30/3/2006 tarihli ve 5479 sayılı Kanunun
8/4/2006 tarihli ve 26133 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanmıştır. 2 nci maddesi
ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun
“Ticari ve Zirai Kazançlarda Yatırım
İndirimi İstisnası” başlıklı 19 uncu
maddesi yürürlükten kaldırılmış, 3 üncü
maddesi ile de Gelir Vergisi Kanununa
Geçici 69 uncu madde eklenmiştir.
Söz konusu düzenlemelere ilişkin
açıklamalar bu Sirkülerin konusunu
oluşturmaktadır.
2. Yasal Düzenleme
Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 69
uncu madde hükmü aşağıdaki gibidir:
“Geçici Madde 69- Gelir ve kurumlar
vergisi mükellefleri; 31/12/2005 tarihi
itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı
kazançlarından indiremedikleri yatırım
indirimi istisnası tutarları ile;
a)
24/4/2003 tarihinden önce yapılan
müracaatlara istinaden düzenlenen
yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9/4/2003
tarihli ve 4842 sayılı Kanunla
yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1,
2, 3, 4, 5 ve 6 ncı maddeleri
çerçevesinde başlanılmış yatırımları
için belge kapsamında 1/1/2006
tarihinden sonra yapacakları
yatırımları,
b)
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga
19 uncu maddesi kapsamında 1/1/2006
tarihinden önce başlanan yatırımlarla
ilgili olarak, yatırımla iktisadi ve
teknik bakımdan bütünlük arz edip bu
tarihten sonra yapılan yatırımları,
nedeniyle, 31/12/2005 tarihinde
yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine
göre hesaplayacakları yatırım indirimi
istisnası tutarlarını, yine bu tarihteki
mevzuat hükümleri (vergi oranına ilişkin
hükümler dahil) çerçevesinde sadece
2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait
kazançlarından indirebilirler.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl
ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı
yetkilidir.”
Bu hüküm 1/1/2006 tarihinden geçerli
olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe
girmiş bulunmaktadır.
3. Yatırım İndirimi İstisnasından
Yararlanmayı Tercih Eden Mükellefler
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa 5479
sayılı Kanunla eklenen Geçici 69 uncu
madde kapsamında yatırım indirimi
istisnasından yararlanılıp
yararlanılmaması mükelleflerin
isteklerine bırakılmıştır. Mükellefler
bu tercihlerini 2006, 2007 ve 2008
yıllarının tamamı için
kullanabilecekleri gibi bu yılların
herhangi biri için de
kullanabileceklerdir. Ancak
mükelleflerin kendi istekleriyle
yararlanmadıkları yatırım indirimi
istisnası tutarlarının yatırım indirimi
uygulamasının tercih edildiği yıllarda
indirim konusu yapılması mümkün
değildir. Kazanç yetersizliği nedeniyle
indirimi fiilen mümkün olmayan kısmın
ise müteakip dönemlerde indirilebileceği
tabiidir.
Diğer taraftan, 2006 yılı kazançlarının
vergilendirilmesinde, yatırım indirimi
istisnasından yararlanmak isteyen
mükelleflerin 2006 yılının ikinci geçici
vergilendirme dönemine ilişkin
beyannamenin verileceği tarihe
(14/8/2006) kadar tercihlerini
belirlemeleri gerekmektedir. 2006 yılı
birinci geçici vergilendirme dönemi
itibariyle yatırım indirimi
istisnasından yararlanan mükelleflerin,
ikinci geçici vergilendirme döneminde bu
istisnadan yararlanmamayı tercih
etmeleri halinde, birinci geçici
vergilendirme dönemine ilişkin olarak
herhangi bir işlem yapmalarına gerek
bulunmamaktadır.
2007 ve 2008 yıllarında ise
mükelleflerin tercihlerini ilk geçici
vergilendirme dönemine ilişkin
beyannamenin verileceği tarihe kadar
belirlemeleri gerekmektedir.
Mükelleflerin, yapmış oldukları bu
tercihlerden yıllık beyanname döneminde
vazgeçmelerine imkan bulunmamaktadır.
4. Yatırım İndirimi Uygulaması
4.1. Devreden Yatırım İndirimi
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri,
31/12/2005 tarihi itibariyle mevcut
olup, 2005 yılı kazançlarından
indiremedikleri devreden yatırım
indirimi istisnası tutarlarını,
endeksleme uygulamasına tabi tutulmuş
değerleri ile dikkate alarak; 2006, 2007
ve 2008 yıllarında elde ettikleri
kazançlarından indirebileceklerdir.
4.2. 1/1/2006 Tarihinden Sonra Yapılacak
Yatırımlar İçin Yatırım İndirimi
Hesaplanması
4.2.1. 24/4/2003 Tarihinden Önce Yapılan
Müracaatlara İstinaden Düzenlenen Teşvik
Belgeleri Kapsamında Yapılan Yatırımlar
Mükellefler, söz konusu yatırım teşvik
belgeleri kapsamında, 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanununun 4842 sayılı Kanunla
yürürlükten kaldırılmadan önceki ek 1-6
ncı maddeleri çerçevesinde başlanılmış
yatırımları için, belge kapsamında
1/1/2006 tarihinden sonra yapacakları
yatırım harcamaları dolayısıyla
31/12/2005 tarihinde yürürlükte bulunan
mevzuat hükümlerine göre
hesaplayacakları yatırım indirimi
istisnası tutarlarını; 2006, 2007 ve
2008 yıllarında elde ettikleri
kazançlarından indirebileceklerdir.
İndirim konusu yapılamayan tutarların
müteakip yıllarda endekslemeye tabi
tutulacağı tabiidir.
4.2.2. Gelir Vergisi Kanununun Mülga 19
uncu Maddesi Kapsamında 1/1/2006
Tarihinden Önce Başlanılan Yatırımlar
Gelir Vergisi Kanununun mülga 19 uncu
maddesi kapsamında
1/1/2006 tarihinden önce yatırıma
başladığını
belgeleyen mükellefler, komple ya da
entegre tesisler gibi tamamlanması belli
bir süreci gerektiren yatırımlar ile
ilgili ve bu yatırımlarla
iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz
edip
bu tarihten sonra yapılan yatırım
harcamaları için, 31/12/2005 tarihinde
yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri
çerçevesinde hesaplayacakları yatırım
indirimi istisnası tutarlarını; 2006,
2007 ve 2008 yıllarında elde ettikleri
kazançlarından indirebileceklerdir.
Buna göre mükelleflerce, yatırım
kapsamında ithal edilecek mallar için
1/1/2006 tarihinden önce akreditif
açtırılması, yatırım büyüklüğü ile
ilgili olarak altyapı hazırlıklarının
tamamlanmış olması, mal ve hizmet üretim
yeri olarak bina inşaatına başlanılması,
yatırımların gerçekleşme durumu hakkında
Organize Sanayi Bölgelerinde Bölge
Yöneticiliğine, diğer bölgelerde Sanayi
ve Ticaret İl Müdürlüklerine bilgi
verilmiş olması gibi haller bu tarihten
önce yatırıma başlanmış olduğunu tevsik
eden işlemler olarak kabul edilecektir.
İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz
eden iktisadi kıymetler, bir işletmede
belli bir fonksiyon etrafında birleşerek
üretimde bulunan veya üretime herhangi
bir aşamada bir değer kazandıracak
nitelikteki bir fonksiyonu birbirini
tamamlayarak yerine getiren iktisadi
kıymetler topluluğudur.
5. Yatırım İndirimi Uygulayan
Mükelleflerin Kazançlarına Uygulanacak
Vergi Oranı
Gelir Vergisi Kanununun Geçici 69 uncu
maddesi kapsamında (2006, 2007 ve 2008
yılları için) yatırım indirimi uygulayan
gelir vergisi mükellefleri, 31/12/2005
tarihinde yürürlükte bulunan vergi
tarifesini; kurumlar vergisi
mükellefleri ise mülga 5422 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununun 25 inci
maddesinde yer alan % 30 kurumlar
vergisi oranını, indirimin uygulandığı
yıl kazançlarına uygulamak suretiyle
anılan yıllara ait gelir veya kurumlar
vergilerini hesaplayacaklardır.
2006 veya 2007 yıllarında Gelir Vergisi
Kanununun Geçici 69 uncu maddesi
kapsamında yararlanılabilecek yatırım
indirimi istisnası tutarı bulunmayan
veya bulunmakla birlikte bu yıllarda
tercihlerini yatırım indirimi uygulamama
yönünde kullanan mükelleflerin, 2008
yılında yatırım indirimi uygulamaları
halinde, geçmiş söz konusu yıllar için
herhangi bir işlem yapılmayacaktır.
6. Özel Hesap Dönemi Kullanan
Mükellefler
Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine
göre, kendisine özel hesap dönemi tayin
edilen mükelleflerin ticari ve zirai
kazançları, hesap döneminin kapandığı
takvim yılının kazancı sayılmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun Geçici 69 uncu
maddesinde yer alan, “31/12/2005 tarihi
itibarıyla mevcut olup, 2005 yılı
kazançlarından indiremedikleri yatırım
indirimi istisnası tutarları” hükmündeki
“31/12/2005” tarihi, özel hesap dönemine
tabi mükellefler için de geçerlidir.
Buna göre, özel hesap dönemi tayin
olunan gelir ve kurumlar vergisi
mükellefleri 2006, 2007 ve 2008
yıllarında sona eren özel hesap
dönemlerinde Gelir Vergisi Kanununun
Geçici 69 uncu maddesi kapsamında
yatırım indirimi uygulayabileceklerdir.
Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi
5479 sayılı Kanunla 1/1/2006 tarihinden
geçerli olmak üzere 6/4/2006 tarihinde
yürürlükten kaldırıldığından, 2005
yılında başlayıp 2006 yılında sona eren
özel hesap dönemine tabi kurumlar
vergisi mükelleflerinin, 31/12/2005
tarihine kadar yapmış oldukları
harcamaları üzerinden hesapladıkları
yatırım indirimi istisnası tutarları ile
daha önceki dönemlerden devreden yatırım
indirimi istisnası tutarları toplamını,
2005 yılında başlayıp 31/12/2005
tarihine kadar olan döneme ait
kazançlarından indirebilmeleri; bu
indirime rağmen artan tutar bulunması
halinde artan kısmı, 01/01/2006 – (2006
yılı içinde biten) özel hesap döneminin
bitiş tarihi arasındaki dönem
kazançlarından ve/veya 2007 ve 2008 yılı
kazançlarından (% 30 kurumlar vergisi
oranını dikkate almak suretiyle)
indirilebilmeleri mümkün bulunmaktadır.
2005 yılında başlayıp 2006 yılında sona
eren özel hesap dönemine tabi söz konusu
mükelleflerin, 31/12/2005 tarihine kadar
yapmış oldukları harcamaları üzerinden
hesapladıkları yatırım indirimi
istisnası tutarları ile daha önceki
dönemlerden devreden yatırım indirimi
istisnası tutarları toplamının, 2005
yılında başlayıp 31/12/2005 tarihine
kadar olan döneme ait kazançlarından
indiriminden sonra, artan tutar
bulunmaması halinde, 2006 yılı içinde
biten özel hesap dönemine ait kazancın
tamamına 5520 sayılı Kanunun Geçici 1
inci maddesinin 6 numaralı fıkrasına
göre belirlenen kurumlar vergisi
oranının uygulanacağı tabiidir.
2005 yılında başlayıp 2006 yılında biten
özel hesap dönemine ait kazancın,
31/12/2005 tarihine kadar olan dönem ile
bu tarihten sonraki döneme ait kısmı;
özel hesap dönemine ait toplam kazanç
tutarının 12’ye bölünmesi sonucu bulunan
tutarın, kıst dönemdeki ay sayısıyla
çarpılması suretiyle belirlenecektir.
Duyurulur.
|
Bülent TAŞ
Gelir İdaresi Başkanı V.
|
 |
