BASİT
BİR DÖNEM SONU İŞLEMİ ve MUHASEBE KAYITLARI
Sevgili arkadaşlarım, bugün sizlere çok yalın
basite indirgenmiş bir dönemsonu uygulaması
anlatacağım,biliyorum çoğunuz diyorsunuz ki ' Dönem içinde
bütün işlemleri yapıyorum ama bir hesapları kapatamıyorum'
dediğinizi duyargibiyim,bende size diyorum ki arkadaşlar
aslında muhasebenin en basit tarafı hesapların
kapatılmasıdır.çok kaynaktan bilgi almış olabilirsiniz,çok
geniş anlatımlar okumuş olabilirsiniz ama biz bugün bu
eksiğimizi çok basit bir örnekle yok edeceğiz.Ama sizin
yapmanız gereken bu örneği geliştirmek olmalıdır.
BİR
ÖRNEK:Dönem başında açılış fişinin hemen ardından yapılan
kayıtlar ve dönem sonuna kadar yapılan kayıtların
bakiyeleri aşağıdaki gibi olsun.
153-Ticari malların borç bakiyesi................10.000
770-G.Y.G. borç bakiyesi........................... .400
760-PSDG
borç bakiyesi...............................600
191-İnd.kdv
nin borç bakiyesi.......................2000
600-Y.i.satışların alacak bakiyesi.................6000
391-Hes.kdv
nin alacak bakiyesi..................1200
193-Peş.öd.ver.ve
fon. .................................200
DÖNEM SONU STOK .............................7.000
Olduğunu varsayalım.
Sevgili arkadaşlar burası GENEL GEÇİCİ MİZANDIR,
Genel geçici mizandan kesin mizana ulaşabilmek için
envanter çıkarmamız gerekecektir yani
saymak,tartmak,ölçmek ve değerlemek suretiyle bilanço
günündeki varlıkları ve borçları kesin bir şekilde tespit
etmeliyiz.
1-önce kdv mahsubunu yapalım
1---------------------------------/-----------------
190-Devreden kdv 600
391-Hesap.kdv. 1200
191-İnd.kdv 2000
-----------------------------------------------------
2-STMM
ni bulmalıyız,lütfen hatırlayınız TİCARİ MALLAR HESABININ
BORÇ BAKİYESİ-DÖNEM SONU STOK=STMM yani 10.000-7000=3.000
2---------------------------/-----------------------------
621-stmm
3000
153-Tiç.mall. 3000
----------------------------------------------------------
Eğer
başka bir işlem yoksa burası KESİN MİZAN dır.Artık
rahatlıkla dönem sonu işlemlerini yapabiliriz.
1-Geçici vergi kaydı yapılmalıdır.
1--------------------------------/------------------------
371-D.k.p.ö.v.ve.d.yük. 200
193-Peş.öd.ver.ve fonlar
200
----------------------------------------------------------
2-Yansıtmaları yapmalıyız.Yansıtma hesapları ilk kayıtta
alacak yanlı çalışacaktır.7 li gurupta her giderin +1 i o
hesabın yansıtmasıdır örneğin 760 PSDG, 760+1=761 PSDG
YANS.
2------------------------------/---------------------------
631-PSDG
600
632-G.Y.G. 500
761-PSDG YANS. 600
771-G.Y.G YANS. 400
-----------------------------------------------------------
3--------------------------/------------------------------
761-PSDG
YANS. 600
771-GYG
YANS. 400
760-PSDG 600
770-G.Y.G. 400
-----------------------------------------------------------
4-Dönem içinde bütün gider ve zararların borç bakiyeleri
alacaklanarak 690 hesabın borcuna gönderilecektir.
4---------------------------/-----------------------------
690-DÖNEM K/Z 4000
621-STMM 3000
631-PSDG 600
632-GYG 400
---------------------------------------------------------
5-Dönem içinde kayda alınan bütün gelir ve karların alacak
bakliyeleri borçlanarak 690 hesabın alacağına
gönderilecektir.
-------------------------/---------------------------------
600-Y.içi sat 6000
690-DÖNEM K/Z 6000
----------------------------------------------------------
6-Dönem karını borç ve alacak bakiyeleri birbirinden
çıkartılarak DÖNEM (TİCARİ) KAR YADA ZARAR
bulunacaktır.6000-4000=2000 kar çıkmıştır.Yevmiye maddesi
şeklindeki karın görünümü aşağıdaki gibidir(not: böyle bir
kayıt olmaz sadece bilgi amaçlıdır)
---------------------------/----------------------------
xxxxxxxx 2000
690-DÖNEM KARI 2000
-------------------------------------------------------
7-Çıkan kar üzerinden vergi hesaplanmalıdır.2000*20%=400
7-------------------------------/------------------------
691-D.K.Y.Y.KAR. 400
370-D.K.Y.Y.K. 400
----------------------------------------------------------
8-
KKEG olmadığı varsayımıyla Vergi sonrası kar'a ulaşmış
olacağız.
8----------------------/---------------------------------
690-DÖNEM KARI 2000
691-D.K.Y.Y.KAR. 400
692-D.NET KARI
1600
---------------------------------------------------------
VE
9----------------------------/----------------------------
692-D.NET
KARI9 1600
590-D.NET KARI
1600
----------------------------------------------------------
Bu
son yevmiye kaydımızdan sonra kapanış kayıtları dediğimiz
bütün hesapları ters kayıt yaparak sonlandırmış olacağız.
NOT:Büyük defter kayıtlarındaki 6 lı gurupların bakiyeleri
Gelir tablosunu,1,2,3,4,5 'li gurupların bakiyeleri
Bilanço yu oluşturacaktır.
ZARAR OLDUĞUNU VARSAYDIĞIMIZDA İSE,
1.ve
7. maddeler olmayacaktır, 6.maddedeki hayali görünüm şöyle
olacaktı,
6------------------/-------------------------------
690-DÖNEM ZARARI X
XXXXX X
---------------------------------------------------
7-----------------------------/-------------------------
692-DÖNEM NET K/Z X
690-DÖNEM ZARARI X
---------------------------------------------------------
8----------------------/---------------------------------
591-DÖNEM NET ZARARI X
692-DÖNEM NET K/Z X
---------------------------------------------------------
Sevgili arkadaşlar hesaplardan görüldüğü gibi işletmenin
faaliyet sonucu tüm gelir ve giderleri bir sonuç hesabında
yani 690 hesapta toplanmıştır,bu hesap alacak kalanı
verdiğinde KAR, borç kalanı verdiğinde zarar
oluşmuştur.Kar ettiği durumda gereken yasal yükümlülükler
düşüldü ve kalan rakam 692 Dönem net karı veya zararı
hesabına alacak kaydedildi.Bu alacak kalanı yani kar
borçlanarak bir bilanço hesabı olan 590 Dönem net karı
hesabının alacağına gönderildi.Buradan ise yeni yılın
açılış maddesinde 570 geçmiş yıllar hesabının alacağına
gönderilecektir.
Yeni
yıl kaydı,kar ettiğinde yapılacak kayıt
----------------------------/---------------------
590-Dönem net karı x
570-Geçmiş yıllar karları x
--------------------------------------------------
yeni
yılda,zarar ettiğinde yapılacak kayıt.
---------------------------/--------------------------
580-geçmiş yıllar zararları x
591-Dönem net zararı x
-------------------------------------------------------
GEÇİCİ VERGİ KAYITLARI
BİR
ÖRNEK: işletmenin 690 Dönem k/z hesabının alacak kalanının
2000 ytl olduğu ve son dönemde ortaya çıkan KKEG ise 500
olduğü, 1,2, ve 3 dönem geçici vergi matrahlarının da 500
er ytl çıkmış olduğu ve geçici vergi ve yıllık vergi
oranınında %20 olduğunu varsayalım.
1,dönem geçici vergi
1----------------/-----------------
193-Peş.öd.ver.ve
fon 100
360-Öd.ver.ve fon
100
-------------------------------------
2,dönem geçici vergi
2-------------------/----------------
193-Peş.öd.ver.ve
fon 100
360-Öd.ver ve fon 100
---------------------------------------------
3,dönem geçici vergi
3-------------------/-----------------------
193-Peş.öd.ver.ve
fon 100
360-Öd.ver.ve
fon 100
-----------------------------------------------
-------------------31/12/2006------------
371-D.k.peş.öd.v.ve
d.yük 300
193-Peş.öd.ver.ve
fon 300
----------------------------------------------
----------------31/12/2006--------------
691
D.k.y.y.kar. 500
370-D.k.y.y.kar. 500
----------------31/12/2006--------------
690-Dönem k/z. 2000
691-D.k.y.y.kar. 500
692-Dönem net k/z 1500
---------------------------------------------
----------------31/12/2006--------------
692-Dönem net k/z 1500
590-Dönem net karı 1500
----------------------------------------------
Yeni
yıl kayıtları
1----------------01/01/2007--------------
590-Dönem net karı 1500
570-Geçmiş yıllar karları 1500
----------------------------------------------
4.dönem geçici vergi
--------------14/02/2007----------------
371-D.k.p.öd.ver.ve
d.yük. 200
360-Ödenecek v.ve fon
200
----------------------------------------------
-----------------15/04/2007--------------
370-D.k.y.y.kar 500
371-D.k.p.ö.ver.ve.d.yük 500
----------------------------------------------
ve
ayrıca yasal yedek ayrılmalıdır.
