|
Vergi indiriminde yeni dönem
İç talebi canlandırmak amacıyla mart ayı ortasında
yürürlüğe konulan ÖTV ve mart ayı sonundan itibaren
uygulanan KDV indirimlerinin devam ettirileceği zaten
bekleniyordu, dolayısıyla dünden itibaren uygulamaya
konulan yeni düzenlemede sürpriz yok. Uygulamanın aynen
sürmeyeceği de biliniyordu. Nitekim, belli ürünlerde
vergi oranları ilk indirime göre biraz artırılarak devam
ettirilecek. İlk uygulamanın süresi üç aydı, bu kez süre
ÖTV indiriminde üç buçuk aya çıkarıldı, KDV indiriminin
süresi ise yine üç ay olacak.
Çekici, midibüs, özel amaçlı taşıt ve kamyon için ilk
dönemde yüzde 1 olan ÖTV, ikinci indirim döneminde de
aynen korunacak. Otobüsten, ilk dönemde olduğu gibi
ikinci indirim döneminde de ÖTV alınmayacak. İndirime
konu diğer mallarda ise ilk üç aya göre oranlar bir
miktar artırılacak.
Bilgisayar ve mobilyada da KDV indirimi ilk dönemdeki
düzeyinde sürdürülecek. Bu ürünlerde normalde yüzde 18
olan KDV oranı nisan, mayıs ve haziran ayları için yüzde
8'e indirilmişti; oran, temmuz, ağustos ve eylül
aylarında da yüzde 8'de tutulacak.
Vergi indirimi sayesinde eldeki stoklar büyük ölçüde
eridi ve Maliye Bakanlığı'nın vergi tahsilatı önemli bir
artış gösterdi. Özellikle otomobilde stoklar eridiği
gibi, talep karşılanamaz oldu. Satış, vergi indiriminin
uygulamaya konulmasıyla birlikte geçen yılın bile üstüne
çıktı.
Oranların düşürülmesi vergi tahsilatında bir kayba yol
açmadı, aksine tahsilat daha da arttı. Ama acaba bu her
zaman gerçekleşebilecek bir durum mu, doğrusu
tartışılır. İçinden geçtiğimiz dönem, her türlü
harcamanın olabildiğince kısıldığı bir dönem. Hele
otomobil gibi, beyaz eşya ve mobilya gibi pek de zorunlu
olunmayan harcamalar için bekleme eğilimi ağır basınca
üreticiler ve bu malların ticaretini yapanlar için zor
günler başladı. Çare olarak da fiyatları aşağı çekecek
ve tüketimi harekete geçirecek vergi indirimi gündeme
geldi. Bu sayede Maliye'nin vergi geliri hızlı bir artış
gösterdi. Örneğin motorlu taşıtlardan alınan ve ocakta
178 milyon, şubatta 165 milyon olan ÖTV, vergi
indiriminin uygulamaya girdiği mart ayında 263 milyona
yükseldi. Tahsilat, nisanda 253 milyon, mayısta 271
milyon lira oldu. Diğer ürünlerde de benzer tablolar
ortaya çıktı.
Vergi indiriminin harekete geçirdiği tüketim artışı,
stokların büyük ölçüde erimesini sağladı ve bu durum
üretimi canlandırdı. Son aylarda sanayideki kapasite
kullanımı ve üretim rakamlarında gözlenen harekette
kuşkusuz bu vergi indiriminin de etkisi var.
Şimdi merak edilen, vergi indirimlerinde ikinci perdenin
açılmasından sonra ne olacağı. Acaba, vergi indirimine
konu mallara yine yoğun bir talep yaşandığını ve vergi
tahsilatının hızla arttığına mı tanık olacağız, yoksa
vergi indirimi uygulanacak üç buçuk ay gibi önemli bir
süre avantajına sahip olduklarını gören tüketicilerin
işi ağırdan alacaklarına mı?
Öyle anlaşılıyor ki, piyasadaki hareket biraz hız
kesecek, bunun doğal sonucu olarak da vergi tahsilatında
ilk dönemde yaşanan tırmanış yavaşlayacak.
ÖTV indiriminde sürenin üç aydan üç buçuk aya
çıkarılması tüketicinin acele etmemesine yol açacak
etkenlerden biri. Ayrıca, vergi oranlarındaki indirimin
azaltılması, yani ilk üç aylık döneme göre bir artış
yapılması da tüketiciyi frenleyecek bir başka etken.
www.muhasebenet.net
Vergi indiriminin piyasalara etkisinin hafifleyerek
sürdüğünü göreceğiz. Satışlar görece düşeceği için vergi
tahsilatında o ilk dönemdeki hızlı artışlara
rastlanmayacak. Satış "1'den 2'ye çıkacak, vergi 2'den
1'e inecek", vergi tahsilatında da değişen çok şey
olmayacak.
Alaattin AKTAŞ
ala.aktas@gmail.com
Dünya/17.06.2009 |
