Türkiye – Avrupa Birliği Çerçeve
Anlaşması Genel Tebliğ Taslağı
(Sıra No: 2)
Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye arasında,
AB’nin finanse ettiği ya da Türkiye - AB
ortak finansmanı ile yürütülen projeler,
faaliyetler ve eylemler çerçevesinde yapılan
mal ve hizmet alımları, işler ve işlemlere
ilişkin Türkiye ile AB arasındaki idari
işbirliğine dair kuralların ortaya konulması
amacıyla imzalanan Türkiye Cumhuriyeti ile
AB arasındaki mali işbirliği çerçevesinde
temin edilecek mali yardımların
uygulanmasına ilişkin “Çerçeve Anlaşma”,
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından,
26.2.2005 tarih ve 25739 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 22.2.2005 tarih ve 5303
sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunmuş,
Bakanlar Kurulunca 17.3.2005 tarih ve
2005/8636 sayılı Kararla onaylanmak
suretiyle 15.4.2005 tarih ve 25787 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
Çerçeve Anlaşmanın vergi muafiyetleri ile
ilgili hükümlerinin uygulama usul ve
esasları da 1 Sıra No’lu Türkiye-Avrupa
Birliği Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği(1)
inde belirlenmiştir.
Söz konusu Tebliğde; mükellef olmayan Avrupa
Topluluğu (AT) yüklenicilerinin bu Anlaşma
kapsamında satın aldıkları mal, hizmet ve
işlerle ilgili yüklendikleri ve indirim
konusu yapamadıkları KDV’nin iadesi için
Bakanlığımıza başvurulacağı belirtilmişti.
Bu tebliğde, KDV yönünden mükellefiyeti
bulunmayan AT yüklenicilerine bu Anlaşma
kapsamında satın aldıkları mal, hizmet ve
işlerle ilgili ödedikleri KDV’nin iadesine
ilişkin usul ve esaslar, iadeye ilişkin
vergi dairesince yapılacak iş ve işlemler
ile uygulamada ortaya çıkan bazı
tereddütlere yönelik açıklamalara yer
verilmiştir.
I- KDV Yönünden Mükellefiyet Kaydı Olmayan
AT Yüklenicilerine Yapılacak Katma Değer
Vergisinin İadesine İlişkin Esaslar:
Çerçeve Anlaşma’nın “İşbirliğinin Genel
Esasları” başlıklı EK A’nın 8’inci
maddesinin 3’üncü fıkrasında;
“AT yüklenicileri, AT sözleşmesi kapsamında
sunulan herhangi hizmet veya tedarik edilen
mal veya yapılan iş için KDV’den muaf
tutulacaklardır. Bir tedarikçi tarafından AT
yüklenicisine temin edilen mallar veya
sunulan hizmetler veya yapılan işler de
KDV’den muaf tutulacaktır. Bu muafiyet
sadece AT sözleşmesi kapsamında AT
yüklenicisi tarafından teslim edilen mallar
veya sunulan hizmetler veya yapılan işler
ile bağlantılı olarak temin edilen mallara
veya sunulan hizmetlere veya yapılan işlere
uygulanacaktır.
Bir AT yüklenicisi veya bu Anlaşmada
öngörüldüğü şekilde muafiyete hak kazanan AT
yüklenicisine mal teslim eden ve/veya hizmet
sunan veya iş yapan herhangi bir tedarikçi,
bu Anlaşmada öngörüldüğü şekilde KDV'den
muaf olarak teslim ettiği mallar veya
sunduğu hizmetler veya yürüttüğü işlerle
ilgili olarak ödediği KDV'ni, diğer
işlemleri için tahsil ettiği KDV'den indirme
hakkına sahiptir. Eğer AT yüklenicisi veya
tedarikçi bu imkânı kullanamazsa, KDV'nin
iadesine ilişkin Türk Kanunu kapsamında
istenilen gerekli belgeleri ekleyerek vergi
idaresine yazılı talepte bulunması halinde
bu talebi takip eden azami 10 günlük bir
sürede vergi idaresi KDV iadesini
yapacaktır.
KDV muafiyeti bu Anlaşmanın imzalanmasından
sonra mevcut KDV'nin yerini alan veya bu
vergiye ek olarak tesis edilebilecek olan
herhangi bir benzeri vergiye de
uygulanacaktır.
İlgili vergi idaresi bu Anlaşma hükümleri
uyarınca muafiyet tanınan AT yüklenicisine
yazılı talebi üzerine, bu muafiyeti teyit
eden bir sertifika verecektir. Söz konusu
talep, talep eden AT yüklenicisinin kimliği
ve statüsünü teyit eden belgeyi de
içermelidir. Vergi makamı bu sertifikayı
verecek veya azami 30 takvim günü içinde
geçerli sebeple reddedecektir."
hükmü yer almaktadır.
Çerçeve Anlaşmanın 6’ncı maddesinin 3’üncü
fıkrasında ise, bu Anlaşmanın vergi
muafiyetlerini düzenleyen 6’ncı maddesi ile
Anlaşmanın eki EK A'nın 8/3’üncü maddesinin
10 Eylül 2000 tarihinden itibaren geçerli
olacağı hükmüne yer verilmiştir.
KDV yönünden mükellefiyet kaydı olmayan AT
yüklenicileri, Çerçeve Anlaşma kapsamında
olup, bu Anlaşmanın vergi muafiyetlerine
ilişkin hükümlerinin uygulanmaya başlanmış
sayıldığı 10 Eylül 2000 tarihinden sonra
imzalanan ve sonuçlanan ya da halen devam
etmekte olan AT sözleşmeleri kapsamında
tedarik ettikleri mal veya hizmet veya işler
nedeniyle ödedikleri ve sözleşme makanından
tahsil edemedikleri katma değer vergilerini
aşağıdaki usul ve esaslara uygun olarak iade
alabileceklerdir.
Öncelikle, AB ya da Türkiye - AB ortak
finansmanı ile yürütülen proje, faaliyetler
ve eylemlerle ilgili olarak imzalanan
sözleşmenin; Çerçeve Anlaşma kapsamında olan
bir AT sözleşmesi olduğunu ve bu sözleşme
kapsamında tedarik edilen mal, hizmet ve
işlerin KDV’den muaf olduğunu teyiden,
yükleniciler sözleşmenin süresi bitmiş olsun
olmasın, 1 Sıra No’lu Türkiye-Avrupa Birliği
Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği’nde
belirtilen belgelerle (Dilekçe, Sözleşme
makamınca onaylı Bilgi Formu ve sözleşmenin
örneği) birlikte Bakanlığımıza (Gelir
İdaresi Başkanlığı) müracaat edeceklerdir.
Bakanlığımıza (Gelir İdaresi Başkanlığı)
müracaat eden yüklenicilere, yapmış
oldukları sözleşmenin, Çerçeve Anlaşması
kapsamına giren bir sözleşme olup olmadığı,
Çerçeve Anlaşma kapsamına giren bir sözleşme
olması halinde, bu sözleşme kapsamında
tedarik edilen mal veya hizmet veya işler
nedeniyle ödenen ve sözleşme makamından
tahsil edilemeyen KDV’nin iadesine ilişkin
açıklayıcı bilgileri içeren bir özelge
verilecektir.
AT yüklenicileri iade için, Bakanlığımız
(Gelir İdaresi Başkanlığı) tarafından tespit
edilmiş ve kendilerine verilen özelgede
belirtilen vergi dairesine, aşağıdaki
belgelerle birlikte başvuracaklardır.
1- İade talep dilekçesi,
2- Sözleşme Makamı tarafından AT sözleşmesi
kapsamında yapılan harcamaya ait olduğu
onaylanmış yüklenilen KDV tablosu,
3- Mal ve hizmet alımları ile yaptırılan
işlere ilişkin faturaların aslı veya onaylı
örnekleri,
4- İbraz edilen fatura ve belgeler
karşılığında sözleşme makamı tarafından
yapılan ödemelere ilişkin makbuzların aslı
veya onaylı fotokopisi,
5- Kendisine Bakanlığımızca (Gelir İdaresi
Başkanlığı) verilen özelge örneği ve KDV
İstisna Sertifikasının onaylı fotokopisi,
6- KDV’den başka bir vergi türünden
mükellefiyet kaydı bulunması halinde, bu
vergi türünden dolayı borcu olup olmadığına
dair ilgili vergi dairesinden alınan yazı.
Aranılan belgelerin fotokopilerinin
verilmesi halinde, AT yüklenicisi tarafından
bu fotokopilerin aslının aynısı olduğuna
dair bir şerh verilerek, varsa kaşe tatbiki
ve imzalanması suretiyle onaylanması
gerekir.
Yüklenilen KDV tablosunda, 84 Seri No’lu
Katma Değer Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin(2)
1.1.3.1 bölümünde belirtilen bilgilere yer
verilecektir. Ayrıca söz konusu tabloda
sözleşme makamınca yapılan ödemelerin KDV
dahil ödemeler olup olmadığı, her bir fatura
ve benzeri belge itibariyle açıkça
yeralacaktır.
Sözleşme makamı, AB Komisyonu ile AB
Komisyonu tarafından AB fonlarını
kullandırmakla görevlendirilen kurum veya
kuruluşlardır.
II-Vergi Dairesince Yapılacak İşlemler:
Vergi Dairesi Başkanlıkları, Vergi Dairesi
Başkanlığının olmadığı yerlerde
Defterdarlıklar, otomasyonlu bir vergi
dairesini iadeyi yapmakla görevlendirerek,
bu Tebliğin yayımından itibaren 10 gün
içerisinde Bakanlığımıza (Gelir İdaresi
Başkanlığı) bildireceklerdir.
Tespit edilen ilgili vergi dairesince,
yukarıda belirtilen belgelerle birlikte
müracaat eden AT yüklenicisine, öncelikle
hiçbir vergi türünden mükellefiyet kaydı
bulunmaması halinde potansiyel bir vergi
kimlik numarası verilecektir. Eğer KDV
dışında başka bir vergi türünden
mükellefiyet kaydı varsa, buna ilişkin vergi
kimlik numarasından iade dilekçesi kabul
edilecektir.
Vergi dairesi iade talebini, nakden veya
mahsuben iade talep edilip edilmediğine
bakmaksızın gerekli incelemeler yapıldıktan
sonra yerine getirecekdir.
İade işlemleri sırasında 84 Seri No’lu Katma
Değer Vergisi Genel Tebliği’nin “Özel
Esaslar” bölümündeki düzenlemeler saklı
kalmak kaydıyla, yukarıda istenilen belgeler
dışında herhangi bir belge
istenilmeyecektir.
AT sözleşmesinde yer alan bedeli aşan
harcamalara ait KDV ile yüklenici tarafından
AT sözleşmesi kapsamında ödenen ve sözleşme
makamından tahsil edilen KDV yükleniciye
iade edilmez.
III- İadede Zamanaşımı Süresi:
Çerçeve Anlaşmanın vergi muafiyetlerini
düzenleyen 6’ıncı maddesi ile Anlaşmanın eki
EK A'nın 8/3’üncü maddesi 10 Eylül 2000
tarihinden itibaren geçerli olduğundan, bu
tarih itibariyle düzenlenen AT sözleşmeleri
kapsamındaki mal, hizmet, işler ve
gelirlerle ilgili ödenen vergilerin iade
taleplerinin yerine getirilmesinde Vergi
Usul Kanunu’nun 114 ve 126’ıncı maddelerinde
belirtilen zamanaşımı süreleri dikkate
alınır.
IV- Diğer Hususlar:
Çerçeve Anlaşma ve 1 Sıra No’lu
Türkiye-Avrupa Birliği Çerçeve Anlaşması
Genel Tebliği’nin uygulamasında ortaya çıkan
bazı tereddütlerle ilgili açıklamalar
aşağıda yapılmaktadır.
a- Katılım öncesi danışman dışında, bir
eşleştirme anlaşması veya sözleşmesine dahil
kısa vadeli uzmanlar, eşleştirme sözleşmesi
kapsamında yapacakları mal ve hizmet alımı
ile ilgili olarak Çerçeve Anlaşmada yer alan
vergi muafiyetlerinden yararlanmaları için
görevli oldukları eşleştirme sözleşmesine
referansı da içeren muafiyet talep dilekçesi
ve aynı eşleştirme sözleşmesi uyarınca
kendisine istisna sertifikası verilen
klatılım öncesi danışman tarafından onaylı
bu uzmanların isimlerini ve kalacakları
süreleri içeren bir liste ile Bakanlığımıza
(Gelir İdaresi Başkanlığı) başvurarak
muafiyet talebinde bulunacaklardır.
Aynı grupta gelen kısa vadeli uzmanlar, her
birinin dilekçede imzası olmak kaydıyla tek
bir dilekçe ile de muafiyet talebinde
bulunabileceklerdir. Bu talep üzerine
muhataplarına ibraz edilmesi için,
kendilerine listede isimleri bulunan
uzmanların yapacakları harcamaların KDV’den
muaf olduğu hususunda özelge verilecektir.
b- Yıllara sari inşaat - taahhüt işi yapan
AT yüklenicileri, bu inşaat - taahhüt işi
ile ilgili olarak yüklendikleri ve ilgili
dönemde verdikleri KDV beyannamesinde
indiremedikleri katma değer vergilerini, 1
Sıra No’lu Türkiye-Avrupa Birliği Çerçeve
Anlaşması Genel Tebliği’nde belirtilen usul
ve esaslar dahilinde iade alabileceklerdir.
Ancak 84 Seri No’lu Katma Değer Vergisi
Genel Tebliği’nde belirtilen satış
faturaları yerine, ilgili vergilendirme
döneminde yaptıkları işle ilgili hakediş
belgeleri karşılığında sözleşme makamınca
yapılan ödemeye ilişkin verilen makbuzun
yüklenilen KDV tablosuna eklenmesi yeterli
olacaktır.
Tebliğ olunur.
(1)
20.05.2005 tarih ve 25820 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2)
23.11.2001 tarih ve 24592 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanmıştır.
