|
Hafta ve genel tatil
çakışması
Okuyucularımızın bayramlarını tebrik ederek başlayalım
yazımıza. Çalışma hayatımızda dinlenme günlerini de
tanzim eden iş mevzuatımızdaki iki ayrı yasa ile yapılan
düzenlemelerin ilki hafta tatili, ikincisi ise genel
tatil düzenlemesidir. Bu iki uygulama hakkındaki
yasalarda her sektör için geçerli olan hafta tatili,
ulusal bayram ve genel tatillerin nasıl hak edileceği,
hangi günlerin hafta tatili, ulusal bayram ve genel
tatil günleri olduğu ve bu günlerde çalışmanın tatil
edileceği düzenlemesi yapılmıştır. Ancak çalışılmadan
hak edilen tatil ücreti, bu yasalarda belirtilmemiş ve
bu düzenlemeyi de iş kanunları (İş Kanunu, Deniz İş
Kanunu, Basın İş Kanunu) yapmıştır. İş Hukuku'nda
işçilere, işyerinde çalışmadıkları halde ücret hakkı
veren uygulamalardan birisi hafta tatili, diğeri de
ulusal bayram ve genel tatil günleridir. Her iki tatil
türünde de işçiler bu günlerde çalışma zorunluluğu
olmadan günlük ücretlerini hak etmektedirler. Bu yıl,
4,5 günlük Kurban Bayramı'nın Pazar gününü de kapsaması
nedeniyle tatillerin çakışması keyfiyetini daha bariz
halde yaşadığımızdan, bu yazımda “tatil çakışması”
konusunu ele almayı düşündüm.
Bilindiği üzere hafta tatili, tatil gününden önceki
işgünlerinde çalışılmış olması kaydıyla, işçilere yedi
günlük bir zaman diliminde verilen en az yirmi dört
saatlik kesintisiz izindir. Hafta tatiline hak kazanmak
için, tatil gününden önceki sürelerde çalışmış olmak
gerekmektedir. İşçinin hafta tatili olarak, çalışmadan
geçirdiği bu bir günün ücreti, İş Kanunlarına göre,
işveren tarafından yapılan bir çalışmanın karşılığı
olmaksızın ödenmek zorundadır.
Ulusal bayram, Cumhuriyet Bayramı'dır. 28 Ekim günü saat
13.00'de başlayıp, 29 Ekim gününün sonuna kadar süren
bir buçuk günlük süredir. Genel tatil günleri ise resmi
ve dinî bayram günleriyle 1 Ocak yılbaşı gününü ve bu
yıl ilk kez uygulanan 1 Mayıs'ı kapsamaktadır. 23 Nisan
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk'ü
Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer
Bayramı, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı günleri de
genel tatil günleridir. Dini bayramlarımız, arife günü
saat 13.00'den başlayarak Ramazan Bayramı'nda 3,5 gün,
Kurban Bayramı'nda ise 4,5 gün sürmektedir.
Hafta ve genel tatil günlerinin çakışması halinde, hafta
tatili gününe rastlayan genel tatil gününün niteliği
sürmemektedir. Çünkü hüküm olarak, hafta tatili, hukuken
daha baskın bir nitelik göstermektedir. Örneğin bu
günlerde çalışma yapılmış olması halinde, hafta tatiline
rastlayan günün ücreti, yasal olarak %50 zamlı fazla
çalışma ücreti şeklinde tahakkuk ettirileceğinden 1,5
yevmiye olarak; diğer bayram günleri ise genel tatil
günü olduğundan, sadece 1 yevmiye olarak ilâve ücrete
konu olacaktır, çalışılmadan hak edilen birer yevmiyeler
hariç. Diğer bir ifadeyle yevmiye ücret tahakkuku
uygulaması yapılan bir işçinin bu yılki Kurban Bayramı
günlerinden herhangi birine rastlayan hafta tatili günü
çalışması için, İş Kanunu hükümleri uyarınca, toplam 2,5
yevmiye, diğer tam günlük bayram –genel tatil- çalışması
için ise 2'şer yevmiye, aylık ücret bordrosu – hesap
pusulasıyla tahakkuk ettirilip ödenecektir. Maktu
aylıklı işçiler ise çalışılmadan hak edilen hafta tatili
ücretiyle genel tatil günlerinin ücretlerini, aylık
ücretleriyle alacaklarından, sadece çalışmalarının
karşılıklarını alabileceklerdir.
Tahsin Sınav
tsinav@yenisafak.com.tr
Y.Şafak/30.11.2009
|
