|
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulundan:
Maden Kaynaklarının
Araştırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin
Türkiye Finansal
Raporlama Standardı (TFRS 6) Hakkında
Tebliğ
Sıra No: 18
(31.01.2006)
Amaç
Madde 1- Bu Tebliğin
amacı;
maden
kaynaklarının araştırılması ve
değerlendirilmesine ilişkin 6
nolu Türkiye
Finansal
Raporlama Standardının yürürlüğe
konulmasıdır.
Adı geçen Türkiye
Finansal Raporlama Standardı bu
Tebliğ ekinde yer almıştır.
Kapsam
Madde 2- Maden kaynaklarının araştırılması
ve değerlendirilmesine ilişkin Türkiye
Finansal
Raporlama Standardının kapsamı ekli TFRS 6
metninde yer almaktadır.
Hukuki
Dayanak
Madde 3- Bu Tebliğ, 28/07/1981 tarih ve 2499
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Ek-1 inci
maddesi ile 24/02/2004 tarihli ve 2004/6924
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
giren Türkiye Muhasebe Standartları
Kurulunun Çalışmalarına İlişkin Usul ve
Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu
maddesinin (b) bendine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Tebliğde geçen;
TMSK ve Kurul: Türkiye
Muhasebe Standartları Kurulunu,
TMS:
Türkiye Muhasebe Standartlarını,
TFRS :
Türkiye Finansal
Raporlama Standartlarını,
ifade eder.
Yürürlük
Madde 5- Bu Tebliğ 31/12/2005 tarihinden
sonra başlayan hesap dönemleri için geçerli
olmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlüğe
girer.
Yürütme
Madde 6- Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye
Muhasebe Standartları Kurulu yürütür.
Türkiye Muhasebe
Standartları Kurulu
Maden Kaynaklarının
Araştırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin
Türkiye
Finansal
Raporlama Standardı (TFRS 6)
Hakkında Tebliğ
Gerekçesi
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun Ek- 1
inci maddesi hükmü ile Kurulan Türkiye
Muhasebe Standartları Kurulunun Bakanlar
Kurulunun 24/02/2004 tarih ve 2004/6924
sayılı Kararı ile yürürlüğe giren “Türkiye
Muhasebe Standartları Kurulunun
Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmeliği”nin 9 uncu maddesinin
(b) bendi hükmüne göre
finansal tabloların gerçek,
güvenilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaca
uygun, anlaşılabilir ve tutarlı
finansal
bilgiler üretebilmesini sağlayacak Türkiye
Muhasebe Standartlarının oluşturulması
öngörülmektedir.
Ülkemizde; Türk Ticaret Kanunu, vergi
kanunları, Bankalar Kanunu ve Sermaye
Piyasası mevzuatında muhasebe ve
finansal
raporlamaya ilişkin farklı hükümlerin yer
alması işletmelerin aynı hesap dönemi için
değişik finansal
tablolar düzenlemesine neden olmakta, hangi
bilançoya göre oluşan karın dağıtılması
gerekeceği konusunda ciddi tereddütler
yaşanmaktadır.
Yayımlanacak Türkiye Muhasebe
Standartlarıyla, tek tip
finansal
tablolar düzenlenmesi ve
finansal
tabloların Uluslararası
Finansal Raporlama Standartlarıyla
uygunluğunun sağlanması amaçlanmaktadır.
İlişikteki Tebliğ; maden kaynaklarının
araştırılması ve değerlendirilmesine ilişkin
finansal
raporlama standardının yayınlanması için
hazırlanmıştır.
Bu Tebliğde 31/12/2005 tarihinden sonra
başlayan hesap dönemleri itibariyle geçerli
olmak üzere yürürlük öngörülmüştür. Bu
sayede işletmelerin ve Kurumların bu yeni
uygulamalara hazırlanmalarına imkan
sağlanmış olmaktadır.
EK
Türkiye Finansal
Raporlama Standardı
(TFRS 6)
Maden Kaynaklarının Araştırılması ve
Değerlendirilmesi
Amaç
1.
Bu Türkiye Finansal
Raporlama Standardının (TFRS) amacı, maden
kaynaklarının araştırılması ve
değerlendirilmesine ilişkin
finansal
raporlama esaslarını belirlemektir.
2.
Bu TFRS’nin
amaçları arasında özellikle aşağıdaki
hususlar yer alır:
(a)
Araştırma ve değerlendirme harcamaları ile
ilgili mevcut muhasebe uygulamalarına
yönelik sınırlı gelişme sağlanması.
(b)
Araştırma ve değerlendirme varlıklarını
muhasebeleştiren işletmelerin, bu varlıkları
değer düşüklüğü açısından bu TFRS uyarınca
değerlemeleri ve değer düşüklüğünün “TMS 36
Varlıklarda Değer Düşüklüğü” Standardı
uyarınca ölçülmesi.
(c)
İşletmelerin finansal
tablolarında maden kaynaklarının
araştırılması ve değerlendirilmesi sonucunda
ortaya çıkan tutarları belirleyen ve izah
eden açıklamaların yapılması ile bu
finansal
tabloların kullanıcılarının
muhasebeleştirilen araştırma ve
değerlendirme varlıklarının tutarı,
zamanlaması ve gelecekteki nakit akımlarının
kesinliğini anlamalarının sağlanması.
Kapsam
3.
Bu TFRS, işletmelerin katlandığı araştırma
ve değerlendirme harcamalarına uygulanır.
4.
Bu TFRS, maden kaynaklarının araştırılması
ve değerlendirilmesi faaliyetinde bulunan
işletmelerin diğer muhasebe uygulamalarını
kapsamaz.
5.
Bir işletme tarafından katlanılan
harcamalardan aşağıda belirtilenler bu TFRS
kapsamında değildir:
(a)
İşletmenin belirli bir alanda araştırma için
yasal hakları elde etmeden önce yaptığı
harcamalar gibi, maden kaynaklarının
araştırılması ve değerlendirilmesinden önce
katlanılan harcamalar,
(b)
Bir maden kaynağından cevher çıkarmanın
teknik yapılabilirliği (fizibilitesi) ve
ticari uygulanabilirliği kanıtlanabilir
olduktan sonra oluşan harcamalar.
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
muhasebeleştirilmesi
TMS 8 paragraf 11 ve 12’den geçici muafiyet
6.
Araştırma ve değerlendirme varlıklarını
muhasebeleştiren bir işletme, muhasebe
politikalarını geliştirirken; “TMS 8
Muhasebe Politikaları, Muhasebe
Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar”
Standardının 10 uncu paragrafı hükümlerini
uygular.
7.
Herhangi bir TFRS ile düzenlenmeyen bir
konuda muhasebe politikası geliştirilirken,
yönetimin göz önünde bulundurmak zorunda
olduğu hususlar TMS 8’in 11 ve 12’nci
paragraflarında belirlenmiştir. Aşağıdaki 9
uncu ve 10 uncu paragraflara göre bu TFRS;
bir işletmeyi söz konusu 11 ve 12
no’lu
paragrafları, araştırma ve değerlendirme
varlıklarının muhasebeleştirilmesi ve
ölçülmesi politikalarına uygulamaktan muaf
tutar.
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
ölçümü
Muhasebeleştirmede ölçme
8. Araştırma ve değerlendirme
varlıkları maliyet bedeli ile ölçülür.
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
maliyet unsurları
9
Bir işletme hangi harcamaların araştırma ve
değerlendirme varlığı olarak
muhasebeleştirileceğine ilişkin bir politika
belirlemeli ve bu politikayı tutarlı olarak
uygulamalıdır. Bu politikayı belirlerken,
bir işletme harcamaların belirli maden
kaynaklarının bulunmasıyla ne derece
ilişkilendirilebileceği hususunu göz önünde
bulundurmalıdır. Araştırma ve değerlendirme
varlıklarının ilk defa
muhasebeleştirilmesinde dahil edilebilecek
harcama örneklerine (liste bunlarla sınırlı
olmamak üzere) aşağıda yer verilmiştir :
(a)
Araştırma haklarının elde edilmesi;
(b)
Topoğrafik,
jeolojik, jeokimyasal ve jeofizik
çalışmalar;
(c)
Arama sondajı;
(d)
Kazı;
(e)
Örnekleme; ve
(f)
Bir maden kaynağından cevher çıkarmanın
teknik yeterlilik ve ticari
uygulanabilirliğini değerlendirme ile ilgili
faaliyetler.
10.
Maden kaynaklarının geliştirilmesi ile
ilgili harcamalar araştırma ve değerlendirme
varlıkları olarak muhasebeleştirilemez.
Geliştirme faaliyetleri sonucu ortaya çıkan
varlıkların muhasebeleştirilmesinde “Finansal
Tabloların Hazırlanma ve Sunulma Esaslarına
İlişkin Kavramsal Çerçeve” ve “TMS 38 Maddi
Olmayan Duran Varlıklar” Standardı hükümleri
esas alınır.
11.
Bir işletme maden kaynaklarının
araştırılması ve değerlendirilmesini
üstlenmesi sonucunda, belirli bir süre
boyunca oluşan kaldırma ve restorasyon
yükümlülüklerini “TMS 37 Karşılıklar,
Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar”
Standardına göre
finansal tablolara yansıtır.
İlk muhasebeleştirme sonrasında ölçme
12.
İlk muhasebeleştirmeden sonra, araştırma ve
değerlendirme varlıklarına maliyet modeli
ya da yeniden
değerleme modeli uygulanır. Eğer yeniden
değerleme modeli uygulanırsa (“TMS 16 Maddi
Duran Varlıklar” Standardındaki model
ya da TMS
38’deki model) bu uygulama varlıkların
sınıflandırılması ile tutarlı olmalıdır.
(Bakınız paragraf 15).
Muhasebe politikalarındaki değişiklikler
13. Bir işletme araştırma ve
değerlendirme harcamalarına ilişkin muhasebe
politikalarını; eğer değişiklik,
finansal tablo
kullanıcılarının ekonomik karar alma
ihtiyaçlarına yönelik daha fazla bilgi
veriyorsa ve bu ihtiyaçlar açısından
finansal
tabloları daha az güvenilir yapmıyor veya
daha güvenilir hale getiriyorsa
ya da söz konusu
ihtiyaçlar açısından daha az bilgi veren bir
sonuç doğurmuyorsa, değiştirebilir. İşletme
finansal tablo
kullanıcılarının karar alma ihtiyaçları
açısından ilgililik ve güvenilirlik
hususlarını TMS 8’deki kriterler
çerçevesinde değerlendirir.
14.
Bir işletmenin, araştırma ve değerlendirme
harcamalarına ilişkin muhasebe
politikalarını değiştirebilmesi, ancak
değişikliğin işletmenin
finansal tablolarını TMS 8’deki
kriterlere daha uygun hale getirmesi
durumunda mümkündür. Fakat değişikliğin
anılan kriterlerle tam uyumu sağlaması
zorunlu değildir.
Sunum
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
sınıflandırılması
15.
Bir işletme, araştırma ve değerlendirme
varlıklarını elde ettiği varlıkların
niteliğine göre maddi veya maddi olmayan
duran varlık olarak sınıflandırır ve bu
sınıflandırma tutarlı olarak uygulanır.
16.
Bazı araştırma ve değerlendirme varlıkları
maddi olmayan duran varlık (örnek:
delme/sondaj hakları) olarak
değerlendirilirken diğerleri maddi duran
varlık (örnek: taşıtlar ve delme/sondaj
donanımları) olarak değerlendirilmektedir.
Maddi duran varlık, maddi olmayan duran
varlığın geliştirilmesinde tüketildiği
ölçüde bu tüketimi yansıtan tutar maddi
olmayan duran varlığın maliyetinin bir
parçasıdır. Bununla birlikte, bir maddi
duran varlığın bir maddi olmayan duran
varlığın geliştirilmesinde kullanılması,
maddi duran varlığı maddi olmayan duran
varlığa dönüştürmez.
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
yeniden sınıflandırılması
17.
Bir maden kaynağından cevher çıkarmanın
teknik yapılabilirliği ve ticari
uygulanabilirliği kanıtlanabilir olduğunda,
araştırma ve geliştirme varlığı artık bu
şekilde sınıflandırılamaz. Yeniden
sınıflandırmadan önce, araştırma ve
değerlendirme varlıkları değer düşüklüğü
açısından değerlendirilmeli ve varsa değer
düşüklüğü zararları muhasebeleştirilmelidir.
Değer düşüklüğü
Muhasebeleştirme ve ölçme
18. Bilgiler ve koşullar,
araştırma ve değerlendirme varlığının defter
değerinin geri kazanılabilir tutarını
aşabileceğini gösterdiğinde araştırma ve
değerlendirme varlıkları değer düşüklüğü
açısından değerlendirilir. Bilgiler ve
koşullar, defter değerinin geri
kazanılabilir tutarı aştığını gösterdiğinde
bir işletme, aşağıda paragraf 21’de
belirtilen istisna hariç olmak üzere, oluşan
değer düşüklüğü zararını TMS 36 uyarınca
ölçer, sunar ve kamuya açıklar.
19.
Değer düşüklüğüne uğramış bir araştırma ve
değerlendirme varlığının belirlenmesinde,
sadece araştırma ve geliştirme varlıkları
için TMS 36’nın 8-17 paragrafları yerine bu
TFRS’nin 20
nci paragrafı
hükümleri uygulanır. 20
nci paragrafta ‘varlıklar’ terimi
kullanılmıştır fakat ayrı araştırma ve
değerlendirme varlıkları veya nakit yaratan
birimler için aynen geçerlidir.
20.
Aşağıdaki bilgiler ve koşulların biri veya
daha fazlası bir işletmenin araştırma ve
değerlendirme varlıklarını değer düşüklüğü
açısından test etmesi gerektiğini gösterir
(liste bunlarla sınırlı değildir):
(a)
İşletmenin belirli bir alanda araştırma
yapma hakkının dönem içinde sona ermesi veya
yakın gelecekte sona erecek olması, ve
yenilenmesinin beklenmemesi.
(b)
Belirli bir alandaki maden kaynakları için
daha fazla araştırma ve değerlendirme için
önemli miktarda harcamanın
bütçelenmemiş
veya planlanmamış olması.
(c)
Belirli bir alandaki maden kaynaklarının
araştırılması ve değerlendirilmesi
faaliyetlerinin ticari olarak uygulanabilir
miktarlarda maden kaynaklarının bulunmasıyla
sonuçlanmamış ve işletme tarafından belirli
bir alandaki bu tür faaliyetleri durdurma
kararı alınmış olması.
(d)
Belirli alandaki gelişmenin ilerlemesinin
muhtemel olmasına karşın, araştırma ve
değerlendirme varlığının defter değerinin
başarılı geliştirme veya satış ile tam
olarak geri kazanılmasının mümkün olmadığını
gösteren yeterli bilginin mevcut olması.
Böyle bir
durumda veya benzeri durumlarda, işletme TMS
36 uyarınca değer düşüklüğü testi uygular.
Varsa değer düşüklüğü zararı TMS 36 uyarınca
gider olarak muhasebeleştirilir.
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
değer düşüklüğü açısından
değerlendirilmesine ilişkin aşamaların
belirlenmesi
21. Bir işletme, araştırma ve
değerlendirme varlıklarını değer düşüklüğü
açısından değerlendirmek amacıyla bu
varlıkların nakit yaratan birimlere veya
nakit yaratan birim gruplarına dağıtımı için
bir muhasebe politikası belirler. Araştırma
ve değerlendirme varlıklarının dağıtıldığı
her bir nakit yaratan birim veya birimler
grubu, “TMS 14 Bölümlere Göre Raporlama”
Standardı uyarınca belirlenmiş olan
işletmenin birincil veya ikincil raporlama
şekline dayalı bölümlerinden büyük olamaz.
22.
İşletme tarafından araştırma ve
değerlendirme varlıklarının değer düşüklüğü
açısından test edilmesine ilişkin belirlenen
seviye, bir veya daha fazla nakit yaratan
birimi kapsayabilir.
Açıklama
23. Bir işletme,
finansal
tablolara yansıtılmış olan, maden
kaynaklarının araştırılması ve
değerlendirilmesinden kaynaklanan tutarları
tanımlayan ve açıklayan bilgileri
açıklamalıdır.
24.
Bir işletme Paragraf 23 uyarınca aşağıdaki
hususları açıklar:
(a)
Araştırma ve değerlendirme varlıklarının
muhasebeleştirilmesi dahil olmak üzere,
araştırma ve değerlendirme harcamalarına
ilişkin muhasebe politikaları.
(b)
Maden kaynaklarının araştırılması ve
değerlenmesinden kaynaklanan; varlıklar,
borçlar, gelir ve giderler ile
faaliyetlerden ve yatırımlardan kaynaklanan
nakit akışları.
25.
Bir işletme, araştırma ve değerlendirme
varlıklarını ayrı bir varlık sınıfı olarak
ele alır ve varlıkların sınıflandırılmasıyla
tutarlı olarak TMS 16 ve TMS 38’in
gerektirdiği açıklamaları yapar.
26.
“-“
Geçiş
hükümleri
27. Paragraf 18’in belirli bir
hükmünü karşılaştırmalı
finansal bilgilere uygulamanın
pratik olmaması durumunda, işletme bu
hususu açıklar. TMS 8’de ‘pratik olmama’
durumuna ilişkin açıklamalara yer
verilmiştir.
EK A
Tanımlı terimler
Bu ek TFRS 6’nın ayrılmaz bir parçasıdır.
|
araştırma ve değerlendirme
varlıkları |
İşletmenin muhasebe politikaları
uyarınca varlık olarak
muhasebeleştirilen araştırma ve
değerlendirme harcamaları. |
|
araştırma ve değerlendirme
harcamaları |
Maden
kaynaklarından cevher çıkarmanın
teknik yapılabilirliği ve ticari
uygulanabilirliği kanıtlanabilir
olmadan önce, bir işletme tarafından
maden kaynakları için araştırma ve
maden kaynaklarının
değerlendirilmesi ile ilgili yapılan
harcamalar. |
|
maden
kaynaklarının araştırılması ve
değerlendirilmesi |
İşletmenin belirli bir alanda
araştırma yapmak için yasal hakları
aldıktan sonra, madenler, petrol,
doğalgaz ve benzeri yenilenemez
kaynaklar gibi maden kaynakları için
araştırma, ve maden kaynağından
cevher çıkarmanın teknik
yapılabilirliği ve ticari
uygulanabilirliğnii
belirleme. |
|
