|
Defterini tasdik ettirmeyen firma, hem para cezasına
çarptırılır hem de mahkemelik olur
Sene sonu yaklaştıkça
mükelleflerin hem bu yıl hem de önümüzdeki yıl için
yapmaları gereken birtakım işlemler ortaya çıkıyor.
Örneğin işletme ile ilgili her türlü mal
alış-satışlarıyla mali işlemlerin takip edildiği
defterler, kanun gereği bu ay tasdik ettirilmek
zorunda. Kanun, tacirlerin işletmeleriyle ilgili
işler dolayısıyla aldıkları mektup, yazı telgraf,
fatura, cetvel, senet gibi vesika ve kâğıtlarla
ödemelerini gösteren vesikaları da saklamayı mecbur
tutuyor. Tacirler ayrıca yazdıkları mektup yazı ve
telgrafların kopyalarını ve mukaveleleri, taahhüt,
kefalet ve sair teminat senetleri, mahkeme ilamları
gibi belgeleri saklamalı. İşletmeler bu sayede hesap
durumlarını daha iyi takip edebilme ve kendileri
hakkında ileri sürülen iddiaları defter kayıtlarını
göstererek cevaplayabilme imkânı elde edebilir.
Ayrıca Maliye'nin ödenen vergilerin gerçekliğini
araştırmak istemesi halinde başvurulacak ilk kaynak,
mükelleflerin bu defterleridir. Bu defterlerin
muteber olarak kabul edilmesi ve mükellef lehine
delil teşkil edebilmesi için tasdik işleminin
yapılması mecburidir. Türk Ticaret Kanunu ile Vergi
Usul Kanunu, hemen hemen aynı defterlerin
tutulmasını şart koşuyor. Buna göre hükmi şahıslar
ile bilanço esasına tabi gerçek kişiler yevmiye,
envanter ve defter-i kebir tutmak zorunda. Türk
Ticaret Kanunu'na göre, kurumların ayrıca karar
defteri tutmaları gerekiyor. İşletmeler de işletme
defteri tutmalı. Defter tutma mecburiyeti olan
meslek grupları ise; ticaret ve sanat erbabı,
ticaret şirketleri, iktisadi kamu müesseseleri,
dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler, serbest
meslek erbabı ve çiftçiler. Ancak Gelir Vergisi'nden
muaf olan esnaf ve çiftçiler, Gelir Vergisi
Kanunu'na göre, kazançları götürü olarak tespit
edilenler ile götürü gider usulüne tabi olan
çiftçiler ve Kurumlar Vergisi'nden muaf olan;
iktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara
ait iktisadi işletmeler defter tutmayabilirler.
Ayrıca serbest meslek erbabının tuttuğu serbest
meslek kazanç defteri ile zirai kazanç elde
edenlerin tuttuğu çiftçi işletme defteri mevcuttur.
www.muhasebenet.net
Defter-i kebir hariç tüm bu defterlerin noterlere
tasdik ettirilmesi gerekiyor. Tasdikler genellikle
aralık ayında yapılır. Faaliyetine devam eden bir
işletme, özel hesap dönemine tabi değilse
defterlerini aralık sonuna kadar işyerinin bulunduğu
yerdeki notere tasdik ettirmeli. Şubeleri bulunan
mükellefler defterleri şubelerin bulunduğu yerdeki
notere de tasdik ettirebilirler. Hesap dönemleri
Maliye tarafından tespit edilenler, tasdik işlemini
defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen
son ayda yerine getirebilir. Yeniden işe
başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir
mükellefiyete girenler; defterlerini bu işlemlerden
önce tasdik ettirmeli. Bu sene kullandıkları
defterleri önümüzdeki yıl içerisinde kullanmak
isteyen mükellefler ise tasdik işlemini ocak ayı
içerisinde yapabilir.
Defter tasdik ettirmemek, usulsüzlük cezasıyla
cezalandırılıyor. Ayrıca hiç tasdik ettirilmemesi,
ilgili dönemin vergi matrahının re'sen takdir
edilmesine sebep teşkil ediyor. Hatta bazı inceleme
elemanları tasdiksiz defterlere kaydedilen
faturalardaki KDV'lerin indirim konusu yapılmasını
kabul etmiyor. Bu şekilde indirimi reddedilen
KDV'ler sebebiyle mükellefler, yüklü vergi ve
cezalarla karşı karşıya kalabiliyor. Her ne kadar bu
yorumlar mahkemelerce kabul görmese de basit bir
tasdik işleminin ihmal edilmesi gereksiz yere uzun
yıllar mahkemelerle ve davalarla uğraşmaya sebep
olabiliyor.
AHMET YAVUZ
29.12.2008 |
