1.
Giriş
Gelir
Vergisi Kanununa 5281 sayılı Kanunun 30 uncu
maddesiyle eklenen Geçici 67 nci maddede, menkul
kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden
çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen
gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel
finans kurumlarından elde edilen gelirlerin
vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer
verilmiştir.
Söz
konusu düzenlemelere ilişkin ayrıntılı açıklamalar
30/12/2005 tarihli ve 26039 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 257 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel
Tebliğinde yapılmıştır.
Mevduat faizleri, repo gelirleri ve kar ve zarar
ortaklığı belgesi karşılığında ödenen kar payları
üzerinden yapılacak tevkifata ilişkin açıklamalar bu
sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
2.
Yasal Düzenleme
Gelir Vergisi
Kanununun Geçici 67 nci maddesinin (4) ve (5) numaralı
fıkraları aşağıdaki gibidir:
“ 4) Bankalar arası mevduat ile aracı kurumların borsa
para piyasasında değerlendirdikleri kendilerine ait
paralarına yürütülen faizler hariç olmak üzere, 75
inci maddenin ikinci fıkrasının (7), (12) ve (14)
numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye
iratlarından ödemeyi yapanlarca % 15 oranında vergi
tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında yapılan
tevkifat tutarları 98 inci ve 119 uncu maddelerde
belirtilen sürelerde beyan edilir ve ödenir. Bu
iratlar üzerinden 94 üncü madde veya Kurumlar Vergisi
Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında ayrıca tevkifat
yapılmaz.
5) Gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar
veya tam mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup
bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde
edilen kazancın vergiden istisna olup olmaması (1),
(2), (3) ve (4) numaralı fıkra hükümleri uyarınca
yapılacak tevkifatı etkilemez. Şu kadar ki, Sermaye
Piyasası Kanununa göre kurulan borsa yatırım fonları
ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri
kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar
uyarınca tevkifat yapılmaz.”
3.
Tevkifat Uygulaması
Geçici
67 nci maddenin (4) numaralı fıkrasında yer alan
gelirlere ilişkin tevkifat uygulamasında, gelir
sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam
mükellef olması, vergi mükellefiyeti bulunup
bulunmaması, vergiden muaf olup olmaması ve elde
edilen kazancın vergiden istisna olup olmamasının bir
önemi bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, gerek vergi kanunlarında gerekse kendi
özel kanunlarında gelir ve kurumlar vergisinden muaf
olduğu belirtilen kurum ve kuruluşlarca elde edilen
gelirler üzerinden Geçici 67 nci maddenin (4) numaralı
fıkrası gereğince tevkifat yapılacaktır. Bu çerçevede,
söz konusu gelirlerin kamu kurum ve kuruluşlarınca
elde edilmesi durumunda da tevkifat yapılacağı
tabidir.
Yukarıda sözü edilen kurum ve kuruluşlarca elde edilen
gelirlerin 01/01/2006 tarihinden önce Gelir Vergisi
Kanununun 94 üncü veya Kurumlar Vergisi Kanununun 24
üncü maddesi hükümlerine göre tevkifat kapsamı dışında
bırakılmış olması, bu gelirler üzerinden Geçici 67 nci
madde kapsamında yapılacak tevkifata ilişkin olarak
hüküm ifade etmemektedir.
Öte
yandan, menkul sermaye iratlarında elde etme tahsil
esasına bağlı olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun
Geçici 67 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer
alan gelirler üzerinden, 01/01/2006 tarihinden
itibaren ödemeyi yapanlarca %15 oranında vergi
tevkifatı yapılacaktır. Söz konusu gelirlere ilişkin
hesapların açılış tarihinin 2005 yılı olması veya 2005
yılında vadesinin yenilenmiş bulunması durumu
değiştirmeyecektir.
Duyurulur.
 |
Kemal UNAKITAN
Maliye Bakanı
|
