| |
Yersiz ve fazla ödenen KDV
Katma Değer Vergisi
Yasası'nın 8'inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü
uyarınca "Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı
veya katma değer vergisini fatura veya benzeri
vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde;
düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi
gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu
husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından
daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de
geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler
Maliye Bakanlığı'nın belirleyeceği usul ve esaslara
göre ilgililere iade edilir."
Katma Değer Vergisi Yasası uygulaması ile ilgili
olarak yayımlanan 23 seri numaralı Genel Tebliğ'in
(B) bölümü ile yapılan yönlendirme gereği olarak
"...fazla hesaplanan vergilerin mükellefleri
tarafından vergi dairesine yatırılması
gerekmektedir. Bu şekilde fazla ödenen vergileri
yüklenen kişilerin katma değer vergisi mükellefi
olması halinde bu vergileri vergiye tabi
faaliyetleri üzerinden hesaplanan katma değer
vergilerinden indirebilmeleri mümkün olduğundan,
vergi dairesince bir iade işlemi yapılmasına gerek
bulunmamaktadır." 18.07.1986 gün ve 19168 sayılı
Resmi Gazete)
Söz konusu açıklama çerçevesinde fazla veya yersiz
vergi ödeyenin katma değer vergisi mükellefi
olmaması halinde, bu vergiyi alan ve beyan eden
mükellefle birlikte mükellefin bağlı bulunduğu vergi
dairesine başvurması gerekmektedir. "Bu başvuru
üzerine vergi dairesi, öncelikle başvuru sahibinin
KDV mükellefi olmadığını (sorgulama ile) tespit
edecektir." (Oktar, Kemal "KDV İstisnalar ve
İadeler" Maliye ve Hukuk Yayınları 7. baskı Ankara,
2007 Sf: 408)
Eğer fazla ödenen katma değer vergisi üstlenenin
(alıcının) katma değer vergisi açısından mükellef
olmadığı anlaşılırsa fazla ve yersiz alınan katma
değer vergisi alıcıya iade edilebilecek, yani
ödenecektir.
Ancak eğer alıcı katma değer vergisi mükellefi ise
bu takdirde söz konusu mükellef fazla ve yersiz
ödemiş bulunduğu katma değer vergisini
müşterilerinden almış olduğu ve hesaplanan katma
değer vergisinden indirilebilir KDV olarak indirim
konusu yapacaktır.
Bilindiği üzere Katma Değer Vergisi Yasası'nın 29/1
maddesi uyarınca "mükellefler, yaptıkları vergiye
tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer
vergisinden...faaliyetlerine ilişkin olarak"
kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla
hesaplanarak, düzenlenen fatura ve benzeri
vesikalarda gösterilen katma değer vergisi toplamını
indirebilmektedir.
Bu bağlamda indirim hakkı bulunmayan işlemlerde, mal
ve hizmet satın alanların fazla ve yersiz ödedikleri
katma değer vergisinin iadesini talep etmeleri
mümkün bulunmaktadır. Bu bağlamda 23 seri numaralı
KDV Genel Tebliği'nde de "indirim hakkına sahip
olmayanlara iadesi" gerektiği ifade edilmiştir. Buna
göre tebliğ ile yapılan yönlendirmeye göre; yersiz
veya fazla olarak uygulanan vergilerin iadesi için
bu vergilere muhatap olanlar ile bu işleri yapan
mükellefin birlikte vergi dairesine başvurmaları
öngörülmüştür. Yersiz veya fazla uygulanan vergilere
muhatap olanların indirim hakkına sahip
olmadıklarının belirlenmesi sonucunda bu vergiler
Vergi Usul Yasası hükümleri çerçevesinde mükellefe
iade edilebilecektir.
Söz konusu vergilendirme işleminin gümrük girişi
sırasında yapılması halinde ise iade işlemi Gümrük
Yasası çerçevesinde yapılabilecektir.
Bilindiği üzere ithalat aşamasında katma değer
vergisinin fazla ve yersiz ödenmesi halinde
kendisinden fazla ve yersiz katma değer vergisi
alınanların bir dilekçe ile gümrük idaresine
başvurmaları gerekmektedir.
Gümrük idaresi bu başvuru üzerine kendisinden fazla
katma değer vergisi alınan kişi veyahut da katma
değer vergisi mükelllefi olmayan kurumun bu özel
durumunu vergi idaresi aracılığı ile sorgulaması
gerekmektedir.
Gümrük işlemleri sırasında katma değer vergisi
mükellefi olan bir gerçek veya tüzel kişiye fazla ve
yersiz uygulanan katma değer vergisinin söz konusu
yükümlülere iade etmesi, bu verginin ödeyecileri
tarafından yapmış oldukları işlemler nedeniyle elde
ettikleri katma değer vergisinden indirim konusu
yapılabileceği için mümkün değildir.
Son zamanlarda özellikle vergi oranlarının
uygulanmasından kaynaklanan fazla ödemelerin hak
sahiplerine dönüşümüne yönelik olarak ortaya çıkan
duraksamaların giderek arttığı ve bu bağlamda ortaya
çıkan uyuşmazlıklara farklı yaklaşımlarla çözüm
arandığı gözlenmektedir.
Veysi Seviğ
Dünya online
08.02.2007 |
|
