Muhasebe Rehberi sayfasına gitmek için tıklayınız

Muhasebe  

Maliye

Vergi

Sigorta

İletişim

 MAKALE /30.09.2006

arama 

 Ana Sayfa 

   Muhasebe Bilgi Rehberi

Makaleler 

Danışma Hattı 

     İş Kanunu ve Sözl.Reh.

Eğitim-Öğretim Rehberlik

          2006 Uygulamaları


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Vedat AKGÜL

Muhasebe Uzmanı ve Sorumlusu

vedatakgul21@hotmail.com

30.09.2006    

"Muhasebenet.net ailesi okuyucularına selam ve saygılarımla"

 

İŞSİZLİK SİGORTASINA GENEL BİR BAKIŞ

 

         Bu kanun amacı işsiz kalan kişilere bu kanunda belirtilen ödeme ve hizmetlerden faydalanma imkanlarını sağlamaktır.

Kapsam Dışı Olanlar

·        506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 3 üncü maddesinde sigortalı sayılmayanlar

·        sosyal güvenlik kuruluşlarından yaşlılık aylığı alıp da sosyal güvenlik destek primi ödeyerek ya da ödemeksizin çalışanlar

·        657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre çalışanlar

·        926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa göre çalışanlar

·        3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa göre çalışanlar

·        3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu

·        2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu

·        2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu

·        233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar bu Kanun kapsamına dahil değildir.

 

Genel Bir Bakış 

 

İşsizlik Sigortası Primlerini tahsil etmekle Sosyal  Sigortalar Kurumu görevlidir; bunun dışındaki tüm görevleri Türkiye İş Kurumu tarafından yürütülür.

 

Sigortalılığın başlamasıyla birlikte, sigortalılar ile bunların işverenlerinin sigorta hak ve yükümlülükleri de işlemeye başlar.

 

Kanun 51.maddesinde belirtilen işten çıkış nedenlerinden birine dayanarak işsiz kalan kişi işyeri tarafından verilen işten ayrılma bildirgesi ile 30 gün içinde İŞKUR’ a müracaat etmesi gerekir.

 

İşveren işten ayrılan kişiye ait bildirgeyi 15 gün içinde İŞKUR’ a bildirmesi gerekir. Aksine bir durumda cezai durum söz konusu olur.

 

Kanun 51. maddesinde belirtilen haller dışında iş akdine son verilen kişi İşsizlik Sigortasından faydalanamaz; örneğin kendi isteği ile işten ayrılma.

 

İşsiz kalan kişi İşsizlik Sigortasının bağlanmasından sonra aşağıdaki haklara sahip olur,

-         İşsizlik ödeneği almaya

-         Hastalık ve Analık sigortası primleri

-         Meslek geliştirme

-         Yeni bir iş bulma

Olanaklarından İŞKUR aracılığıyla faydalanır.

  

İşsizlik sigortası primleri oranları

-         İşçi %1

-         İşveren %2

-         Devlet Katkı Payı %1

 

İşsizlik sigortasına işverenlerce ödenen primler kazancın tespitinde gider olarak kabul edilir, sigortalılarca ödenen primler de gerçek ücretin hesaplanmasında gelir vergisi matrahından indirilir.

İşsizlik Sigortası Hizmetleri

Sigortalı işsizin, işsizlik ödeneği, sağlık sigortası, danışmanlık-işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerinden yararlanabilmesi için; hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 3 yıl içerisinde en az 600 gün  prim ödeyerek, son 120 günü kesintisiz  çalışmış, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybetmiş olması gerekmektedir.

Sigortalı işsizlerin hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde İşten Ayrılma Bildirgesi ile birlikte İŞKUR ünitelerine başvurması durumunda, en az 600 gün çalışmış sigortalılar 180 gün, 900 gün çalışmış sigortalılar 240 gün, 1080 gün çalışmış sigortalılar 300 gün süre ile İşsizlik Sigortası hizmetlerinden yararlanabileceklerdir. İlk işsizlik ödeneği başvuruyu izleyen ayın sonunda ödenmektedir. 30 günlük süre yasal başvuru süresi olup, bu süreden sonra başvurulması halinde, geç kalınan süre toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

 

İşten Ayrılma Nedenleri(4447 İşsizlik Kanunun 51.Maddesine Göre)

 

a)                25/8/1971 tarihli ve  1475 sayılı İş Kanununun 13 üncü maddesi veya 20/4/1967 tarihli ve 854 sayılı Deniz İş Kanununun 16 ncı maddesi ya da 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen bildirim önellerine uygun olarak hizmet akdi işveren tarafından sona erdirilmiş olmak,

b)                 Hizmet akdi, süresi belli olsun veya olmasın sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin 1475 sayılı İş Kanununun 16 ncı maddesinin (I), (II) ve (III) numaralı bentlerine veya 854 sayılı Deniz İş Kanununun 14 üncü maddesinin (II) ve (III) numaralı bentlerine veya 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 7 nci maddesi ile 11 inci maddesinin birinci fıkrasına göre sigortalı tarafından feshedilmiş olmak,

c)                 Hizmet akdi, süresi belli olsun veya olmasın sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin  1475 sayılı İş Kanununun 17 nci maddesinin (I) ve (III) numaralı bentlerine veya  854 sayılı Deniz İş Kanununun 14 üncü maddesinin (III) numaralı bendine veya 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasına göre işveren tarafından feshedilmiş olmak,

d)                 Hizmet akdinin belirli süreli olması halinde, bu sürenin bitimi nedeniyle işsiz  kalmak,  854 sayılı Deniz İş Kanununun 7 nci maddesinin (II) numaralı bendinde belirtilen hizmet akdinin belirli bir sefer için yapılmış olması nedeniyle sefer sonunda işsiz kalmak,

e)                 İşyerinin el değiştirmesi veya başkasına geçmesi, kapanması veya kapatılması, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedenleriyle işten çıkarılmış olmak,  854 sayılı Deniz İş Kanununun 14 üncü maddesinin (IV) numaralı bendindeki nedenlerle işsiz kalmak,

f)                  24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 21 inci maddesi kapsamında işsiz kalmak,

g)                 Yukarıdaki bentlerde belirtilen iş kanunları kapsamına girmeyen sigortalılardan hizmet akitleri, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında yapılmış olan toplu iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmesi bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri doğrultusunda (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerindeki hükümlere paralel olarak sona ermiş olmak.

 

İşsizlik Ödeneği Ödenmesinde Hak Düşürücü Nedenler

·        Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden,

·        İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen,

·        Kurum tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,

   * Haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen,

Sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kesilir.

 

Ücret Garanti Fonu Ödemeleri

4857 sayılı İş Kanununun  33. maddesi gereğince; işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması veya iflası nedeni ile ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret alacakları, başvuru tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ödenmektedir.

SSK tarafından tahsilatı yapılarak, İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılan primler üzerinden işveren payı olarak hesaplanan miktarın yüzde biri, Ağustos 2003 tarihinden itibaren oluşturulan Ücret Garanti Fonuna aktarılmaktadır. Ücret Garanti Fonu İşsizlik Sigortası Fonu içinde değerlendirilmektedir.

 

Kısa Çalışma Ödemeleri

4857 sayılı İş Kanunun 65. maddesine göre; genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerinde işin geçici olarak en az dört hafta durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için en fazla üç ay süre ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit işleminden sonra İşsizlik Sigortası Fonu’ndan kısa çalışma ödeneği ödenmektedir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma, hizmet akdinin feshi dışında işsizlik ödeneği ile benzerlik oluşturmaktadır.

 

Muhasebe Uzmanı ve Sorumlusu - Vedat AKGÜL

 

Kulağa Küpe: Yüzünüzü Güneşe Döndüğünüzde Tüm Gölgeler Arkanızda Kalır.

 

KAYNAK: 4447 Sayılı Kanun


 

 

Copyrıght © 2005-2006  www.muhasebenet.net- www.muhasebenet.com - muhasebe rehberi. Her hakkı saklıdır.