nolu
Katma Değer Vergisi Genel Tebliği)
Evet bir yandan Katma Değer Vergisi Kanunu 58 inci
maddesi bize ödediğimiz Katma Değer Vergisi’ nin vergi
matrahımızın tespitinden indirim konusu yapılamayacağını
söylerken diğer taraftan aynı kanunun 30. maddesi ve 23
Seri Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği esaslarına
göre binek otomobil alınması durumunda indirim konusu
yapılamayan katma değer vergisinin maliyet unsuru gibi
düşünülüp amortisman yoluyla veya direkt olarak gider
kalemi olarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.
2- İşi Terk Eden mükelleflerin aktif ve pasifini tasfiye
etmelerine rağmen Devreden Katma Değer Vergisi Mevcut
ise bu vergini durumu
İşi terk eden mükellefler, aktifindeki mevcutlarını
terkten önce satış v.b. yollarla tasfiye ettikleri
takdirde teslim bedeli üzerinden, mevcutlar tasfiye
edilmişse, işletmeden çekiş göstererek Katma Değer
Vergisi Kanununun 3/a maddesi hükümlerine göre emsal
bedel üzerinden vergiyi hesaplayıp beyan etmek
zorundadırlar. Bu hesaplanan vergiye rağmen
indirilemeyen Katma Değer Vergisi kalırsa indirim
yoluyla giderilemeyen bu vergilerin gelir ve kurumlar
vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet unsuru
olarak göz önüne alınması mümkün bulunmaktadır. Örneğin
bir fırın işletmesi işini tasfiye ederken elindeki tüm
mevcutlarını tasfiye etti ve bunun sonucunda halen daha
Sonraki Dönemlere Devreden Katma Değer Vergisi olarak
1.500,00 YTL gibi bir tutar olduğunu varsayalım, bu
tutar artık nihai vergi olarak kalacak ve bunun indirimi
söz konusu olamayacaktır dolayısıyla bahsi geçen fırın
işletmesi takip eden vergilendirme döneminde gelir veya
kurumlar vergisi matrahının tespitinde söz konusu direkt
gider olarak dikkate alacak ve vergi matrahından indirim
yapabilecektir.
AYTAÇ ACARDAĞ
Lüleburgaz Hürfikir Gazetesi
Ekonomi Yazarı /
Kırklareli
aytacacardag@hotmail.com
13.10.2008
-Yazarın diğer makaleleri;
-İş
sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenlerle derhal
feshi
-VERGİ
USUL KANUNUNDA BİLGİ VERME
-VERGİYİ
DOĞURAN OLAY
-ÇALIŞMA
YAŞAMINDA İŞ SÖZLEŞMESİNİN ÖNEMİ
-Sponsorluk
Harcamaları
-İSKONTOLARIN KDV AÇISINDAN
DEĞERLENDİRİLMESİ
|
