1.Giriş
5403 sayılı Toprak
Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun(1)
geçici 2 inci maddesinde; çiftçi kayıt sisteminin oluşturulması amacı
ile veraset yoluyla intikal eden tarım arazilerinin ilgililerin isteği
üzerine veraset intikal ve cins tashihi işlemleri için; 5403 sayılı
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl süre ile veraset ve
intikal vergisi, tapu harcı, döner sermaye ücreti ve her türlü vergi
ve kesintilerin alınmayacağı hükmü yer almaktadır.
5403 sayılı Kanunda
yer alan söz konusu düzenlemenin; veraset ve intikal vergisi, tapu
harcı ile her türlü vergi ve kesintilerin alınmayacağı düzenlemesi ile
ilgili hususlar bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
2.Yasal Düzenleme
2.1. Veraset ve
İntikal Vergisi
7338 sayılı Veraset
ve İntikal Vergisi Kanununun(2)
19 uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında; “Tescil tarihinden
itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili vergi dairesine bildirmek
üzere, intikal eden gayrimenkullerin tescil işlemi, veraset ve intikal
vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır. Ancak, intikali yapılan
gayrimenkule isabet eden veraset ve intikal vergisi tamamen
ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir ayni
hak tesis edilemez. Tapu memurları vergi dairesince verilmiş ilişik
kesme belgesi olmaksızın devir ve ferağ işlemi yapamazlar, aksi halde
verginin ödenmesinden mükellefler ile birlikte müteselsilen sorumlu
olurlar.
Ancak, mükelleflerce,
tahakkuk eden vergiye karşılık 6183 sayılı Kanunun(3)
10 uncu maddesinde yazılı cinsten (Bu maddenin 5 inci bendinde yazılı
menkul mallar hariç) teminat gösterildiği takdirde intikal eden
gayrimenkullerin bir kısmının veya tamamının devri ve ferağına izin
verilebilir. Teminat olarak gösterilecek gayrimenkullerin değeri 6183
sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinde yazılı komisyonlar tarafından aynı
Kanunun 91 inci maddesine göre tespit edilir.” hükmü yer almaktadır.
2.2. Harçlar
Kanunu
492 sayılı Harçlar
Kanununa(4)
bağlı (4) sayılı tarifenin 3 üncü maddesinde, gayrimenkullerin ve
mülkiyetten gayri ayni hakların, kanuni ve mansup mirasçılara
intikalinde binde 9, aynı tarifenin 13/c fıkrasında ise, (a) fıkrası
dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde emlak vergisi değeri
üzerinden on binde 5 oranında harç aranılacağı hükme bağlanmıştır.
2.3. Toprak Koruma
ve Arazi Kullanımı Kanunu
5403 sayılı Toprak
Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun geçici 2 inci maddesinde, “Çiftçi
kayıt sisteminin oluşturulması amacıyla, ilgililerin isteği üzerine
tarım arazilerinin veraset intikal ve cins tashihi işlemleri için;
veraset intikal vergisi, tapu harcı, döner sermaye ücreti ve her türlü
vergi ve kesintiler bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki
yıllık süre içinde alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
5403 sayılı Kanunun
28 inci maddesinde ise bu Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği
hüküm altına alınmıştır. Buna göre 5403 sayılı Kanun, Resmi Gazete’de
yayım tarihi olan 19/07/2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
3. Toprak Koruma
ve Arazi Kullanımı Kanununa Göre Veraset ve İntikal Vergisi ile
Harçlar Kanunu Uygulama Şekli
5403 sayılı Toprak
Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun geçici 2 nci maddesinde yer alan
hükme göre, çiftçi kayıt sisteminin oluşturulması amacı ile söz konusu
Kanun maddesinin yürürlüğe girdiği 19.07.2005 tarihinden itibaren iki
yıllık süre içinde;
i.
İlgililerin isteği
üzerine tarım arazilerinin veraset intikal ve cins tashihi işlemleri
için veraset ve intikal vergisi alınmayacağından, tapu sicil
müdürlükleri tarafından mirasçılar adına devir işleminin yapılması
esnasında ilişik kesme belgesinin aranılmaması,
ii.
Söz konusu Kanunda tanımı yapılan tarım arazisi olan gayrimenkullere
ilişkin ilgililerin isteği üzerine yapılacak cins tashihi işlemleri
ile veraseten intikal eden gayrimenkullerin tapuya tescili
işlemlerinde, 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınması gereken tapu
harcı ile her türlü vergi ve kesintilerin aranılmaması,
gerekmektedir.
Duyurulur.
(1)
19.07.2005 tarihli ve 25880 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
(2)
15.06.1959 tarihli ve 10231 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
(3)
28.07.1953 tarihli ve 8469 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.
(4)
17.07.1964 tarihli ve 11756 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.