Muhasebe  

Maliye

Vergi

Sigorta

İletişim

  MUHASEBE GÜNCEL BÜLTEN :   30.01.2008
    

  Ana Sayfa 

  Muhasebe Forum 

  2008 Çalışmaları

  Asgari Geçim İndirimi Rehberi

  Transfer Fiyatlandırması Reh.

  Staj-Stajyer Rehberi

  2008 Pratik Bilgiler

 MuhasebeNet Yasal Uyarı

 

 

 


 

Serbest bölgeler ve katma değer vergisi

Bu işin sonu ne olacak?

Serbest bölgeler 1985 yılında 3218 sayılı kanun ile kurulan ve Türkiye'nin ihracatını artırmanın yanı sıra aşağıda belirlenen hedeflere ulaşmak için kurulan özel bölgelerdi:

" Türkiye'de ihracat için yatırım ve üretimi artırmak,

" Yabancı sermaye ve teknoloji girişini hızlandırmak,

" Ekonominin girdi ihtiyacını ucuz ve düzenli şekilde temin etmek,

" Dış finansman ve ticaret imkânlarından daha fazla yararlanmak.

6 Şubat 2004 tarihinde yapılan değişikliğe kadar serbest bölgelerde vergi kanunları geçerli değildi.

Vergi kanunlarının serbest bölgelerde geçerli olmaması sonucu sınırlı sayıda firma bu serbestliği kötüye kullandı.

Tabii biz de her zaman yaptığımız gibi sistemi kötüye kullanan firmaları yakalayıp cezalandırmak yerine tüm sistemi değiştirip sistemi iyi yönde kullanan dürüst firmaları da cezalandırdık.

Hatta daha da ileri giderek firmaların geçmişte elde ettikleri hakları ellerinden almaya kalktık.

Şu an çoğu firmanın umudu Maliye Bakanlığı'nın kısa süre içerisinde harekete geçerek özellikle 6 Şubat 2004 öncesi Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatı almış olan firmaların ruhsat sürelerince istihdam ettikleri personele ödenen ücretlerin gelir vergisinden istisna olarak devam edeceği yeni bir düzenlemeye gidilmesidir.

Bugün sizlere serbest bölgelerde katma değer vergisi uygulaması ve yaşanan sıcak problemler hakkında bilgi vermek istiyorum.

Katma Değer Vergisi Kanunu uyarınca serbest bölge uygulamalarını ikiye ayırabiliriz:

" Mal hareketleri:

Serbest Bölgeler Kanunu'nun 6'ncı maddesi uyarınca serbest bölgeler, gümrük bölgesi dışında kabul edilirler ve bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuat uygulanmaz.

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 12'nci maddesi uyarınca da bir teslimin ihracat olarak kabul edilebilmesi için yurtdışındaki bir müşteriye veya serbest bölgedeki bir alıcıya yapılması gerekir.

Yine Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17'nci maddesi uyarınca Serbest Bölge Rejimi'nin uygulandığı mallar katma değer vergisinden istisnadır.

" Hizmetler

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun yine 17'nci maddesi uyarınca serbest bölgelerde verilen hizmetler katma değer vergisinden istisnadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine baktığınızda serbest bölgelerdeki firmaların katma değer vergisi ve gümrük vergisi yükü taşımamasının amaçlandığını görebilirsiniz.

Ancak biz yine kayıt altında olan mükelleflere olan ilgimiz gereği, buradaki firmaları da hiç beklemedikleri zamanlarda ve hiç tahmin edemeyecekleri konularda yapabildiğimiz çok ince yorumlarla onları sıkıntıya sokmayı başarabiliyoruz.

Bunlardan birkaç tanesinden kısaca bahsedeceğim:

" Serbest bölge firmalarının işin doğası gereği Türkiye'den aldıkları belirli hizmetler vardır. Örneğin; firma çalışanları için taşıma hizmeti, avukatlık hizmeti, gümrük müşavirliği hizmeti, danışmanlık hizmetleri gibi.

İlk bakışta bu tür hizmetlerde katma değer vergisi ile ilgili ne tür bir sıkıntı olabilir diye düşünebilirsiniz ki haklısınız. Yukarıda da belirttiğim gibi serbest bölgelerdeki firmaların katma değer vergisi ve gümrük vergisi yükü taşımaması amaçlandığından normal şartlarda burada bir sorun olmamalıdır.

Ancak Maliye Bakanlığı verdiği görüşlerde, kanun metnini dar bir biçimde yorumlayarak istisnadan faydalanılması için hizmetin fiilen serbest bölgede verilmesi gerektiğini iddia etmektedir. Yukarıda örneklerini verdiğim birçok hizmetin fiilen serbest bölge dışında verildiğini ve bu nedenle katma değer vergisine tabi olması gerektiğini iddia etmiştir.

" Serbest bölgelere yapılan teslimlerin özel tüketim vergisinden istisna olup olmadığı ise ayrı bir yazı konusudur.

" Serbest bölgelerde bu kadar sıkıntı varken ve çözülmesi beklenirken geçen hafta çıkan sıcak bir sorun daha var. Gümrük Müsteşarlığı geçen hafta yayımladığı bir yazı ile serbest bölgelere Türkiye'den çıkarılacak eşyanın serbest bölge firmasının üretiminde ve ticari amaçla alım satım işleminde veya tüketiminde kullanılmak üzere gönderilmesinin mümkün olduğunu beliriltmiştir.

Yine aynı yazıda ihracat istisnası kapsamında, ihracat beyannamesi ile serbest bölgelere çıkarılan eşyanın serbest bölgelerde tüketilmesi veya kullanılmasının mümkün bulunmadığı belirtilmiştir.

Bunun bir anlamı da serbest bölge firmalarının Türkiye'den temin edecekleri çoğu eşyanın artık katma değer vergisi istisnasından faydalanamayacağıdır.

Bu noktada kendimize şu soruyu sormalıyız. Kanunda bu sıralar bir değişiklik oldu da bu nedenle mi artık bu teslimler katma değer vergisine tabi olacak?

Bu sorunun cevabı ise maalesef hayır. Maalesef diyorum çünkü yine kanunda bir değişiklik olmadan idare yorum değiştirerek serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalarının üzerinde baskı oluşturmaktadır.

Bu değişikliğin farklı bir anlamı da bulunmaktadır. Değişikliğe göre serbest bölge firmaları, bölge içerisinde tüketilecek ürünleri Türkiye'den alırsa katma değer vergisine tabi olacak ancak yurtdışından alırsa olmayacak.

Diğer bir anlatımla, serbest bölge firması üretim yaparak istihdam sağladığı işlemleri için, serbest bölge içerisinde tüketilecek ürünleri Türkiye'den tedarik ederse katma değer vergisine tabi olacak ancak komşumuz Yunanistan'dan alırsa katma değer vergisine tabi olmayacak.

Neredeyse her yazımda belirttiğim gibi ticari hayatı etkileyecek kararları almadan veya yorumlar yapmadan önce mutlaka sektör temsilcileriyle görüşmek gerekir. Akşamdan sabaha yapılan değişiklikler hem yerli hem yabancı yatırımcıları zor durumda bırakmakta ve bir daha ülkemize yapma yatırım kararı alırken iki kere düşünme durumunda bırakmaktadır.

Bu gün de yazımı İngiliz yazar Aldous Huxley'in güzel bir sözüyle bitirmek istiyorum:

"Tecrübe başınıza gelen şeyler değildir, başınıza gelen şeyler karşısında yaptığınızdır."

 

Cenk Ulu

cenk.ulu@dunya.com

Dünya online / 30.01.2008

 

 


Copyrıght © 2005 -2008  www.muhasebenet.net- www.muhasebenet.com - Türkiye'nin muhasebe rehberi. Her hakkı saklıdır.