|
Düşük Enflasyon
Döneminde İşletmeler Neler Yapmalı
Düşük enflasyon dönemlerinde istikrar gelir ve
belirsizlikler ortadan kalkar. Bu dönemde, işletmeler
uzun dönemli stratejik planlar yapmalı,gerçekçi bütçeler
oluşturulmalıdır. Zira, bu dönemde rekabet daha da
yoğunlaşmaktadır. İşletmelerin ana fonksiyonları
pazarlama, üretim, finansman ve insan kaynakları
konularında aşağıda belirtilen önlemleri almaları
gerekir.
1-Düşük enflasyonun pazarlamaya etkileri
a) Düşük enflasyon tüketiciyi nasıl etkiler:
Tüketici, fiyatlar düştüğü için eskisi gibi “fiyatlar
artmadan alayım” düşüncesinden vazgeçecek, acele
etmeyecektir.Bu da satışları azaltacaktır.
Tüketicide fiyat kaygısı olmadığından, kaliteye önem
verecek ve üründe farklı özellikler arayacaktır. Aradığı
ürünü bulana kadar bekleyecektir.
Tasarruf sahipleri, faizler düşük olduğundan,faizde
değerlendirme yerine ihtiyaçlarını karşılamaya
gideceklerdir. Bunlar, beyaz eşya, mobilya, araba ve ev
gibi şeylerdir. Bu tüketime yöneliş,ürün talebini
artırır.
b) Ürünle ilgili yapılabilecekler:
Bu dönemde tüketici fiyata önem verir. Dolayısıyla kâr
oranları düşer. Bunun için ürünle ilgili aşağıdaki
önlemler alınmalıdır.
- Ürün kalitesi arttırılmalı,ilave özellik katılmalı ve
ürünün maliyeti düşürülmelidir.
- Bunun için ürün geliştirme, tasarım ve dolayısıyla AR-GE’
ye önem verilmelidir.
-Marka,patent gibi değerlere önem verilmelidir.
-Ambalajlamada albenisi yüksek ambalajlar seçilmelidir.
c) Fiyata ilişkin neler yapılmalı:
Düşük enflasyonda; fiyat önemli rekabet öğelerindendir.
Ürünün özelliği artmıyorsa mutlaka fiyat düşürülmelidir.
Fiyat düşmüyorsa nakliye giderleri üstlenilerek bir
farklılık yaratılmalıdır.
d) Pazarı koruma önlemleri:
-Reklam ile satın alma isteği oluşturulmalı,
-Halkla ilişkilere önem verilmeli ve etkili tanıtım
sağlanmalı,
-Ücretsiz danışma hattı veya e-posta ile müşteriye
yakınlık kurulmalı,
-Tüketici istekleri izlenmeli,yeni ürün ve değişiklikler
duyurulmalı,
-Vadeli satışlar düzenlenmeli. Vadeler çekici olmalı ve
bunlar duyurulmalı.
-Müşteriler ile rakip firmalardan önce diyalog
kurulmalı.
e) Dağıtım ağı ile ilgili önlemler:
-Dağıtım ağı gözden geçirilmeli. Müşterinin alış nakliye
yükünden kurtarılması ve adrese teslim uygulaması,
internet aracılığıyla satış,sipariş ve kredi kartı ile
ödeme gibi uygulamaların devreye sokulması müşteriye
kolaylık sağlar ve satışın düşmesi önlenir. Bu
uygulamalar müşteriye duyurulmalıdır.
-Düşük enflasyonda stoktan para kazanılmaz.Müşteri
üzerindeki stoklar azaltılmalı. Stok izleme programları
sayesinde müşteri üzerinde stok yükü hafifletilmelidir.
Aşırı stok yaptırarak müşteri bunaltılmamalıdır.
İşletmede stoklarını azaltarak sipariş üzerine
çalışmalıdır.
Düşük enflasyon dönemlerinde ürün özelliklerini
değiştirmeden, aynı fiyatla satışların rekabet nedeniyle
düşüşü engellenemez. Bunun için, işletmeler üretim ve
hizmet sistemlerini müşteri isteklerine uygun
planlamalılar. Bunu verimli bir şekilde yapmaları
halinde maliyetleri düşürdükleri gibi ürün özelliklerini
arttırarak satışları istenen düzeyde tutabilirler.Ayrıca
finans,insan gücü,tedarik sistemi de gözden
geçirilmelidir.
1-Üretimde alınacak önlemler:
Üretim planlamaları sırasında; müşteriye özel üretim
yapılması,siparişlerin kısa sürede teslimi, kaliteli
ürün ve hizmet sunumu, bilgisayar teknolojisinin etkin
kullanımı gibi hususlar işletmeyi güçlü
kılan,maliyetleri düşüren ve müşteriyi memnun eden
uygulamalar olduğu için satışların artışına yol açarlar.
Rekabet ortamında bu uygulamalar işletmenin üretim
maliyetini düşürerek ve müşteri memnuniyetini
arttırarak, müşteri portföyünün artmasına yol açar.
Enflasyonun düşük olduğu dönemlerde, sadece fiyatı
düşürmek de yeterli değildir.
Öte yandan maliyetlerin düşürülmesi bunlarla da sınırlı
değildir. İşe hammadde alımından başlamak gerek. Alım
yapılan yerler (tedarikçiler) gözden geçirilmeli. İyi
bir alım sistemi oluşturulmalıdır. Esnek tedarikçiler
bulunmalı,daha ucuz,daha hızlı ve daha kaliteli hammadde
alınmalıdır. Zira maliyetler içinde hammadde maliyetleri
önemli bir yer tutmaktadır. Elbette tedarik sırasında
taşıma ve depolama ve stoklama maliyetleri ile alım ve
teklif sistemleri değiştirilerek uygun fiyat ve uygun
maliyetli hammadde temin edilmelidir.
2-Maliyetlerin kontrol altına alınması:
Bu dönemlerde maliyetlerin iyi izlenmesi gerekir.
Öncelikle maliyetlerle ilgili bütçeleme yapılması ve
maliyetlerin önceden planlanması gerekir. Daha sonra
gerekli değerlendirme ve analizler yapılmalıdır.
Birimler arası maliyetler kontrol edilmelidir. Planlanan
ile gerçekleşen maliyetler kıyaslanmalı ve
değerlendirilmelidir.
Özellikle stok maliyetleri iyi kontrol edilmeli ve düşük
enflasyon dönemlerinde stoklar azaltılarak stok
maliyetleri düşürülmelidir.
3- Finansman ile ilgili önlemler:
Düşük enflasyon dönemlerinde; enflasyon ve stokların
düşmesi ile işletme sermayesi ihtiyacı azalır.
Vadeli satışlar,bu dönemlerde artacaktır. Bu dönemlerde
alacakların iyi bir şekilde yönetilmesi lazımdır. Uzun
vade riskleri Factoring vb. uygulamalarla tolere
edilmelidir. Ya da tedarikçilerin vadeleri ile uyumlu
hale getirilmelidir.
Stok az tutulacağından stok maliyetleri azalacaktır. Öte
yandan faizler düşeceğinden finansman maliyetleri de
azalacaktır.
Ayrıca, düşük enflasyonun getireceği rahat ortamda uzun
vadeli yatırımlara girişilebilir. Sermaye maliyetleri
düşük olduğu için üretim artışı,teknoloji yenileme gibi
yatırımları arttırır. Uzun süreli bütçeleme ve finansman
dengeleri kurulur.
Küçük yatırımcıların piyasaya güven duymaları nedeniyle
hisse senetlerine yatırım yapmaları gündeme gelir ki bu
da şirketlerin halka açılarak daha ucuz kaynak
sağlamalarına neden olur.
İşletmeler atıl fonlarını menkul kıymetlere yatırmayarak
işletmede kullanacaklarından işletme sermayesi
yatırımlara yönelebilir. Finansman maliyetlerini
azaltır.
Öte yandan faizlerin düşmesi ile orta ve uzun vadeli
kredi olanakları çoğalacak ve finansman imkanları
genişleyecektir.
4- Çalışanlarla ilgili önlemler:
İşe en uygun elemanların alınması,çalışanların eğitimi,
çalışanların verimliliklerinin arttırılması,performans
değerlendirme çalışmaları ve kurumsallaşma çalışmaları
yapılarak işçilik maliyetlerinin düşürülmesi
sağlanabilir.
Enflasyonun düşük seyri,ülke ekonomilerinde değişik
sonuçlar doğurabilmektedir. Bazen belirtilen önlemlerin
alınmasına rağmen, sonuçlar ekonomik ve insan gücü
altyapımıza göre etkileri farklı çıkabilir. Burada genel
olarak, alınması gereken tedbirlere değindik.
İşletmelerin ve yönetimin yapısı da bu önlemlerin
başarısında rol oynayacaktır. Bir işletmede sonuç
alınırken diğerinde alınamayabilir.
Hüseyin Bozkurt
Yeminli Mali Müşavir
Fırat YMM Gaziantep
www.firatymm.com
|
