|
KOBİ'lere birleşmede sağlanan kurumlar vergisi desteği 2
Teşviklerden yararlanılabilmesine ilişkin şartlar
Birleşme kapsamında kıymetlerin devri
Kanunun geçici 5. maddesi uyarınca yapılacak KOBİ
birleşmelerinde, münfesih kurumun birleşme tarihindeki
sabit kıymetlerinin rayiç bedelle, diğer kıymetlerinin
ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun değerleme
hükümlerine göre değerlemek suretiyle bir bütün halinde
birleşilen kurum tarafından devralınması ve bilançosuna
kaydedilmesi gerekmektedir.
Sabit kıymet ifadesinden, Vergi Usul Kanunu'nun 313.
maddesi uyarınca amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi
kıymetlerin anlaşılması gerekmektedir. Dolayısıyla,
gayrimenkullerle anılan kanunun 269. maddesi gereğince
gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetler ile alet,
edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmleri sabit
kıymet olarak dikkate alınacaktır. Buna göre, birleşen
münfesih kurumun aktifinde görünen birleşme tarihindeki
sabit kıymetler, rayiç bedelle birleşilen kuruma
devredilecektir.
Münfesih kurumun sabit kıymetler dışındaki diğer
kıymetleri ise Vergi Usul Kanunu'nun değerleme
hükümlerine göre değerlemek suretiyle birleşilen kuruma
devredilecektir.
Birleşme işleminden doğan kazançların sermayeye
eklenmesi
KOBİ birleşmelerinde münfesih kurumda doğan birleşme
kazançlarının birleşme tarihi itibariyle birleşilen
kurumun sermayesine eklenmesi gerekmekte olup sermayeye
eklenecek kazanç tutarı, birleşme nedeniyle kurumlar
vergisinden istisna edilen kazanç tutarı ile aynı
olacaktır.
Birleşen ve birleşilen kurumlar arasındaki külli
halefiyet
KOBİ birleşmelerinde, birleşilen kurumun, münfesih
kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını
ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini,
münfesih kurumun birleşme nedeniyle vereceği kurumlar
vergisi beyannamesine ekli bir taahhütnameyle taahhüt
etmesi gerekmektedir.
Buna göre birleşilen kurum birleşen kurumun külli halefi
haline gelmektedir. İster tahakkuk etmiş olsun isterse
daha sonraki tarihlerde doğacak olsun birleşen kurumun
bütün vergi borçlarından birleşilen kurum sorumlu
olacaktır.
İstihdam şartı
KOBİ birleşmelerinde, birleşme işlemi sonrasında
birleşilen kurumda, üç yıl süreyle aylık ortalama bazda,
birleşilen kurum ile münfesih kurum tarafından
01/01/2009 tarihinden önce verilen son aya ilişkin
sigorta bildirgelerine göre istihdam edilenlerin
toplamından az olmamak üzere istihdam sağlanması
gerekmektedir.
Dolayısıyla, istihdam şartı ile birlikte geçici 5.
maddenin birinci fıkrasında yer alan diğer şartların da
yerine getirilmesin halinde istisna ve indirimli oran
uygulamasından yararlanılabilmesi mümkün olup şartların
ihlali halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen
vergiler, genel hükümlere göre birleşilen kurumdan
tahsil edilecektir.
Birleşilen kurumun daha sonraki tarihlerde birleşme,
devir, bölünme ve hisse değişimi işlemlerine tabi
tutulmaması
Geçici 5. maddenin dördüncü fıkrasına göre, birleşilen
kurumun; birleşme tarihinden itibaren indirimli kurumlar
vergisi uygulamasının sona erdiği yılı izleyen üçüncü
yılın sonuna kadar;
- Kanunun 18. ve 19. maddelerine göre birleşme, devir,
bölünme ve hisse değişimi işlemlerine tabi tutulmaması,
- Tasfiye edilmemesi,
- Sermaye azaltımında bulunmaması
gerekmektedir. 31/12/2009 tarihine kadar KOBİ'lerin
kendi aralarında yapacakları birleşme, devir, bölünme ve
hisse değişimi işlemleri bu şartların ihlali anlamına
gelmemektedir.
Bu şartlara uyulmaması durumunda, birleşmeden dolayı
istisna uygulaması nedeniyle veya indirimli kurumlar
vergisi uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmeyen vergiler, ceza uygulanmaksızın gecikme
faizi ile birlikte birleşilen kurumdan tahsil
edilecektir.
Birleşme tarihi
Kanunun geçici 5. maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendinde, birleşilen kurumun, münfesih kurumun tahakkuk
etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer
ödevlerini yerine getireceğini, münfesih kurumun,
birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edildiği
tarihten itibaren otuz gün içinde birleşme nedeniyle
vereceği kurumlar vergisi beyannamesine ekli bir
taahhütnameyle taahhüt etmesi gerektiği
belirtilmektedir.
KOBİ birleşmesinin ticaret sicilinde tescil edildiği
tarih ise birleşme tarihi olarak kabul edilecek ve KOBİ
birleşmelerine yönelik olarak 31/12/2009 tarihine kadar
yapılan tesciller geçici 5. madde kapsamında
değerlendirilecektir.
Birleşme beyannamesinin verilme süresi
Münfesih kurumun birleşme tarihine kadar olan faaliyet
kazançları ile birleşme kazançlarının yer aldığı
beyannamenin, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesi'nde
ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde münfesih
kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilmesi
gerekmektedir.
Birleşme nedeniyle verilecek bu beyanname, münfesih
kurum adına birleşilen kurum tarafından verilecektir. Bu
beyannamenin ekinde ayrıca, birleşilen kurumun münfesih
kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını
ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini
belirten taahhütnamenin yer alması gerekmektedir.
KOBİ birleşmelerinde zarar mahsubu
Geçici 5. madde uyarınca gerçekleştirilecek KOBİ
birleşmelerinde, birleşen kurumların birleşme tarihi
itibariyle özsermaye tutarını geçmeyen zararları,
kanunun 9. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde
belirtilen şartlarla kurumlar vergisi matrahının
tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
Kanunun 9. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendiyle
sadece faaliyetten doğan zararların mahsubuna izin
verilmektedir. Dolayısıyla, KOBİ birleşmelerinde
münfesih kurumda, birleşme işlemi nedeniyle zarar ortaya
çıkması halinde, bu zararların birleşilen kurum
tarafından mahsup edilmesine imkan bulunmamaktadır.
Buna göre, KOBİ birleşmelerinde,
- Birleşen ve birleşilen kurumların son beş yıla ilişkin
kurumlar vergisi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş
olmaları,
- Birleşen kurumun faaliyetine birleşmenin meydana
geldiği hesap döneminden itibaren en az beş yıl süreyle
devam edilmesi şartıyla, birleşme nedeniyle infisah eden
kurumların birleşme tarihi itibariyle öz sermaye
tutarını geçmeyen faaliyet zararları, birleşilen kurum
tarafından kurumlar vergisi matrahının tespitinde
indirim konusu yapılabilecektir.
Amortisman uygulamaları
KOBİ birleşmelerinde, birleşme nedeniyle infisah eden
kurumdan devralınan amortismana tabi iktisadi kıymetler
için faydalı ömürleri dikkate alınmak suretiyle münfesih
kurumdaki kayıtlı değerleri üzerinden kalan süre için
amortisman ayrılabilecektir.
Dolayısıyla, amortismana tabi iktisadi kıymetler için
birleşilen kurumda yapılacak amortisman uygulamalarında,
bu kıymetlerin devir değerleri değil, münfesih kurumdaki
birikmiş amortismanlar dahil kayıtlı değerleri esas
alınacaktır. Aynı şekilde bu kıymetlerin faydalı
ömürlerinden, infisah eden kurumda amortismana tabi
tutulan süreler düşülecek ve birleşilen kurumda kalan
süre itibariyle amortisman uygulaması yapılabilecektir.
Taşınmaz ve iştirak hissesi satış kazancı istisnası
karşısındaki durumu
Kanunun geçici 5. maddesinin sekizinci fıkrasına göre,
KOBİ birleşmelerinde, birleşme suretiyle devralınan
taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve
intifa senetleri ile rüçhan haklarının indirimli
kurumlar vergisi uygulanan hesap dönemleri içinde satışı
halinde, ayracı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5.
maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ile sağlanan
%75'lik istisnanın uygulanması mümkün değildir.
Akif AKARCA
akif.akarca@alfaymm.com
Dünya/28.08.2009
-KOBİ'lere birleşmede sağlanan kurumlar
vergisi desteği 1
|
