Bilindiği üzere, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğunda işletilmekte olan Boğaz köprüleri ve otoyollarda geçiş sağlamak için OGS (Otomatik Geçiş Sistemi) ve HGS (Hızlı Geçiş Sistemi) olmak üzere iki sistem uygulanmaktadır. Mükellefler, anlaşmalı bankalara başvurarak ödeme yapmak suretiyle bu sistemlerden yararlanmaktadırlar. Bu şekilde yapılan ödemeler banka dekontu ile belgelendirilmektedir.  OGS ve HGS ücretleri için bankalarca düzenlenen dekontlar VUK’da sayılan fatura veya fatura yerine geçen belgeler arasında yer almamakla birlikte,   243 ve 246 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalara göre bankalarca düzenlenen dekont ve hesap bildirim cetvelleri fatura yerine geçen belge kabul edilmektedir. Konu ile ilgili olarak İstanbul Defterdarlığı tarafından verilen 07.05.2003 tarih ve  KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.18.29. 2560 sayılı Özelge’de, “…. köprü ve otobanlardan geçişlerde bankalarca “köprü tahsil” açıklamalı dekont düzenlenmesi ve bu belgenin gider belgesi olarak kullanılması” uygun görülmüştür. Buna göre,  köprü ve otobanlardan HGS ve OGS ile geçişlerde kullanılmak üzere bankaya yatırılan paralar karşılığında düzenlenen dekontlarda yazılı bedellerin gider olarak indirilmesi ve bu belgeler üzerinde hesaplanan katma değer vergisinin iç yüzde yöntemiyle hesaplanan KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.  OGS ve HGS ücretleri KDV Kanunu’nun 20/4. maddesinde, “belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işler ile bedelin biletle tahsil edildiği hallerde tarife ve bilet bedelinin KDV dahil edilerek tespit olunacağı ve verginin müşteriye ayrıca intikal ettirilmeyeceği” hükmüne göre KDV dahil belirlendiğinden banka dekontu veya hesap bildirim cetvellerinin yasal defterlere kaydedildiği dönemde iç yüzde yöntemiyle hesaplanarak KDV’nin indirim konusu yapılması gerekmektedir.

2016/8998 sayılı ve 2018/11333 sayılı Bakanlar Kurulu Kararlarına göre, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılan köprülerin ve denizaltı karayolu tünellerinin geçiş ücretlerinde KDV oranı %8 olarak,   bunların dışında kalan köprü ve tünellerde ise KDV oranı % 18 olarak uygulanacaktır. Örneğin,  Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Osman Gazi Köprüsü geçişleri yap-işlet-devret modeli çerçevesinde inşa edildiğinden % 8 diğer, diğer köprü ve tüneller Devlet tarafından inşa edildiğinden  % 18 KDV oranı uygulanacaktır. 

  HGS ve OGS giderleri banka ekstrelerinden ayrıştırılarak indirim konusu yapılması gerekmektedir.  Taşıtların hangi otoyol ve köprüden geçtiğinin net olarak tespiti önem arz etmektedir. Geçişin hangi köprü veya otoyoldan olduğunun tespit edilememesi halinde, indirim yapılacak KDV tutarının tespitinde %8 oranının dikkate alınması uygun olacaktır. 

7194 sayılı Kanun ile 01.01.2020 tarihinden itibaren GVK’nın 40’ıncı maddesinde yapılan değişikliğe istinaden binek otomobillere ait ödenen HGS ve OGS ücretlerinin gider olarak kabul edilen %70’lik kısmına tekabül eden KDV tutarı indirim konusu yapılacak, kabul edilmeyen %30’luk kısmına tekabül eden KDV tutarının ise indirim konusu yapılmayıp kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

SMMM HURŞUT BURAK YILDIZ