| |
İstihdamın teşvikinde son gelişmeler
Bazı illerde vergi ve
sigorta primi teşvikleri uygulamak, enerji desteği
sağlamak ve yatırımlara bedelsiz arsa ve arazi temin
etmek suretiyle yatırımları ve istihdam imkanlarını
artırmak amacıyla çıkartılan 5084 sayılı
"Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"da
04.04.2007 tarihli, 26483 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 5615 sayılı "Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un
24'üncü maddesiyle bazı değişiklikler yapılmıştır.
Buna göre; "29/1/2004 tarihli ve 5084 sayılı
Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un
3'üncü ve 4'üncü maddelerinin birinci fıkralarının
(a) bentlerinde geçen "otuz" ibareleri "on" olarak,
(b) bentleri ise "1/4/2005 tarihinden önce işe
başlamış olan gelir ve kurumlar vergisi
mükelleflerinden asgari on işçi çalıştıranların
işyerlerinde fiilen çalışan işçilerin" şeklinde
değiştirilmiştir. Yine aynı yasayla;
Yine, 5084 sayılı kanunun 3'üncü, 4'üncü ve 6'ncı
maddelerinde yer alan destek ve teşviklerden,
04/04/2007 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle,
gerekli şartları taşımaları kaydıyla Gökçeada ve
Bozcaada'daki işletmelerin de yararlanacağı
öngörülmüştür.
31/12/2008 tarihine kadar uygulanmak üzere, gelir
veya kurumlar vergisi mükellefi işverenler, 5084
sayılı kanun kapsamındaki illerde, fiilen on (dahil)
veya daha fazla sigortalı çalıştırmaları koşuluyla,
bu işyerinde çalıştırdıkları tüm sigortalılar için
(topluluk sigortası ile sosyal güvenlik destek
primine tabi olarak çalışanlardan dolayı tahakkuk
ettirilen primler hariç) 2007 Mayıs ayından itibaren
5084 sayılı kanun uyarınca sigorta primi işveren
hissesi teşvikinden yararlanabileceklerdir.
Teşvikten yararlanan bir işyerinde, daha sonra bu
işyerinden sigortalı çıkarılması nedeniyle, bir
sonraki ayda fiilen çalışan sigortalı sayısında
azalma olmasına bağlı olarak, anılan işyeri
işvereni, fiilen çalışan sigortalı sayısının on
sigortalının altına düşmesi nedeniyle bu işyerinde
sigortalı sayısı yeniden on sigortalıya ulaşmadıkça
sigorta primi işveren hissesi teşvikinden
yararlanamayacaktır.
Teşvik kapsamında dikkate alınacak fiilen çalışan
sigortalı sayısının tespitinde, aylık prim ve hizmet
belgesinde kayıtlı olup, bu belgede prim ödeme gün
sayısı bulunan (çalışan) sigortalılar dikkate
alınacaktır. Yasal süresi içinde birden fazla aylık
prim ve hizmet belgesi verilmiş ise, sigortalı
sayısının tespitinde, bu belgelerde prim ödeme gün
sayısı bulunan sigortalıların toplam sayısı dikkate
alınacaktır. Dolayısıyla, sosyal güvenlik destek
primine tabi çalışanlar (emekliler) sigortalı
sayısının tespitinde dikkate alınacak, aday çırak,
çırak ve öğrenciler ile topluluk sigortasına tabi
olanlar ise sigortalı sayısının tespitinde dikkate
alınmayacaktır.
Sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası
primi ve topluluk sigortası primlerinin işveren
hissesi tutarları teşvik kapsamına dahil
edilmeyecektir.
kanun kapsamındaki illerde işverenlerin birden fazla
işyeri bulunması durumunda ise, asgari on sigortalı
çalıştırma şartı, işyerlerinin her biri için ayrı
ayrı aranacaktır.
5615 sayılı kanunla 5084 sayılı kanunda yapılan
değişiklik uyarınca 1.5.2007 tarihinden itibaren,
01.04.2005 tarihinden önce işe başlamış olan
işverenler için sigortalı sayısını yüzde 20 artırma
koşulu aranmadığından, 2007 Mayıs ayından itibaren
10 veya üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler,
sigortalı sayısının yüzde 20 artırılıp artırılmadığı
üzerinde durulmaksızın, çalıştırdıkları
sigortalıların tamamından dolayı (topluluk sigortası
ile sosyal güvenlik destek primine tabi olarak
çalışanlardan dolayı tahakkuk eden primler hariç)
işveren hissesi prim tutarı teşvikinden istifade
edebileceklerdir.
Çanakkale ilinin Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri de,
bu kanunun 3'üncü, 4'üncü ve 6'ncı maddelerinde yer
alan destek ve teşviklerden, 01/05/2007 tarihinden
itibaren bu maddelerdeki şartları taşımaları
kaydıyla, 5 yıl süreyle yararlanacaklardır.
Dolayısıyla, Gökçeada ve Bozcaada'da faaliyet
gösteren işverenlerin, 5084 sayılı kanunda öngörülen
işveren hissesi prim tutarı teşvikinden istifade
edebilmeleri için, gelir veya kurumlar vergisi
mükellefi olduklarını kanıtlayan vergi dairelerinden
alacakları resmi belgeyi, işyerinin işlem gördüğü
sigorta il müdürlüğüne ibraz etmeleri gerekmektedir.
Çanakkale ili sınırları içerisinde bulunmasına
rağmen bu adalar (Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada)
dışındaki yerlerde kurulu işletmeler anılan kanunun
sigorta primi işveren hissesi teşvikinden
faydalanmayacaktır.
5084 sayılı yasanın en önemli eksiklerinden birisi,
kademeli bir düzenleme getirmemesiydi. 5084 sayılı
yasa kapsamına giren illerden Anadolu'nun Batı'sında
yer alan illere çok sayıda yatırım başvurusu
yapılmasına rağmen, özellikle Doğu ve Güneydoğu
illerinde yasadan yararlanmak için az sayıda yatırım
başvurusu olduğu görülmektedir.
Aslında Doğu ve Güneydoğu illerinde istihdamı
artırmak ve göçü önlemek için çıkarılan yasada,
kademeli bir sistemin getirilmemiş olması,
yatırımları Batıdaki teşvikten yararlanan illere
kaydırarak yeni göçlere neden olmaktadır.
İbrahim Işıklı
Sosyal güvenlik iş hukuku
20.06.2007
MuhasebeNet.Net |
|
