|
HALLERDE BELGE DÜZENİ
KOMİSYONCULAR HAKKINDA GENEL
BİLGİLER
Yaş sebze meyvelerin pazarlanması 80 sayılı yasa
uyarınca, belediyelerin gösterdiği kapalı yerlerde,
üreticilerden gelen malların tüketiciye, veya tüccara
satılmasını sağlayan kişilerin komisyon karşılığındaki
aracılıklarıyla yapmakta, bu faaliyette bulunan kişilere
ise “ hal Komisyoncusu “ denilmektedir.
Aşağıda, üretici (müstahsil) yada tüccar tarafından hal
komisyoncularına gönderilen malların tesliminde veya
tesliminden sonraki satış aşamasında, faaliyetin
özelliğinden kaynaklanan ve belge düzeni ile KDV
konusunda aşağıdaki açıklamalara gereksinim duyulmuştur.
BELGE DÜZENİ
80 Sayılı Belediyelerce kurulan toptancı hallerinin
sureti idaresi hakkında kanunun incelenmesinden de
anlaşılacağı üzere, “Sebze ve meyve Komisyonu”
belediyelerin gösterdiği kapalı mahallerde, müstahsilden
gelen malların tüketiciye veya tüccara satılmasına
aracılık ederek komisyon geliri elde eden ticaret
erbabıdır.
213 Sayılı V.U.K na göre faturanın malı satan tüccar
tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak sebze meyve
komisyoncularına Müstahsil veya tüccar tarafından satışı
yapılmak üzere gönderilen sebze ve meyvelerin fiyatının,
ağırlığının ve fire durumunun önceden belirlenmesi ile
fiyatların toptancı hallerinde arz ve talebe göre günlük
olarak tespit edilmesi nedeni ile satılan mala ait
faturanın komisyoncular tarafından düzenlenmesi Vergi
Usul Kanunun mükerrer 257 maddesi Maliye Bakanlığına
verdiği yetki uyarınca uygun görülmüştür.
Bu durumda, bilahare komisyoncunun malın satış
tarihinden itibaren azami on gün içinde, satılan malla
ilişkin olarak malı gönderen müstahsile veya tüccara
satış bedeli üzerinden ve satışa konulu mala ait
nakliye, navlun, Stopaj, Hal rüsumu, Tarım bağ-kuru
komisyon ve katma değer vergisinin yer aldığı fatura
düzenlenmesi gerekmektedir.
Tüccara tanzim etmiş bulunduğunuz faturaları irsaliyeli
fatura şeklinde bastırmanız halinde yol denetiminde hem
vergicilerin işlemlerini hem de malı satın alan kişileri
rahatlatmış Olursunuz
KOMİSYONCULARDA KATMA
DEĞER VERGİSİ
3065 sayılı katma değer vergisi Kanunu açısından KDV
doğması için bir malın veya hizmetin teslimi gerekir.
Müstahsil açısından KDV Katma değer vergisi kanunun 17
maddesinin 4 fıkrası b- bendinde “ gerçek usulde vergiye
tabi olmayan çiftçiler ile aynı kanunun 66 maddesine
göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından
yapılan teslim ve hizmetler KDV den istisna edilmiştir.
Müstahsile ait bulunan mal faturası tanzim edilirken
istisna kapsamı içinde olması nedeni ile KDV
hesaplanmaz. Komisyoncu yapmış olduğu hizmet için
komisyon tutarı üzerinden müstahsilden kdv hesaplanır.
2. Tüccar Açısından KDV Tüccara ait bir malın komisyoncu
tarafından satılması hali halinde teslim yerinin halde
yapılması şartı ile % 1 oranında KDV Alıcı tüccara
kesilen üçlü fatura üzerinde hesaplanacaktır. Alıcıdan
alınan KDV tüccar müstahsile iade edilecektir. Tüccar
malı satan komisyoncu fatura (Müstahsil) faturası
üzerinden stopaj, fon payı ve tarım bağ-kuru
hesaplanmayacaktır. Komisyon, komisyon üzerinden KDV ,
hal rüsumu fatura üzerinde hesaplanacaktır.
KOMİSYON FATURASI
ÜZERİNDE GÖSTERİLEN GİDERLER
İlçemizde genellikle uygulanmamasına karşın genel
uygulamada Komisyoncular tarafından satılmak üzere mal
gönderen üreticiler veya tüccarların malların sattıktan
sonra, bu kimseler adına düzenledikleri komisyon
faturaları üzerinde gösterilen giderlere ait katma değer
vergisi (örneğin Nakliye ve komisyon bedeli üzerinden
hesaplanan katma değer vergisi) komisyoncular tarafından
indirim konusu yapılamaz.
Komisyon faturalarında gösterilen masraflara ait katma
değer vergisi genel hükümler çerçevesinde satılmak üzere
malı gönderen gerçek usulde katma değer vergisi
mükellefleri tarafından indirim yapılabilir.
KOMİSYONCUYA AİT
GELİRLER
Komisyoncu malı hale gönderen üretici veya tüccara
tanzim etmiş bulunduğu fatura üzerinden almış olduğu
komisyon oranı 14 Haziran 1998 tarihinde resmi gazete
yayınlan 4367 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin
düzenlenmesine ilişkin kanun 3 maddesinde Toptancı
hallerinde faaliyet gösteren komisyoncuların satış
bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı taraflarca
serbestçe tespit edilir. Yalınız bakanlık komisyon
oranın üst sınırını kendi belirleme yetkisinde
bırakmıştır.
Kanunen tutulması gereken ticari defterlere müstahsil
faturası üzerinden komisyon mutlak surette buna ilişkin
KDV de açıkça gösterilmesi gerekir.
STOPAJ GELİR VERGİSİ
AÇISINDAN
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunun 94 /11 –b i maddesi
hükümlerine göre halde yapılan müstahsil mallarına
uygulanmak üzere stopaj Gelir vergisi oranı % 2 olarak
kanunda belirtilmiştir.
Tüccarın malının halde
satılması halinde Stopaj ve fon payı kesintisi
yapılmayacaktır.
TARIM BAĞ-KURU AÇISINDAN
Komisyoncular üreticilere tanzim etmiş bulundukları
fatura üzerinde % 1 oranında tarım bağ-kuru kesintisini
2926 sayılı Kanun gereği zorunludur. Bu fatura üzerinde
çiftçinin Adı soyadı Baba adı adresi doğum yeri doğum
tarihi bağ-kur numarası yer alır. Kesilen bağ-kur
kesintileri tevkifata ait bildirim listesi ile diğer
ayın 20 kadar Halk bank, Vakıf bank, Emlak bankasına ve
kuruma yatırılır. Listenin bir sureti ve ödeme makbuzu
kuruma verilir.
Komisyoncular malı gönderen memur, muafiyet belgesi
varsa veya gerçek usulde vergi mükellefi ise tarım bağ-
kuru kesintisi yapmazlar.
|
