|
ORTA VADELİ
PROGRAM
(2007-2009)
GİRİŞ
5018
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu doğrultusunda ilk Orta Vadeli
Program 31 Mayıs 2005 tarihli ikinci
mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir. Söz konusu
Kanun gereğince, Orta Vadeli
Programın ikincisi 2007-2009
dönemini kapsamak üzere
hazırlanmıştır.
-Orta
Vadeli Program, 2007 yılı bütçe
sürecini başlatarak stratejik
amaçlar temelinde kamu politikaları
ve uygulamalarını şekillendirecek ve
kaynak tahsisini bu çerçevede
yönlendirecektir. Aynı zamanda, kamu
ve özel kesim için öngörülebilirliği
artıracak bir yol haritası
niteliğinde olan bu Program, son
yıllarda sosyal ve ekonomik alanda
sağlanan gelişmelerin daha sağlam
bir zeminde sürdürülmesi suretiyle
güven ve istikrara katkıda
bulunacaktır.
Çeşitli
alanlarda birbirleriyle tutarlı bir
amaç, politika ve öncelikler seti
sunan Orta Vadeli Program, makro
politikaların yanı sıra, temel
gelişme eksenlerini ve ana
sektörleri kapsamaktadır.
Programda, uzun vadeli amaçlara
katkıda bulunacak şekilde, üç yıllık
dönemde üzerinde
yoğunlaşılacak
öncelikler tespit edilmiştir.
Bakanlık ve kurum bütçelerinin
hazırlanmasında, idari ve yasal
düzenlemelerin
gerçekleştirilmesinde, kurumların
karar alma ve uygulama süreçlerinde
Programın amaç ve öncelikleri esas
alınacaktır.
Dinamik
bir yapı arz eden ve üç yıllık
perspektife sahip olan Program,
yıllık uygulamaların sonuçları ve
genel şartlardaki değişmeler dikkate
alınarak, her yıl yenilenmektedir.
Bu kapsamda, Program uygulamaları
ile Programı etkileyebilecek dışsal
gelişmeler etkili bir şekilde
izlenecek ve değerlendirilecektir.
Programda yer alan amaç ve
öncelikler bakımından uygulamanın
izlenmesi, değerlendirilmesi ve
Bakanlar Kuruluna bilgi
sunulmasından Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı sorumludur.
Bundan
sonraki süreçte;
5018
sayılı Kanunun 16’ncı maddesi
gereğince, Orta Vadeli Programın
temel amaç, öncelik ve makro
hedefleriyle tutarlı olmak üzere
Haziran ayının on beşine kadar Orta
Vadeli Mali Plan hazırlanacak ve
Yüksek Planlama Kurulu kararıyla
yürürlüğe girecektir.
Kuruluşlar, Orta Vadeli Programda
yer alan amaç ve öncelikler ile Orta
Vadeli Mali Planda verilecek ödenek
teklif tavanlarını esas alarak,
tedbir önerilerini ve bütçe
tekliflerini, 5018 sayılı Kanunun
17’nci maddesi çerçevesinde,
hazırlayacaklardır. Kuruluşlarla
bütçe müzakereleri bu doğrultuda
yürütülecektir.
Avrupa
Birliğine üyelik yolunda, toplumun
bütün kesimlerinin gözetildiği ve
ülkemizin ekonomik ve sosyal
kalkınmasının hızlandırıldığı bir
ortamda, insanımızın yaşam
kalitesini yükseltmek Orta Vadeli
Programın temel amacıdır.
Mevcut
siyasi istikrar; gerçekleştirilen
reformlar; ülkemizin genç, eğitimli
ve girişimci insan gücü, uluslar
arası rekabete açık sanayisi,
işleyen piyasa ekonomisi, doğal ve
kültürel değerleri; toplumun
refahının yaygınlaşarak artmasına
katkıda bulunacaktır.
Programın temel amacına hizmet etmek
üzere, ülkemizin beşeri ve iktisadi
varlıkları etkin bir şekilde
değerlendirilerek;
·
sürdürülebilir büyümenin sağlanması,
·
rekabet
gücünün artırılması,
·
insan
kaynaklarının geliştirilmesi,
·
sosyal
içermenin güçlendirilmesi,
·
bölgesel gelişmişlik farklarının
azaltılması,
·
kamuda
iyi yönetişimin yaygınlaştırılması,
·
fiziki
alt yapının iyileştirilmesi
alanlarında gelişme sağlanması ve
sürdürülmekte olan yapısal
reformların tamamlanması öncelikli
hedeftir.
II.
MAKROEKONOMİK POLİTİKA VE HEDEFLER
Ekonomide sağlanan güven ve
istikrarı korumak, ekonomik büyümeyi
yüksek ve sürdürülebilir kılmak,
istihdamı artırmak, fiyat
istikrarını sağlamak, kamu kesimi
borçlanma gereğini sıfırlamak ve
kamu borç stokunun milli gelire
oranındaki düşüş eğilimini devam
ettirmek Orta Vadeli Programın
makroekonomik öncelikleri olacaktır.
A. MAKROEKONOMİK POLİTİKALAR
a.
Büyüme ve İstihdam
1.
Orta Vadeli Program döneminde
ihracat odaklı bir büyüme
hedeflenmektedir. Kamu kesimi,
yapacağı alt yapı yatırımları ve
düzenlemeler yoluyla özel sektör
büyümesini hızlandırıcı bir rol
oynayacak ve özel sektörün yüksek
katma değer üreten sektörlere daha
fazla yoğunlaşmasını teşvik
edecektir.
2.
Ekonomik büyümenin istikrarlı
bir yapıya kavuşmasında emek
verimliliğinin yanı sıra toplam
faktör verimliliğinin de artmaya
devam etmesi büyük önem arz
etmektedir. Bunun için de öncelikle
makroekonomik istikrar, kurumsal alt
yapının geliştirilmesi ve yatırım
ortamının iyileştirilmesi
konularında ilerleme sağlanacaktır.
3.
Yeni istihdam olanaklarının
sağlanması, esneklik ve güvence
arasında dengenin sağlandığı bir iş
gücü piyasasının oluşturulması ve
istihdam üzerindeki yüklerin
azaltılması öncelikli olarak ele
alınacaktır.
4.
Kamu politikalarından
kaynaklanan belirsizlikler
azaltılacak ve böylece özel sektörün
ileriye yönelik uzun dönemli plan
yapabilmesi için elverişli bir ortam
oluşturulacaktır.
Makroekonomik istikrarın
sürdürülmesini sağlamak amacıyla
maliye, para ve gelirler
politikalarının uyumu
gözetilecektir. Kamu borç stokunun
milli gelire oranının düşürülmesinin
yanı sıra artan cari açığı da
kontrol etmek amacıyla Program
döneminde mali disipline titizlikle
uyularak faiz dışı fazla verme
politikasına devam edilecektir.
Mali
disiplinin devamına önemli katkı
sağlayacak harcama reformuna ilişkin
düzenlemeler sürdürülecektir. Kamu
harcama sisteminde etkinlik,
şeffaflık ve hesap verebilirliğin
sağlanması amacıyla başlatılan ve
mali disiplini, kaynak tahsisinde
etkinliği ve tahsis edilen
kaynakların iyi yönetimini
hedefleyen düzenlemelerin titizlikle
uygulanmasına devam edilecektir.
Program
döneminde harcamalara ilişkin
aşağıdaki politikalar
uygulanacaktır:
1.
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu uyarınca çıkarılması gereken
ikincil düzenlemeler tamamlanarak,
kamu idarelerinde mali yönetim, iç
kontrol ve iç denetim
faaliyetlerinin etkin bir şekilde
uygulanmasına yönelik gerekli
tedbirler alınacaktır.
2.
Kurumlar, bütçe
kısıtını
dikkate alarak, belirlenen
öncelikler çerçevesinde kaynak
tahsisini gözden geçireceklerdir. Bu
kapsamda önceliğini yitirmiş
faaliyetler ve projeler tasfiye
edilecektir.
3.
Kamu kesiminde ücret ve
aylıklar ekonomik konjonktür ve
fiyat istikrarı göz önünde
bulundurularak belirlenecektir.
4.
Ücret sisteminin
sadeleştirilmesi, kamu personelinin
mali ve özlük haklarına ilişkin
dengesizlik ve adaletsizliklerin
giderilmesi, performansa dayalı
ücret sistemine
geçilmesi ve mevcut statü
sayısının azaltılması ilkelerini
esas alacak kapsamlı bir personel
reformunun 2009 yılı başından
itibaren hayata geçirilmesi
hedeflenmektedir.
5.
Genel sağlık sigortası,
getireceği mali yüklerin makul
düzeyde tutulması amacıyla, sağlıkta
dönüşüm programıyla birlikte
uygulanacaktır.
6.
Sağlık hizmetlerinin
kalitesinden ödün verilmeksizin,
ilaç ve tedavi harcamalarını kontrol
altında tutmaya yönelik tedbirler
alınmaya devam edilecektir.
7.
İşsizlik sigortasından
yararlanma koşulları
iyileştirilecektir.
8.
Sosyal harcamaların toplam
kamu harcamaları içindeki payı
artırılacaktır.
9.
Yerel yönetimlerin
harcamalarını finanse etmek amacıyla
çeşitli kaynaklardan yapılan
tahsislerin objektif esaslara dayalı
ve amaca yönelik kullanımı
sağlanacaktır.
10.
Yerel yönetimler personel
politikalarını açıklanan norm kadro
düzenlemelerine uygun bir şekilde
yürüteceklerdir.
Kamu
yatırımlarının etkinliği
artırılacak, öncelikli sosyal
ihtiyaçları giderecek ve üretken
faaliyetleri destekleyecek
nitelikteki alt yapıya
yönlendirilmesi ve
sektörel,
bölgesel ve AB’ye uyum yönündeki
amaçların gerçekleştirilmesinde
etkili bir araç olarak kullanılması
sağlanacaktır. Bu çerçevede;
11.
Kamu yatırımlarının etkin,
verimli ve zamanında
gerçekleştirilmesini hedefleyen
rasyonalizasyon
çalışmalarına devam edilecektir.
12.
Eğitim, sağlık, teknolojik
araştırma, ulaştırma, içme suyu ve
e-Devlet yatırımlarına öncelik
verilecektir.
13.
Kamu yatırımları, bölgesel
kalkınma ve bölgeler arası
gelişmişlik farklarının
azaltılmasında etkili bir araç
olarak kullanılacaktır.
14.
AB’ye üyelik yönünde ortaya
konulan politika ve önceliklerin
hayata geçirilmesi için sürdürülen
çalışmaların gerektirdiği yatırımlar
hızlandırılacaktır.
15.
Kamu alt yapı yatırımlarında
özel sektör katılımını artırıcı
modeller geliştirilecektir.
16.
Kamu yatırım teklif ve
kararları, sağlıklı sorun
analizlerini içeren sektör
çalışmalarına ve nitelikli
yapılabilirlik etüt ve analizlerine
dayandırılacaktır.
Kamu
iktisadi teşebbüslerinden (KİT)
özelleştirilebilecek olanların
belirli bir takvim ve strateji
çerçevesinde özelleştirilmesi;
ancak, özelleştirilinceye kadar bu
teşebbüslerin ve orta vadede
özelleştirilmeyecek diğer
kuruluşların verimlilik ilkelerine
uygun olarak işletilmesi esastır.
17.
KİT’lerde hesap
verebilirliği, şeffaflığı, karar
alma süreçlerinde esnekliği
sağlamaya ve KİT’ler üzerinde
müdahale yetkisi olan kurum sayısını
azaltmaya yönelik yeni bir kurumsal
yönetim sistemi oluşturulacaktır.
18.
Fiyatlandırma başta olmak
üzere KİT’lerin tüm işletmecilik
politikaları, genel yatırım ve
finansman kararnamelerinde öngörülen
hedeflere ulaşacak şekilde, piyasa
şartlarına uygun olarak belirlenecek
ve etkin bir şekilde uygulanacaktır.
19.
KİT’lerde stok, tedarik,
üretim ve pazarlama maliyetlerini
düşürerek verimliliği ve karlılığı
artıran ve uluslar arası fiyat
değişimlerine duyarlı olan bir
finansman politikası izlenmesine
devam edilecektir.
20.
KİT’lerin atıl durumda
bulunan
gayrimenkullerinin
değerlendirilmesinde rayiç bedel
esas alınacaktır.
21.
KİT’lerin zarar eden işletme
birimleri, fonksiyonları da dikkate
alınarak, tasfiye edilecektir.
22.
KİT’lerde atıl istihdamın
azaltılmasına yönelik tedbirlerin
uygulanması sürdürülecek, ancak
nitelikli personel ihtiyacının
karşılanması için gerekli tedbirler
alınacaktır.
23.
İmalat
sanayii maliyetleri üzerinde
olumsuz baskı oluşturan enerji girdi
fiyatlarının tespitinde sanayi
aboneleri lehine bir politika
izlenecektir.
24.
Demir yolu işletmeciliğinde
alt yapı hizmetleri ve taşımacılığın
birbirinden ayrılması ve özel
sektörün de katılımıyla maliyetlerin
düşürüldüğü, rekabete açık bir yolcu
ve yük taşıma sistemi kurulması
sağlanacaktır.
25.
Sermayenin tabana yayılması
ve sermaye piyasalarının derinlik
kazanmasını sağlayacak şekilde;
özelleştirme uygulamalarında,
ekonomik konjonktür ve kuruluşun
faaliyet alanı dikkate alınarak,
halka arz yöntemine öncelik
verilecektir.
26.
Borçlanma politikasının temel
amacı; riskler, borçlanmanın vadesi
ile para ve faiz cinsinden
kompozisyonu dikkate alınarak, kamu
finansman ihtiyacının en düşük
maliyetle karşılanmasıdır.
27.
Nakit ve borç yönetiminde
oluşabilecek likidite risklerinin
azaltılması amacıyla, yeterli
düzeyde rezerv tutulması
politikasına devam edilecektir.
Vergi
politikasının temel amacı; büyüme ve
istihdam politikalarını
destekleyici,
kayıtdışı ekonomiyi azaltıcı
ve aynı zamanda makroekonomik
politikalarla uyumlu, etkin, basit
ve geniş tabanlı bir vergilendirme
sisteminin oluşturulmasıdır. Bu
çerçevede;
28.
Özel girişimcilerin uzun
vadeli planlama yapmalarını sağlamak
ve öngörülebilirliği artırmak
amacıyla vergi politikalarında
istikrar esas olacaktır.
29.
Vergi kanunlarında yer alan
istisna, muafiyet ve vergi indirimi
hükümleri, ekonomik ve sosyal
politikalar çerçevesinde yeniden
değerlendirilerek vergi mevzuatı
sadeleştirilecektir.
30.
Mali aracılık faaliyetleri
üzerindeki vergi yükünün düşürülmesi
politikası çerçevesinde, kamu
finansman dengeleri de göz önünde
bulundurularak banka ve sigorta
muameleleri vergisinde indirim
yapılacaktır.
31.
Güçlü bir toplumsal ve siyasi
irade ile toplumun tüm kesimlerinin
katıldığı kapsamlı bir
kayıtdışılıkla
mücadele stratejisi
oluşturulacaktır.
Kayıtdışılıkla
mücadele amacıyla öncelikle iş ve
çalışma hayatına ilişkin mevzuatın
basitleştirilmesi, kamu kurumları
arasında bilgi paylaşımı ve
koordinasyon sağlanarak kurumların
teknolojik alt yapısının
güçlendirilmesine yönelik
faaliyetlere başlanacaktır.
32.
Kayıtdışı
ekonomiyi ödüllendiren, kamuya olan
güveni sarsan,
kayıtdışılığı özendiren ve
kamu gelirlerinde kayba neden olan
her türlü af ve borç
yapılandırılması beklentisinin önüne
geçilecektir.
33.
Ekonomi içinde haksız
rekabete yol açan
kayıtdışılıkla
etkin mücadele sonucunda oluşacak
kaynaklar, işlem vergileri başta
olmak üzere vergi ve sosyal güvenlik
prim oranlarının indiriminde
kullanılacaktır.
34.
Yerel yönetimlerin öz
gelirlerinin artırılmasına ilişkin
düzenlemeler hayata geçirilecektir.
Para
politikasının temel amacı, fiyat
istikrarını sağlamak ve
sürdürülebilir kılmak olacaktır. Bu
amaç doğrultusunda;
1.
2006 yılı başından itibaren
uygulanan açık enflasyon hedeflemesi
rejimine devam edilecektir.
2.
Enflasyon hedeflemesi
rejiminin uygulanmasında ‘orta
vadeli bakış’ açısının ekonomideki
tüm birimler arasında yaygınlaşması
sistemin başarısı açısından büyük
önem taşımaktadır.
3.
Mali disipline uygun hareket
edilmesi, enflasyon hedeflemesi
rejiminin başarısı açısından çok
önemli bir faktör olmaya devam
edecektir.
4.
Para politikasının hesap
verebilirliğini ve şeffaflığını
temin amacıyla, enflasyonun hedeften
belirgin olarak sapması durumunda,
Merkez Bankası sapmanın nedenlerini
ve hedefe ulaşılabilmesi için
alınması gereken önlemleri Hükümete
yazılı olarak bildirecek ve
kamuoyuna duyuracaktır.
5.
Para politikasının temel
iletişim aracı, üç ayda bir
yayınlanan Enflasyon Raporu olmaya
devam edecektir. Para Politikası
Kurulu toplantı özetleri ise
iletişim politikasının diğer bir
önemli aracı olmayı sürdürecektir.
6.
Merkez Bankası, beklentileri
yönlendirmek ve
fonlama maliyetlerini
belirlemek amacıyla, kısa vadeli
faiz oranlarını temel para
politikası aracı olarak aktif bir
şekilde kullanmaya devam edecektir.
7.
Döviz kurlarının seyrinde
makroekonomik dengeler ile döviz
piyasası arz ve talep dinamiklerinin
belirleyici olduğu dalgalı döviz
kuru rejimine devam edilecektir.
8.
Piyasada döviz likiditesinin
belirgin olarak artması durumunda,
Merkez Bankası rezerv birikimini
sağlamak amacıyla düzenli döviz alım
ihaleleri yapabilecektir.
9.
Döviz kurlarında oluşabilecek
aşırı oynaklık durumlarında, Merkez
Bankası, uzun dönemli denge değerini
etkileme amacı olmaksızın döviz
piyasasına müdahalede
bulunabilecektir.
d.
Ödemeler Dengesi
Cari
açığın sürdürülebilirliğinin
sağlanması ve sağlam kaynaklarla
finanse edilmesi temel amaçtır. Bu
çerçevede;
1.
Geleneksel ihracat
sektörlerinde katma değeri yüksek
üretimin sağlanmasına yönelik teşvik
ve devlet yardımları uygulamaları
etkinleştirilerek sürdürülecektir.
Bu kapsamda, tasarım, marka,
pazarlama ve tanıtım konusundaki
mevcut destekler çeşitlendirilerek
geliştirilecektir.
2.
Ürün çeşitlendirmesine
gidilerek dış pazarda rekabet
edebilecek potansiyele sahip, yüksek
katma değerli, yeni teknoloji
özelliği olan ürünlerin
geliştirilmesi ve ihracata
yönlendirilmesi amacıyla, AB ve DTÖ
normları da dikkate alınarak,
uygulanmakta olan destek sistemleri
etkinleştirilecektir.
3.
Ticaret politikası
araçlarının etkin bir şekilde
uygulanması bağlamında, Dahilde
İşleme Rejimi iç piyasa üretimi ve
denetim koşulları göz önüne alınarak
yeniden düzenlenecektir.
4.
Gümrük Birliği uyarınca
üstlenmekle yükümlü olduğumuz AB’nin
teknik mevzuatına uyum süreci
hızlandırılacak; uyumlulaştırılan
mevzuatın etkin uygulanmasını
teminen
gerekli idari, teknik ve fiziki alt
yapı kurulacak; ithalatta gözetim ve
denetim etkinleştirilecektir.
5.
İkili ve çok taraflı ticari
ilişkiler kapsamında ihracatın
geliştirilmesi amacıyla; kamu, özel
sektör ve sivil toplum kuruluşları
arasında koordinasyonu sağlayacak,
ihracatçıların dış pazar imkanlarını
artıracak mekanizmalar
geliştirilecektir.
6.
Kültürel ve coğrafi
yakınlığımız olmasına rağmen
ticaretimizin sınırlı olduğu Türk
Cumhuriyetleri ile petrol
ihracatçısı ülkeler ve Uzakdoğu
ülkelerindeki pazar payımızı
artırmak için gerekli tedbirler
alınmaya devam edilecektir.
7.
Orta vadede yurt içi üretimin
ithalat bağımlılığının azaltılması
amacıyla, sanayide kullanılan ithal
ara girdilerin yurt içinde
üretilmesini sağlayacak mekanizmalar
geliştirilecektir. Bu çerçevede,
sanayide Ar-Ge
faaliyetlerinin yaygınlaştırılması
sağlanarak, özellikle yüksek
teknolojili ara girdilerin yurt
içinde üretilmesi yönünde çalışmalar
başlatılacaktır.
8.
Ülkemizin rekabet gücünün
artırılması amacıyla, AB ile olan
gümrük birliği dikkate alınarak,
üçüncü grup ülkelerle ikili ve çok
taraflı ekonomik işbirliği
kapsamında, serbest ticaret ve
tercihli ticaret anlaşmaları
yapılması desteklenecektir.
9.
İkili ekonomik
ilişkilerimizin geliştirilmesinde
sınır ötesi işbirliği programlarına
ağırlık verilecektir.
10.
Yatırım ortamının
iyileştirilmesine yönelik yapılan
reformların uygulanmasında ortaya
çıkan aksaklıklar giderilerek
doğrudan uluslar arası yatırımlar
desteklenecektir.
e.
Finansal
Sistem
Rekabetçi ölçeğe ulaşmış, kaynakları
yatırıma yönlendirecek araç
çeşitliliğine ve mali derinliğe
sahip, uluslar arası standartlarda
düzenlenen ve denetlenen ve aracılık
maliyetlerinin asgariye indirildiği
bir finansal
sistemin geliştirilmesinin
sağlanması temel amaçtır. Bu
çerçevede;
1.
Sermayenin tabana yayılmasını
sağlamak amacıyla şirketlerde
azınlık hisse sahiplerinin hakları
geliştirilecektir.
2.
Altın bankacılığının gelişimi
desteklenecektir.
3.
Finansal
sistemin derinleşmesine katkı
yapacak konut finansmanının
işlerliğini sağlamak amacıyla yasal
ve kurumsal düzenlemeler
yapılacaktır.
4.
Sigortacılık,
faktoring
ve finansal
kiralama sektörlerinin hukuki alt
yapısı geliştirilecektir.
5.
Benzer işlemlerin
vergilendirilmesi ve bilgiye erişim
imkanı açısından,
finansal
kuruluşların türünden kaynaklanan
rekabeti bozucu unsurlar ortadan
kaldırılacaktır.
6.
Finansal
piyasalarda ve bu piyasalardan
kaynak temin eden
reel
sektörde kurumsal yönetişim
ilkelerinin uygulanması
sağlanacaktır.
7.
Kredi ve kurumsal yönetişim
derecelendirme sistemi tesis
edilecektir.
8.
Türev ürünlerin risk
yönetiminde kullanımı teşvik
edilecek, öte yandan bu ürünlere
ilişkin risk algılaması
artırılacaktır.
9.
Risk ölçümüne yönelik veri
tabanı geliştirilecektir.
10.
Sigorta sektörü ile özel
emeklilik hizmetlerine ilişkin
düzenleme ve denetleme işlevleri tek
çatı altında toplanacaktır.
11.
Sigorta sistemi tüm afet
türlerini ve fiziksel yapıları
kapsayacak şekilde
geliştirilecektir.
B. PROGRAM DÖNEMİ HEDEF ve
GÖSTERGELERİ
a.
Büyüme ve İstihdam
1.
Program döneminde yıllık
ortalama yüzde 7,0 civarında
ekonomik büyüme hedeflenmektedir.
2.
Program döneminde yıllık
reel
ortalama olarak özel tüketim
harcamalarının yüzde 8,2, özel sabit
sermaye yatırım harcamalarının yüzde
8,4, kamu tüketim harcamalarının
yüzde 2,1 ve kamu sabit sermaye
yatırım harcamalarının yüzde 6,2
oranında artacağı öngörülmektedir.
3.
İstihdam olanaklarını
artırıcı uygulamaların da etkisiyle
Program döneminde 1,6 milyon yeni
istihdam yaratılacağı
öngörülmektedir.
1.
2006 yılında yüzde 0,9
olacağı tahmin edilen kamu kesimi
fazlasının
GSYİH’ya oranının 2009
yılında da aynı seviyede olması,
yüzde 0,3 olacağı tahmin edilen
genel devlet fazlasının
GSYİH’ya
oranının ise yüzde 0,7’ye yükselmesi
hedeflenmektedir.
2.
2006 yılında yüzde 45,1
olması beklenen genel devlet
harcamalarının
GSYİH’ya oranının 2009
yılında yüzde 41,5’e düşürülmesi
hedeflenmektedir.
3.
2006 yılında yüzde 36,9
olacağı tahmin edilen genel devlet
faiz dışı harcamalarının
GSYİH’ya
oranının 2009 yılında yüzde 37
olması öngörülmektedir.
4.
2006 yılında yüzde 8,2 olması
beklenen genel devlet faiz
harcamalarının
GSYİH’ya oranının 2009
yılında yüzde 4,5’e düşürülmesi
hedeflenmektedir.
5.
2006 yılında yüzde 45,5
olacağı tahmin edilen genel devlet
gelirlerinin
GSYİH’ya oranının 2009
yılında yüzde 42,2 olması
beklenmektedir.
6.
2006 yılında yüzde 31,6
olacağı tahmin edilen sosyal
güvenlik primleri dahil vergi
yükünün (vergi
red ve iadeleri hariç)
GSYİH’ya
oranının, 2007 yılında bir miktar
artmakla birlikte, dönem sonunda
aynı seviyede kalması
öngörülmektedir.
7.
Kamunun; hava ve deniz
ulaşımı ile lokomotif ve vagon
üretimi; tütün ürünlerinin
işlenmesi;
petrokimya
sanayii;
elektrik dağıtımı faaliyet
alanlarından tamamen çekilmesi;
bunun yanı sıra, elektrik ve şeker
üretimi, doğal gaz piyasası, kömür
ve diğer maden işletmeciliğindeki
payını azaltması hedeflenmektedir.
8.
Sosyal güvenlik reformu
sonrasında emeklilik sisteminin
açığında önemli oranlarda düşme
olmakla beraber, genel sağlık
sigortası ve prim oranlarında
yapılacak indirimlerin doğuracağı ek
yükten dolayı sosyal güvenlik açığı
Program döneminde mevcut seviyesini
koruyacaktır.
9.
Emeklilik sisteminin açığının
düşmesinde devlet memurlarında prim
matrahının genişlemesi etkili
olacaktır. Ancak, ilave prim
ödemelerinin ve maaş düşüşünün bütçe
kaynaklarından telafi edilecek
olması nedeniyle toplam kamunun mali
dengesinde bir değişme olmayacaktır.
10.
Yatırım programının
rasyonalizasyonu çalışmaları
çerçevesinde, yatırım programına her
yıl azalan oranda yeni proje
alınarak ve yatırımların bütçe
içindeki payı artırılarak, 2006
yılında 5,5 yıl olacağı tahmin
edilen stokun ortalama tamamlama
süresinin 2009 yılında 5 yılın
altına indirilmesi hedeflenmektedir.
11.
Kamu net borç stokunun
GSYİH’ya
oranında Program dönemi sonunda 2006
yılına göre 14,9 puanlık bir düşüş
hedeflenmektedir.
c.
Ödemeler Dengesi
1.
Son yıllarda dünya ekonomisi
ve ticaretinde yaşanan canlılığa,
sağlanan makroekonomik istikrara ve
yapısal düzenlemelere bağlı olarak
dış ticaret hacmimizde gözlenen
artış eğiliminin Program döneminde
de devam edeceği öngörüsüyle;
ihracatın yıllık ortalama yüzde 13
oranında artarak Program dönemi
sonunda 120 milyar dolara, ithalatın
ise yıllık ortalama yüzde 11
oranında artarak 2009 yılında 182
milyar dolara ulaşacağı tahmin
edilmektedir.
2.
2007 yılında 21,5 milyar
dolar olarak öngörülen turizm
gelirlerinin 2009 yılında 25 milyar
dolara çıkacağı tahmin edilmektedir.
3.
Bu tahminler doğrultusunda
cari işlemler açığının
GSYİH’ya
oranının orta vadede mevcut
seviyesini koruyacağı
öngörülmektedir.
4.
Program dönemi boyunca
sermaye finans hesabının kalitesinde
iyileşme beklenirken, ödemeler
dengesi açığında borç yaratmayan
veya uzun vadeli finansmanın payının
artacağı tahmin edilmektedir.
5.
Makro ekonomide sağlanan
istikrarla birlikte, yatırım
ortamının iyileştirilmesine yönelik
reformların büyük ölçüde
tamamlanmasına bağlı olarak yeni
kapasite yaratan doğrudan yabancı
yatırımların öneminin artması
beklenmektedir. Bu nedenle, doğrudan
yabancı yatırımların, cari işlemler
hesabında oluşması beklenen açığın
finansmanında ağırlıklı olarak rol
oynaması öngörülmektedir.
d.
Fiyat
1.
2006 yılı başında uygulamaya
konulan ve birincil amacı fiyat
istikrarını sağlamak ve sürdürmek
olan ‘açık enflasyon hedeflemesi
rejimi’, Program döneminde de
sürdürülecektir. Bu çerçevede,
“nokta hedef” olarak belirlenen
enflasyon hedefleri,
Tüketici Fiyat Endeksi’nin yıllık
yüzde değişimi ile hesaplanan yıl
sonu enflasyon oranı üzerinden
tanımlanmış ve 3 yıllık bir dönem
için açıklanmaya başlanmıştır. 2006,
2007 ve 2008 için yıl sonu hedefleri
sırasıyla yüzde 5,0 yüzde 4,0 ve
yüzde 4,0 olarak belirlenirken, 2009
yıl sonu hedefi ise Hükümet ve
Merkez Bankası tarafından
belirlenecek ve kamuoyuna
duyurulacaktır.
III.
PROGRAM DÖNEMİ GELİŞME EKSENLERİ
A. İNSAN KAYNAKLARININ
GELİŞTİRİLMESİ ve İSTİHDAM
EDİLEBİLİRLİĞİN ARTIRILMASI
Rekabet
gücü yüksek bir ekonomi ve
sürdürülebilir bir kalkınma için
eğitimin kalitesi yükseltilecek,
eğitim ile istihdam arasındaki
ilişki güçlendirilecek ve istihdam
edilebilirlik artırılacaktır. Makro
ekonomik politikalarla sağlanan
büyümenin yaratacağı istihdam
artışını desteklemek amacıyla aktif
işgücü politikaları uygulanacaktır.
İnsan
kaynaklarının, gelişen bilgi ve
iletişim teknolojileri doğrultusunda
mesleki bilgi ve becerileri
geliştirilerek istihdam imkanlarının
artırılması hedeflenmektedir. Bu
çerçevede;
1.
Mesleki eğitimde piyasanın
ihtiyaç duyduğu nitelikteki insan
gücünü yetiştirmek için modüler ve
esnek bir sisteme
geçiş
çalışmaları hızlandırılacak ve
farklı kademelerde verilen mesleki
eğitim arasında program bütünlüğü
sağlanacaktır.
2.
Hayat boyu eğitim stratejisi
hazırlanacaktır.
3.
İş dünyasının talep ettiği
nitelikteki işgücünün yetiştirilmesi
amacıyla eğitim ile işgücü
arasındaki işbirliğini güçlendirecek
mekanizmalar oluşturulacaktır.
4.
Bilgi toplumuna dönüşüm
süreci ile bölgesel, ulusal ve
uluslar arası gelişme ve ihtiyaçlara
göre yüksek öğretim kurumlarının
birim ve programları
güncellenecektir.
5.
Özellikle eğitimli genç
işsizlerin istihdamını sağlamak
üzere, uzaktan ve yaygın eğitim
imkanları kullanılarak, bilgi ve
iletişim teknolojileri alanında
ihtiyaç duyulan insan gücünün
yetiştirilmesi desteklenecektir.
Ayrıca, gençlerin işgücü piyasasında
deneyim kazanmalarını sağlayıcı
programlar geliştirilecektir.
6.
İşgücünün nitelik ve beceri
düzeyini yükselterek istihdam
edilebilirliği artırmayı amaçlayan
aktif işgücü politikaları
yaygınlaştırılacak ve bu
politikalara ayrılan kaynaklar
artırılacaktır.
7.
Türkiye İş Kurumunun
kapasitesi yerel düzeydeki
ihtiyaçlar da göz önünde
bulundurularak geliştirilecek,
hizmet alanları çeşitlendirilecek ve
hizmet sunulan hedef grupları
genişletilecektir.
8.
İşgücü piyasasının daha
esnek hale getirilebilmesi için
gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
B. SOSYAL İÇERME VE YOKSULLUKLA
MÜCADELE
Yoksulluk ve sosyal dışlanma riski
taşıyan birey ve grupların ekonomik
ve sosyal hayata aktif
katılımlarının artırılması ve yaşam
kalitelerinin yükseltilerek
toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin
sağlanması temel amaçtır.
Eğitim,
sağlık ve kamunun sunduğu diğer
sosyal hizmetlerin herkesin
erişebileceği ve eşit olarak
yararlanabileceği bir hale
getirilmesi, özellikle kente göç
edip sosyal dışlanmaya maruz kalan
nüfusun istihdam edilebilirliğinin
artırılması yoluyla topluma entegre
edilmesi ve sosyal koruma ağının
nüfusun tümünü kapsayacak,
dezavantajlı grupları topluma
entegre edecek şekilde
geliştirilmesi amaçlanmaktadır.. Bu
çerçevede;
1.
Eğitim ve sağlık hizmetleri
dezavantajlı gruplar için daha
erişilebilir ve eşit olarak
yararlanılabilir hale
getirilecektir. Ayrıca bu grupların;
istihdama, sosyal sigorta ile sosyal
hizmet ve yardımlara hakkaniyet
esasları çerçevesinde ulaşabilirliği
artırılacaktır.
2.
Sosyal güvenlik sistemi
toplumun değişen ihtiyaçlarını
karşılayabilen ve mali
sürdürülebilirliğe sahip bir yapıya
kavuşturulacaktır.
3.
Sosyal sigorta sisteminin
bilgi işlem alt yapısında tam
otomasyona
geçilerek, hak kaybını ve
mükerrer yararlanmayı önleyen
etkili, erişilebilir ve
sürdürülebilir hizmet sunan bir yapı
oluşturulacaktır.
4.
Sosyal hizmet ve yardımların
ihtiyaç sahiplerine daha etkili
sunulması amacıyla, bu alanda hizmet
veren kurumlar arasında işbirliğini
sağlayan, yerel yönetim ve sivil
toplum inisiyatifini artıran,
ihtiyaç sahiplerinin tespitinde ve
ihtiyaçlarının karşılanmasında
objektif kriterler getiren
düzenlemeler yapılacak ve sosyal
hizmet ile yardımlar alanında
nitelikli personel eksikliği
giderilecektir.
5.
Yoksulluğun azaltılmasına
yönelik hizmetler, yoksulluk
kültürünün oluşmasını önleyici ve
yoksul kesimin üretici duruma
geçmesini
sağlayıcı nitelikte olacaktır.
6.
Tarımdaki yapısal değişim
sonucu ortaya çıkan yoksul kesim
için tarım dışı gelirleri artırıcı
ekonomik faaliyetlerin
çeşitlendirilmesine yönelik projeler
desteklenecektir. Özellikle, kırsal
kesimde ve az gelişmiş bölgelerde
girişimcilik teşvik edilecektir.
7.
Kente göç eden yoksul
kesimlerin istihdam
edilebilirlikleri artırılacak ve
toplumla bütünleşmeleri
sağlanacaktır.
8.
Kadınların ekonomik ve sosyal
hayata etkin katılımları sağlanacak,
başta eğitim olmak üzere
dezavantajlı konumlarını giderici
tedbirler alınacaktır. Ayrıca,
kadına yönelik şiddet konularında
duyarlılık ve bilgilendirme
faaliyetleri artırılacaktır.
9.
Güç koşullar altında yaşayan
çocukların durumlarının
iyileştirilmesi ve risk altındaki
çocukların korunmasına yönelik
çalışmalara ağırlık verilecektir. Bu
gruptaki çocuklar için öncelikle
aile yanında bakım modeli
desteklenecek, kurumsal bakım
gerektiren durumlarda ise bu
hizmetleri iyileştirici tedbirler
alınacaktır.
10.
Gençlerin aileleriyle ve
toplumla iletişimlerini daha
sağlıklı hale getirecek,
özgüvenlerini geliştirecek,
sosyalleşmelerini, duyarlılıklarını
ve karar alma süreçlerine
katılımlarını artıracak çalışmalar
yapılacaktır.
11.
Özürlüler için sosyal ve
fiziki çevre şartları
iyileştirilecek, özürlülerin
istihdamına yönelik mesleki eğitim
imkanları ve danışmanlık hizmetleri
geliştirilecektir.
12.
Yaşlılara yönelik olarak evde
bakım hizmeti desteklenecek,
kurumsal bakım hizmetlerinin ise
nitelik ve niceliği artırılacaktır.
13.
Hüküm giymiş olanların
topluma yeniden kazandırılmasına
yönelik hizmetler
etkinleştirilecektir.
İşletmelerin; yüksek teknolojik
kabiliyete ve nitelikli işgücüne
sahip, değişen şartlara uyum
sağlayabilen, ulusal ve uluslar
arası piyasalarda rekabet gücü olan
bir yapıya kavuşturulması temel
amaçtır. Bu çerçevede;
1.
İş kurma ve geliştirme
aşamalarında girişimcilik
desteklenecektir.
2.
Yenilikçilik, verimlilik ve
işletmelerin teknolojiyi etkin
kullanımı desteklenecektir.
3.
Finansal
araçlar çeşitlendirilecek, başta
KOBİ’ler
olmak üzere işletmelerin finansmana
erişimi kolaylaştırılacaktır.
4.
İşletmelere yönelik fiziki
alt yapı ile teknoloji ve bilişim
alt yapısı geliştirilecek,
işletmeler arası işbirlikleri
desteklenecektir.
5.
İş ortamının
iyileştirilmesine yönelik olarak
bürokrasinin azaltılması ve
işlemlerin hızlandırılmaları
konusundaki çalışmalar
sürdürülecektir.
6.
Başta enerji olmak üzere
girdi maliyetleri düşürülecek;
istihdam üzerindeki yükler sosyal
güvenliğin
aktüeryal dengeleri
gözetilerek azaltılacak; işgücü
maliyetlerini artıran diğer
yükümlülükler gözden geçirilecektir.
7.
AB müktesebatıyla uyumlu,
etkin bir devlet yardımları sistemi
oluşturulacaktır.
8.
İşletmelerde kurumsal
yönetişim ilkeleri doğrultusunda
kurumsallaşmanın yaygınlaştırılması
özendirilecektir.
9.
Akreditasyon,
uygunluk değerlendirme ve piyasa
gözetim sistemleri
etkinleştirilecek, belgelendirme
faaliyetleri desteklenecektir.
10.
Rekabeti kısıtlayan,
engelleyen veya bozan davranışlar
etkili bir şekilde önlenecek,
toplumda rekabet kültürü
geliştirilecektir.
11.
Fikri mülkiyet uygulamaları
etkinleştirilecek, toplum düzeyinde
yaygın ve yerleşik bir fikri haklar
kültürü oluşturulacaktır.
12.
İşletmelerde çalışanların
mesleki ve teknik niteliklerinde
iyileştirmeye yönelik çalışmalar
desteklenecektir.
Bölgesel gelişme politikalarında
temel amaç; bölgelerin verimliliğini
yükseltmek suretiyle, ulusal
kalkınmaya, rekabet gücüne ve
istihdama katkıyı artırarak ekonomik
gelişme ve sosyal refahı ülke
geneline dengeli bir şekilde
yaymaktır.
Bölgesel gelişmenin hızlandırılması
için, merkezi düzeyde bölgesel
gelişmeyi destekleyen politikalar
etkinleştirilecek, yereldeki
dinamikleri ve potansiyelleri
harekete geçirici politikalara
ağırlık verilecek ve yerel düzeyde
kurumsal kapasite artırılacaktır. Bu
çerçevede;
1.
Ulusal ölçekte bölgesel ve
mekansal gelişme çerçevesi
oluşturulacak, kalkınma ajansları
ile işbirliği içinde bölgesel
gelişme stratejileri ve planları
hazırlanacak, alt ölçekli plan ve
stratejilerin kapsamı ile ilke ve
standartları belirlenecektir.
2.
Bölgesel plan ve programlar
uygulanabilir nitelikte
hazırlanacak, mevcut entegre
bölgesel gelişme planları
uygulanabilir programlara
dönüştürülecek, bunlarla tutarlı bir
kaynak tahsisi sağlanacak, izleme ve
değerlendirme mekanizmaları
oluşturulacaktır.
3.
Kalkınma ajansları başta
olmak üzere yerel düzeyde kurumsal
yapılar oluşturulacak, mevcut
yapıların kapasitesi geliştirilecek,
merkezi ve yerel kurumlar arasındaki
işbölümü etkinleştirilecektir.
4.
Özellikle az gelişmiş
bölgelerde yerel düzeyde
uzmanlaşmayı destekleyecek şekilde
beşeri kaynaklar ve sosyal sermaye
geliştirilecek, bölgesel
potansiyelleri ve işgücü piyasası
özelliklerini dikkate alan işgücü
eğitimi ve girişimcilik programları
uygulanacaktır.
Bölgeler arası göç eğilimlerini
bölge içinde tutacak, nüfusun ve
gelişmenin mekanda dengeli
dağılımını sağlayacak ve kentleşme
sürecini sağlıklı bir yapıya
kavuşturacak uygulamalara ağırlık
verilecektir. Bu kapsamda;
5.
Bölgesel merkez niteliği
taşıyan kentler tespit edilecek,
bölgeler arası göç eğilimleri analiz
edilerek, göç eğilimlerini bu
merkezlere yönlendirici stratejiler
ve politikalar geliştirilecektir.
6.
Yoğun göç baskısı altında
olan kentlerin göçten kaynaklanan
temel sorunları tespit edilerek en
çok etkilenen alanlarda fiziki ve
sosyal alt yapı iyileştirilecektir.
7.
Yerel ve merkezi kuruluşlar
arasında fiziki planlamayla ilgili
görev ve yetkiler belirgin bir
şekilde tanımlanacak ve etkin bir
denetim mekanizması kurulacaktır.
Kırsal
kesimde refahı artırarak kır ve kent
arasındaki
sosyo-ekonomik gelişmişlik
farklarının dengelenmesi
doğrultusunda;
8. Kırsal kalkınma planı
hazırlıkları tamamlanarak, planın
hayata geçirilmesi için yerel ve
merkezi kurumsal yapılar
güçlendirilecek, aralarındaki
işbölümü etkinleştirilecek, AB ile
mali işbirliği çerçevesinde
sağlanacak kırsal kalkınma
fonlarının kullanımına ilişkin
gerekli idari mekanizmalar
oluşturulacaktır.
9.
Kırsal kesimde işsizliğin
azaltılması ve işgücünün yöresinde
istihdamının teşvik edilmesine
yönelik olarak, tarım dışı istihdam
imkanlarının geliştirilmesi ve gelir
kaynaklarının çeşitlendirilmesi
kapsamında bilgi ve iletişim
teknolojileri de (e-ticaret)
kullanılarak alternatif
faaliyetlerin geliştirilmesi
konusundaki özel uygulamalar
desteklenecektir.
10. Kırsal kesimde kamu
yatırımları ve hizmetlerinin
sunumunda, konumları itibarıyla
çevresindeki yerleşim birimlerine
hizmet verme ve gelişme potansiyeli
olan merkezi yerleşmelere öncelik
verilerek, bu yerleşmelerin alt
yapıları iyileştirilecek ve kapasite
gelişimleri desteklenecektir.
11.
Dağınık yerleşim dokusuna sahip
kırsal alanlara kamu hizmeti
götürülmesinde, maliyet etkinliğini
ve erişimi güçlendirecek alternatif
modeller geliştirilecek ve
uygulanacaktır.
12.
Başta il özel idareleri olmak üzere,
yerel yönetimler ile birliklerinin
kırsal kalkınma konusundaki
etkinliğini artırmak için
kapasiteleri güçlendirilecektir.
13.
Doğal afet, kamulaştırma ve terör
gibi zorunlu nedenlerle yaşadıkları
yerlerden ayrılan vatandaşlara,
kendi istekleri doğrultusunda, eski
veya yeni yerleşim yerlerinde
sürdürülebilir yaşam koşullarının
oluşturulması için gerekli tedbirler
alınacaktır.
Ülkenin
ekonomik ve sosyal gelişme sürecinin
etkin yönetimini sağlamak üzere;
kamu yönetiminin yurttaş odaklı,
kaliteli, etkili ve hızlı hizmet
sunabilen; esneklik, saydamlık,
katılımcılık, hesap verme
sorumluluğu, öngörülebilirlik gibi
çağdaş kavramları benimsemiş bir
anlayışa, yapıya ve işleyişe
kavuşturulması temel amaçtır.
Bu
kapsamda; kamu kurum ve
kuruluşlarının görev ve yetkilerine
uygun teşkilat yapısına
kavuşturulması, işlevi kalmamış
birimlerin kaldırılması ve zorunlu
olmadıkça yeni birimlerin
oluşturulmaması, hizmet gereklerine
uygun sayı ve nitelikte personel
istihdamı, merkezi ve yerel
yönetimler arasında dengeli bir
görev ve yetki
bölüşümünün yapılması,
yurttaş odaklı bir hizmet
anlayışının benimsenmesi ve bilgi ve
iletişim teknolojilerinden
faydalanılması esas olacaktır.
Bu
çerçevede;
1.
Kamu hizmetlerinin daha etkin
ve etkili sunulmasını sağlamak
amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları
arasında mevcut olan yetki ve görev
karmaşası ile belirsizlikler
giderilecek, tüm kurum ve
kuruluşların asli görevlerini yerine
getirecekleri bir kurumsal yapıya
kavuşturulması sağlanacaktır.
2.
Kamu yönetiminde saydamlık
artırılacak yolsuzlukla etkili
mücadele sağlanacaktır.
3.
Kamu mali yönetimi reformu
çerçevesinde yürütülen kuruluş
düzeyinde stratejik planlama ve
performansa dayalı
bütçeleme
çalışmaları programlı bir şekilde
yaygınlaştırılacaktır.
4.
Kamu personelinin kurum ve
kuruluşlar arasında nitelik ve
nicelik açılarından dengeli
dağılımını sağlamak ve personelin
yetkinliğini artırmak amaçlarıyla
gerekli önlemler alınacaktır.
5.
Adalet hizmetlerinin daha
adil, hızlı, güvenli ve isabetli
şekilde sunulmasını sağlamak
amacıyla; yargının iş yükünü
azaltmaya yönelik çalışmalar
hızlandırılacak, hakim, savcı ve
yardımcı adalet personeli sayısı
artırılacak, yargı mensuplarının
mesleki ahlak ve davranış kuralları
uluslar arası ölçütlere göre
belirlenecek, adli hizmet
birimlerinin teknik ve fiziki alt
yapı eksiklikleri giderilecek ve
adli hizmetlerin elektronik ortama
taşınması sağlanacaktır.
6.
Bireyin yaşam ve iş
güvenliğini esas alan, özgürlük ve
güvenlik arasındaki hassas dengeyi
gözeten ve toplum destekli bir
asayiş hizmeti sunumu temin
edilecektir.
7.
Terör ve terörizmin
finansmanı, yasa dışı göç ve iltica
hareketleri, insan ticareti ve
kaçakçılığı, uyuşturucu ticareti ve
kullanımı ve örgütlü suçlarla etkili
bir şekilde mücadele edilecektir.
8.
Güvenlik hizmeti sunumunda
birimler arası etkin bir
koordinasyon ile işbirliği
sağlanacak ve ilgili birimlerin
fiziki alt yapı ihtiyaçları
öncelikle karşılanacaktır.
9.
Yerel yönetimlerin sundukları
hizmetler için ülke çapında asgari
hizmet standartları belirlenecek;
standartlara uygunluk denetimi
merkezi idare tarafından
yapılacaktır.
10.
Yerel yönetimlerin gelir
yapısı merkezi idareden aktarılacak
yerel ve müşterek nitelikli görev ve
hizmetlerle orantılı bir şekilde
güçlendirilecektir.
11.
Türkiye’nin geleceğine yön
verecek olan bilgi toplumuna
dönüşümün beşeri ve teknik alt
yapısına ilişkin çalışmalar
hızlandırılacaktır.
12.
Bilgi ve iletişim
teknolojileri kamu hizmetleri
sunumunda etkin bir araç olarak
kullanılacak, kaliteli, hızlı ve
bütünleşik hizmet sunabilen, iyi
yönetişim ilkelerinin benimsendiği
kamu yönetimi yapısının oluşmasına
destek olunacaktır.
13.
Yerel yönetimlerce sunulan
hizmetler de dahil olmak üzere, kamu
iş süreçleri vatandaş ve iş
dünyasının ihtiyaçları doğrultusunda
yeniden tasarlanacak, kamu
hizmetlerinin etkin, şeffaf,
sürekli, güvenilir, tek kapıdan ve
farklı platformlardan sunulduğu,
bütünleşik bir e-Devlet yapısı
oluşturulacaktır. E-Devlet
hizmetlerinin sunumunda kişisel
bilgilerin mahremiyetinin korunması
esas olacaktır.
14.
E-Devlet hizmetleri
kullanımının yaygınlaşması için
gerekli tedbirler alınacaktır.
Mükerrer yatırımlardan kaçınmak ve
kaynak kullanımında etkinliği
artırmak üzere elektronik hizmet
sunumunda ortak çözümler
geliştirilecektir.
15.
Afet öncesi, anı ve sonrasını
kapsayan afet yönetiminin bütüncül
bir sisteme kavuşturulması için
ilgili kurumların çakışan yetki ve
sorumlulukları giderilecek, mevcut
mevzuat gözden geçirilecektir.
16.
Şehir planlaması ve bina
inşasında afet güvenliği ile ilgili
standartlar geliştirilecek, imar ve
yapılaşma sürecinin denetimi
sağlanacak, sorumluluk ve cezalar
netleştirilecektir.
17.
Tapu ve kadastro hizmetlerine
yönelik çalışmaların
sonuçlandırılması ve otomasyona
geçilmesi
sağlanacaktır.
IV.
SEKTÖREL POLİTİKALAR
Düşünme, algılama ve problem çözme
yeteneği gelişmiş, yeni fikirlere
açık, özgüven ve sorumluluk
duygusuna sahip, Atatürk ilkelerine
bağlı, demokratik değerleri
benimsemiş, milli kültürü özümsemiş,
farklı kültürleri yorumlayabilen
bilgi toplumu insanını yetiştirmek
eğitim politikasının temel amacıdır.
Bu yönde başlatılmış olan yeniden
düzenleme çalışmaları her kademede
hızlandırılarak sürdürülecek,
eğitimin niteliği artırılacak ve
eğitim hizmetlerine erişim
yaygınlaştırılacaktır.
Bu
çerçevede;
1.
Kişilerin fiziksel, sosyal,
zihinsel ve ruhsal gelişimlerinde
önemli bir payı olan okul öncesi
eğitim yaygınlaştırılacaktır.
2.
İlk ve ortaöğretimin
kalitesinin artırılması amacıyla
yenilikçiliği, araştırmayı, takım
çalışmasını, özgün ve girişimci
düşünmeyi esas alan müfredat
değişiklikleri yapılacak ve bu
kapsamda eğiticiler ile
yöneticilerin eğitimi
gerçekleştirilecektir.
3.
Kişilerin bireysel ve sosyal
gelişimlerine katkıda bulunan ve
hayata hazırlayan etkin bir
rehberlik ve yönlendirme sistemi
geliştirilecektir.
4.
Ortaöğretimde okul
çeşitliliği yerine program
çeşitliliğini esas alan bir yapıya
geçilecektir.
Ortaöğretim, program bütünlüğü ve
devamlılığı içinde yatay ve dikey
geçişlere
olanak tanıyan, fırsat eşitliğini
geliştiren esnek bir yapıya
kavuşturulacaktır.
5.
Eğitimde bilgi
teknolojilerinin kullanımı
yaygınlaştırılacak ve etkin hale
getirilecektir.
6.
Eğitimin her kademesinde
fiziki mekan, donanım ve öğretmen
ihtiyacı yerleşim yerleri arasındaki
farklılıkları azaltacak şekilde
giderilecek ve bu konuda yerel
idarelerin inisiyatif almaları
desteklenecektir.
7.
Yüksek Öğretim Kurulu uzun
dönemli planlama ve koordinasyon
işlevini yürütecek bir yapıya
kavuşturulacaktır.
8.
Yüksek öğretim kurumları,
idari ve mali özerklikleri
sağlanarak ihtisaslaşmayı esas alan
rekabetçi bir yapıya
kavuşturulacaktır.
9.
Yüksek öğretim kurumlarının
hizmet üreterek kaynak oluşturma
faaliyetleri desteklenecek,
öğrencilerin eğitimin finansmanına
daha fazla katılımı sağlanacaktır.
10.
Özel kesimin eğitimin her
kademesinde daha fazla faaliyet
göstermesi teşvik edilecektir.
Vatandaşların ekonomik ve sosyal
hayata sağlıklı bireyler olarak
katılımını sağlamak ve yaşam
kalitelerini yükseltmeye katkıda
bulunmak sağlık politikasının temel
amacıdır. Sağlık hizmetleri, eşitlik
ve hakkaniyet içinde, halkın ihtiyaç
ve beklentilerine uygun, kaliteli,
ulaşılabilir, verimli, bölgeler ve
sosyo-ekonomik
gruplar arası farklılıkları
azaltıcı, çağdaş yaşamın
gerekleriyle uyumlu şekilde
sunulacak ve koruyucu sağlık
hizmetlerine öncelik verilecektir.
Bu çerçevede;
1. ‘Koruma/önleme, tedaviden
önce gelir’ ilkesi çerçevesinde,
ekonomik kayıpların önlenmesi ve
yaşam kalitesinin artırılması
amacıyla koruyucu sağlık hizmetleri
etkinleştirilerek
yaygınlaştırılacaktır.
2. Sağlık hizmetlerinin alt
yapı ve personel ihtiyacı, bölgeler
arası farklılıklar gözetilerek
giderilecektir.
3. Sağlık hizmetlerinin sunumu
ile finansmanının birbirinden
ayrılmasına yönelik düzenlemeler
tamamlanacaktır.
4.
Sağlık Bakanlığı yeniden
yapılandırılarak düzenleme, planlama
ve denetleme rolü
güçlendirilecektir.
5.
Birinci basamak hizmet
birimleriyle bütünleşmiş bir şekilde
yurt çapında aile hekimliği
uygulamasına
geçilerek etkili bir sevk
sistemi sağlanacaktır.
6.
Birinci basamak sağlık
hizmetleri, anne, çocuk sağlığı ile
gezici sağlık hizmetlerine önem
verilerek güçlendirilecektir.
7.
Hizmet kalitesini artırmak
amacıyla, hastane yönetimleri idari
ve mali açıdan özerk ve rekabetçi
bir yapıya kavuşturulacak; sağlık
kurumlarında sertifikasyon ve
akreditasyon
sistemleri geliştirilecektir.
8.
Kişilerin klinik bulguları ve
bireysel özelliklerine göre uygun
ilaca, uygun süre ve dozda en düşük
fiyatla kolayca ulaşabilmelerini
sağlamak amacıyla ‘Akılcı İlaç
Kullanımı’ ilkesi etkin hale
getirilecektir.
9.
Sağlık insan gücü planlaması
yapılarak bilgi ve beceri ile
donanmış, motivasyonu yüksek yeterli
sayıda insan gücü sağlanacaktır.
10.
Sağlık hizmeti sunumunda
hasta hakları ve hasta memnuniyeti
esas alınacaktır.
11.
Ulusal Sağlık Bilgi Sistemi
etkin hale getirilecektir.
12.
Özel sektörün sağlık
yatırımları teşvik edilecektir.
İnsan
sağlığını, doğal kaynakları ve
estetik değerleri korumak suretiyle
sürdürülebilir kalkınma ilkeleri
doğrultusunda yüksek bir çevresel
koruma düzeyine erişilmesini ve
kentlerin temiz, güvenli ve yaşam
kalitesi yüksek yerler haline
getirilmesini sağlamak için artan
nüfus ile ekonomik, sosyal ve
teknolojik gelişmelere paralel
olarak farklılaşan kentsel alt yapı
ihtiyacının giderilmesi temel
amaçtır.
Bu
çerçevede;
1.
AB Müktesebatına uyum
kapsamında oluşturulan çevre
mevzuatının uygulanması için gerekli
alt yapı ve finansman ihtiyacı
tespit edilerek uygulamaya ilişkin
öncelikler belirlenecek, yönetim ve
denetim için gerekli idari kapasite
geliştirilecektir.
2.
AB’ye uyum kapsamında çevre
standartları ve yönetimini
belirleyen hukuki düzenlemeler
güncelleştirilirken, ülke
koşullarını dikkate alan, kurumlar
arasında eşgüdümü sağlayan ve yeni
birim oluşturma yerine mevcutları
etkin kılan bir yapı
oluşturulacaktır.
3.
Ülkemizin sahip olduğu
biyolojik çeşitliliğin ve genetik
kaynakların korunması,
geliştirilmesi ve ekonomik değer
kazandırılmasına yönelik çalışmalar
hızlandırılacaktır.
4.
Sera gazı
azaltımı
politika ve tedbirlerini ortaya
koyan bir ulusal eylem planı ilgili
tarafların katılımı ile
hazırlanacaktır.
5.
Ülkemizde su kaynaklarının
tahsisi, kullanılması,
geliştirilmesi ve kirlenmeye karşı
korunması ile ilgili hukuki
düzenleme ve idari yapı
oluşturulmasına yönelik olarak
başlatılmış çalışmalar
tamamlanacaktır.
6.
Mevcut çalışmalar da dikkate
alınarak, ülke genelinde kentsel alt
yapı ihtiyacı tespit edilecek,
bölgesel gelişme gerekleri de
gözetilerek bir kentsel alt yapı ana
planı ve finansman stratejisi
hazırlanacaktır.
7.
Su, atık su, katı atık gibi
çevre korumaya yönelik alt yapı
tesislerinin yapılmasında, bakımında
ve işletilmesinde ülke şartlarına en
uygun sistem ve teknolojiler tercih
edilecektir.
8.
Evsel nitelikli katı atık
yönetiminde kaynakta ayrıştırma,
toplama, taşıma, geri kazanım ve
bertaraf safhaları teknik ve mali
yönden bir bütün olarak
değerlendirilecek ve düzenli
depolama yöntemi tercih edilecektir.
9.
Çevre korumaya yönelik
kentsel alt yapı hizmetlerinin
planlanması, projelendirilmesi,
gerçekleştirilmesi ve işletilmesinde
belediyelerin kapasiteleri
geliştirilecektir.
Bilim
ve teknoloji politikasının temel
amacı, bilim ve teknolojide
yetkinleşmek ve bu yetkinliği
ekonomik ve sosyal faydaya
dönüştürmek üzere özellikle özel
sektörün yenilik yeteneğini
artırmaktır. Bu çerçevede;
1.
Bilim ve teknoloji alanında
kurumlar arası işbirliğini ve özel
kesimin sistem içindeki etkinliğini
artıran bir ulusal yenilik sistemi
oluşturulacaktır.
2.
Özel kesimin Ar-Ge
kapasitesi ve talebini artırması
desteklenecektir.
3.
Özel kesim ile üniversiteler
ve araştırma kurumları arasındaki
işbirliğini geliştirmeye yönelik
destekler artırılacak ve
etkinleştirilecektir. Üniversite ve
araştırma kurumlarında Ar-Ge
çalışmalarının artırılması ve piyasa
talebi doğrultusunda yönlendirilmesi
sağlanacaktır.
4.
Araştırmacı insan gücü
kaynağı nitelik ve nicelik yönünden
geliştirilecek ve özel sektörde
araştırmacı istihdamı teşvik
edilecektir.
5.
Kamu kurumlarındaki sorun ve
ihtiyaçların Ar-Ge
yoluyla giderilmesine yönelik
destekler sağlanacak ve kamu tedarik
sistemi Ar-Ge
çalışmalarını ve yerli teknoloji
geliştirilmesini teşvik eden bir
yapıya kavuşturulacaktır.
6.
Savunma sanayinin yurt dışı
bağımlılığını azaltmaya yönelik Ar-Ge
destekleri artırılacak, savunma
sektörü için geliştirilen
teknolojilerin diğer sektörlere,
üniversitelere, araştırma
kuruluşlarına ve
KOBİ’lere
aktarılması sağlanacaktır.
7.
AB başta olmak üzere Ar-Ge
alanında yetkinleşmiş ülkeler ve bu
alanda faaliyet gösteren uluslar
arası kuruluşlarla işbirliği
artırılacaktır.
8.
Bilim, teknoloji ve yenilik
alanlarında toplumsal
farkındalık
artırılacaktır.
9.
Teknoloji transfer
merkezlerinin kurulmasına yönelik
çalışmalar başlatılacaktır.
Gıda
güvencesinin ve güvenliğinin
sağlanması ile doğal kaynakların
sürdürülebilir kullanımı
gözetilerek, örgütlü ve rekabet gücü
yüksek bir tarımsal yapının
oluşturulması temel amaçtır.
Tarımsal yapıdaki dönüşümün ortaya
çıkarttığı göç ve istihdam
baskısının azaltılması kırsal
kalkınma politikalarıyla
sağlanacaktır.
Bu
çerçevede;
1.
Tarımsal desteklerin Tarım
Stratejisi Belgesi (2006-2010) ile
5488 sayılı Tarım Kanunu
çerçevesinde yeniden düzenlenmesi
sağlanacaktır.
2.
Tarım politikalarının
yürütülmesine ilişkin
istatistiki
veriler nitelik ve nicelik olarak
iyileştirilecek ve bilgi alt yapısı
geliştirilecektir.
3.
Tarım sektörüne yönelik
finansal
hizmetler çeşitlendirilecek ve
yaygınlaştırılacaktır.
4.
Tarımsal ürün ihracatında
rekabet gücünün artırılması
amacıyla, ihracat desteklerinde
katma değeri yüksek, markalı ve
nihai tüketiciye yönelik ürünlere
ağırlık verilecektir.
5.
Bitki ve hayvan sağlığı ile
gıda güvenliği hizmetleri bütüncül
bir çerçevede yürütülecek ve ilgili
kamu kurum ve kuruluşları içinde ve
bunlar arasında eşgüdüm
sağlanacaktır.
6.
Üreticilerin, verimliliği ve
pazarlamada rekabet gücünü artırıcı
yönde örgütlenmeleri
desteklenecektir.
7.
Hayvancılıkta, ıslah,
hastalık ve zararlılarla mücadele
ile kaliteli yem bitkileri
üretiminin artırılmasına yönelik
tedbirler alınacaktır.
8.
Balıkçılık sektöründe kaynak
yönetimine ilişkin düzenlemeler
yapılacaktır.
9.
Girdi kullanımında ve
eğitim-yayım hizmetlerinde
iyileştirme sağlanarak tarımsal
üretimde verimlilik ve kalite
artırılacaktır.
10.
Toprak ve su kaynaklarının
etkin kullanılmasına yönelik yöntem
ve araçlara öncelik verilecektir.
11.
Arazi toplulaştırma
çalışmaları hızlandırılacak,
tarımsal işletmelerde ölçek
büyüklüğünün artırılmasına yönelik
tedbirler alınacak ve tarım ve gıda
işletmelerinin modernizasyonu,
belirlenecek öncelikler
çerçevesinde, desteklenecektir.
12.
Kamu sulama proje stoku
rasyonel hale getirilecek, bu
kapsamda projeler yeniden
önceliklendirilecek ve
öncelikli projelere yeterli kaynak
tahsis edilecektir.
13.
Ormanlar, her türlü teknik,
idari ve biyolojik önlemler alınarak
en etkin şekilde korunacak; çok
amaçlı, verim gücü dahilinde ve
çevresel değerler korunarak
işletilecek; toplum ihtiyaçları ve
sağlığı, çölleşme ve küresel ısınma
dikkate alınarak, ağaçlandırma,
rehabilitasyon ve kent ormancılığı
geliştirilecek, ekosistem ağırlıklı
eğitim ve tanıtım faaliyetleri
yoğunlaştırılacaktır.
İmalat
sanayinde dışa dönük bir yapı içinde
yüksek katma değerli mal üretiminin
artırılması temel amaçtır. Bu
çerçevede orta ve yüksek teknoloji
sektörlerinin ağırlığının
artırılmasına, geleneksel
sektörlerde uluslar arası rekabete
uyum sağlanmasına yönelik
politikalar uygulanacaktır.
Madencilikte ham madde arz
güvenliğinin geliştirilmesi ve
madenlerin yurt içinde işlenerek
ülke ekonomisine sağlanan katkının
artırılması temel amaçtır.
Bu
çerçevede;
1.
Teknoloji üretilmesi,
yaygınlaştırılması ve işletmelerin
modernizasyonu yoluyla yüksek katma
değer yaratılması özendirilecektir.
2.
Orta ve yüksek teknoloji
sektörleri başta olmak üzere sanayi
ihracatının artırılmasına yönelik
çabalara devam edilecektir.
3.
Sanayi bilgi sistemi
oluşturulacaktır.
4.
İşletmelerin belirlenmiş
sanayi bölgelerinde kurulması ve
mevcutların bu alanlara taşınması
özendirilecek, işletmeler arası
işbirliği girişimleri
desteklenecektir.
5.
Tasarım ve markalaşma
faaliyetleri desteklenecektir.
6.
Tekstil, hazır giyim ve deri
gibi geleneksel sektörlerde uluslar
arası rekabete uyum sağlayacak
yapıya dönüşüm desteklenecektir.
7.
Savunma
sanayiinde Ar-Ge’ye
dayalı tedariki, yurtiçi teknoloji
ve kabiliyet edinimini esas alan bir
sistem ve mevzuat oluşturulacaktır.
8.
Madencilikte sanayi ve enerji
ham maddeleri aramalarına ağırlık
verilecek, madencilik ürünleri yurt
içinde işlenerek katma değer
artırılacaktır.
9.
Madencilik sektöründe mevzuat
düzenlemeleri tamamlanacaktır.
Enerji
politikalarının temel amacı; artan
nüfusun ve gelişen ekonominin enerji
ihtiyacının sürekli, kaliteli ve
güvenli bir arz sistemi içinde
karşılanabilmesi ve bunun özel
sektör yatırımlarının ağırlığını
oluşturduğu, serbest rekabete dayalı
şeffaf bir piyasa yapısı dahilinde
gerçekleştirilmesidir. Bu çerçevede;
1.
Enerji arz güvenliğinin
artırılması için nükleer dahil
alternatif enerji kaynaklarının
azami ölçüde geliştirilmesine önem
verilecek, birincil enerji
kaynakları bazında dengeli bir
kaynak çeşitlendirmesine gidilecek
ve orijin ülke farklılaştırma
çalışmaları sürdürülecektir.
2.
Arz-talep projeksiyonlarına
göre orta dönemde oluşması öngörülen
elektrik arz açığının önlenmesi
amacıyla gerek yasal çerçevede
gerekse düzenlemeler alanında
ihtiyaç duyulan tedbirler
alınacaktır.
3.
Elektrik Enerjisi Sektörü
Reformu ve Özelleştirme Stratejisi
Belgesi uyarınca elektrik dağıtım ve
üretim özelleştirmelerinden beklenen
faydaların bir an önce alınması
amacıyla ve sektörün uzun dönemli
sağlıklı ve sürdürülebilir bir
yapıya kavuşturulması perspektifiyle
özelleştirme süreci
hızlandırılacaktır.
4.
Enerjinin, üretimden nihai
tüketime kadar her safhada en
verimli ve tasarruflu şekilde
kullanılması, böylece arz
güvenliğine katkı sağlanması ve
enerji kullanımının çevresel
etkilerinin hafifletilmesi amacıyla
enerji verimliliği konusuna öncelik
tanınacak ve gerekli yasal
düzenlemeler sonuçlandırılacaktır.
5.
Doğal gaz kullanımı rekabete
dayalı olarak yaygınlaştırılacak,
mevsimsel talep değişimleri de
dikkate alınarak ulusal düzeyde
doğal gaz arz güvenliği
sağlanacaktır.
6.
Bölgemizde bulunan enerji
(petrol, doğal gaz ve elektrik)
kaynaklarının uluslar arası
pazarlara ulaşmasında Türkiye’nin
transit güzergahı ve terminal olması
için çalışmalar sürdürülecektir.
Ulaştırma sektöründe temel amaç;
ülke ekonomisinin ve sosyal hayatın
gereksinimlerine uygun, taşıma
türleri arasında dengenin
sağlandığı, çağdaş teknoloji ve
uluslar arası kurallarla uyumlu,
çevreye duyarlı, ekonomik, güvenli
ve hızlı taşımacılığın yapıldığı bir
ulaştırma alt yapısının zamanında
oluşturulmasıdır. Ulaştırma alt
sektörlerinin birbirlerini
tamamlayıcı nitelikte çalışması ve
kombine taşımacılığın
yaygınlaştırılması esastır.
Bilgi
ve iletişim teknolojilerinin yaygın
ve etkin kullanılmasıyla, bilgi
toplumuna dönüşüm sürecinin
hızlandırılması ve bu yolla
ülkemizin refah düzeyinin
artırılmasına katkı sağlanması temel
amaçtır. Bu çerçevede;
1.
Ulaştırma alt yapısı
ihtiyaçlarının karşılanmasında özel
sektör katılımını artıracak modeller
geliştirilecektir.
2.
AB kaynaklarından en üst
düzeyde yararlanılarak, AB
ülkelerinin, Kafkas ülkeleri, Orta
Asya, Güney Asya ve Ortadoğu
ülkeleriyle ulaşımını sağlayan
ulusal ulaşım ağlarımızın
Trans-Avrupa
ulaştırma ağları ile bütünleşmesi
yönündeki çalışmalara devam
edilecektir.
3.
Bölünmüş yol yapımlarının
tamamlanması ve standartlarının
yükseltilmesiyle mevcut karayolları
iyileştirilecektir.
4.
Başta kara yolları olmak
üzere ulaştırmanın tüm
modlarında
trafik güvenliği artırılacaktır.
5.
Yük taşımacılığında demir
yolu ve deniz yoluna ağırlık
verilecektir.
6.
Hızlı tren ile yolcu
taşımacılığına başlanacaktır.
7.
Hizmet kalitesini artırmak ve
kamu üzerindeki mali yükünü azaltmak
amacıyla TCDD yeniden
yapılandırılacaktır.
8.
Limanların kombine
taşımacılık yapılabilen birer
lojistik merkezi haline
getirilmeleri sağlanacak, liman
kapasiteleri artırılacaktır.
9.
Bayrak, liman ve kıyı devleti
kontrolü iyileştirilecektir.
10.
Trafiğin yoğunlaştığı hava
meydanlarında kapasiteler
artırılacak, hava yolu
taşımacılığında hizmet standartları
yükseltilecektir.
11.
Bölgesel hava yolu
taşımacılığı geliştirilecektir.
12.
Kent içi ulaşımda
sürdürülebilirliği sağlamak için
trafik ve talep yönetimi
uygulamalarına öncelik verilecek;
toplu taşım sistemi seçiminde
belediyelerin mali yapıları ve
uluslar arası kabul görmüş kriterler
göz önüne alınacaktır.
13.
Kamu yayıncılığı,
teknolojideki gelişmeler de dikkate
alınarak geliştirilecek; toplumun
farklı kesimlerinin ihtiyaçlarını
karşılayacak içeriğe ve sağlıklı bir
mali yapıya kavuşturulacaktır.
14.
Posta sektörü, sürat, kalite,
güvenilirlik ve erişilebilirlik
esasları ve AB düzenlemeleri
paralelinde rekabetçi bir anlayışla
yeniden yapılandırılacaktır.
15.
Elektronik haberleşme
sektöründe rekabet artırılacak,
alternatif alt yapı ve hizmetlerin
sunumuyla bilgiye etkin, hızlı,
güvenli ve uygun maliyetlerle yaygın
erişim sağlanacaktır.
16.
E-Devlet, e-ticaret gibi
bilgi toplumu hizmetlerinin
gelişimini desteklemek üzere,
geniş-bant iletişim alt yapısı ülke
genelinde yaygınlaştırılacaktır.
17.
Bilgi teknolojileri
sektöründe yazılım stratejik sektör
olarak ele alınacak, ülkemizin
yazılım ve hizmetler alanında
bölgesel ve küresel bir oyuncu
olarak konumlandırılması
sağlanacaktır.
Turizm
sektöründe; küreselleşmenin ortaya
koyduğu dinamikleri barındıran,
ülkeye daha çok turist gelmesinin
yanı sıra hizmet kalitesini de
artırmaya çalışan, pazarlama
kanallarını çeşitlendirerek üst
gelir gruplarını hedef alan, doğal
sermayeyi koruyan ve sürdürülebilir
kılan, ülkemiz turizminin
karşılaştırmalı rekabet üstünlüğüne
uygun turizm çeşitlerini ön plana
çıkaran bir yapının oluşturulması
temel amaçtır. Bu çerçevede;
1.
Turizm yatırımları
çeşitlendirilecek, gelişmiş ve yoğun
kullanıma konu olan yörelerden diğer
alanlara kaydırılarak, turizm
faaliyetlerinin tüm yıla yayılması
sağlanacaktır.
2.
Sektörle ilgili tüm yatırımlar,
doğal, tarihsel, sosyal ve kültürel
çevreyi koruyucu ve geliştirici bir
yaklaşım içinde ele alınacaktır.
3.
Türk turizminin uluslar arası turizm
pazarından azami pay alabilmesi
amacıyla yeterli talep
yaratılacaktır.
4.
İstanbul kentinin kültürel, sosyal
ve doğal zenginlikleri
sürdürülebilir turizm gelişmesi
çerçevesinde değerlendirilecektir.
|
|
2007 |
2008 |
2009 |
|
BÜYÜME VE İSTİHDAM |
|
|
|
|
GSYİH (Milyar YTL, Cari
Fiy.) |
622,6 |
695,9 |
771,2 |
|
GSYİH (Milyar Dolar, Cari
Fiy.) |
423,4 |
469,8 |
521,8 |
|
Kişi Başı Milli Gelir (GSYİH,
$) |
5.732,0 |
6.284,0 |
6.898,0 |
|
Kişi Başı Milli Gelir (SAGP,
GSYİH, $) |
9.515,0 |
10.277,0 |
11.115,0 |
|
GSYİH Büyümesi (1) |
7,0 |
7,0 |
7,1 |
|
Toplam Tüketim (1)
|
8,1 |
7,8 |
7,1 |
|
Kamu |
2,1 |
1,0 |
3,5 |
|
Özel |
8,7 |
8,4 |
7,4 |
|
Toplam Sabit Sermaye
Yatırımı (1)
|
8,8 |
6,5 |
8,5 |
|
Kamu |
14,0 |
1,0 |
4,5 |
|
Özel |
6,9 |
8,6 |
9,9 |
|
Nüfus (Milyon Kişi) |
73,9 |
74,8 |
75,6 |
|
İşgücüne Katılma Oranı (%) |
48,9 |
49,2 |
49,5 |
|
İstihdam Düzeyi (Milyon
Kişi) |
23,0 |
23,6 |
24,2 |
|
İşsizlik Oranı (%) |
10,5 |
10,6 |
10,4 |
|
Toplam Faktör Verimliliği
Artışı (%) |
2,1 |
2,2 |
2,3 |
|
DIŞ TİCARET |
|
|
|
|
İhracat (FOB) (Milyar Dolar) |
93,1 |
105,5 |
120,4 |
|
İthalat (CIF) (Milyar Dolar) |
150,3 |
164,7 |
181,8 |
|
Dış Ticaret Dengesi (Milyar
Dolar) |
-57,2 |
-59,2 |
-61,4 |
|
Turizm Gelirleri (Milyar
Dolar) |
21,5 |
23,1 |
25,1 |
|
Cari İşlemler Dengesi /
GSYİH (%) |
-7,9 |
-7,3 |
-6,6 |
|
Dış Ticaret Hacmi / GSYİH
(%) |
54,9 |
55,0 |
55,4 |
|
KAMU FİNANSMANI (Yüzde) |
|
|
|
|
Genel Devlet Gelirleri
(2) / GSYİH |
45,4 |
43,2 |
42,2 |
|
Genel Devlet Harcamaları
(2) / GSYİH |
45,8 |
43,3 |
41,5 |
|
Genel Devlet Faiz
Harcamaları (2) /
GSYİH |
6,7 |
5,6 |
4,5 |
|
Genel Devlet Borçlanma
Gereği (2) (3) /
GSYİH |
0,3 |
0,1 |
-0,7 |
|
Kamu Kesimi Borçlanma Gereği
(3) (4) / GSYİH |
0,1 |
-0,2 |
-0,9 |
|
Kamu Net Borç Stoku / GSYİH |
44,1 |
39,1 |
34,4 |
|
Vergi Yükü / GSYİH
|
32,0 |
31,4 |
30,9 |
|
FİYATLAR (Yüzde Değişme) |
|
|
|
|
TÜFE Yıl Sonu (5) |
4,0 |
4,0 |
-- |
(1) Reel
fiyatlarla yüzde değişimi
göstermektedir.
(2) Merkezi yönetim bütçesini,
sosyal güvenlik kurumlarını, mahalli
idareleri, döner sermayeleri ve
fonları kapsamaktadır.
(3) (-) işareti fazlayı
göstermektedir.
(4) Genel Devlet ve KİT’leri
kapsamaktadır.
(5) 2007 ve 2008 için Merkez
Bankasının açıkladığı hedefler
alınmıştır. 2009 yılı hedefi
önümüzdeki dönemde belirlenecektir. |
