|
Ücretini zamanında
ve tam alamayan tazminatla ayrılabilir
4857 Sayılı İş Kanunu'nun 24'üncü
maddesi gereğince, hak ettiği ücretler zamanında
ödenmeyen veya yasalara uygun hesaplanmayan işçiler, işi
aynı gün bırakıp kıdem tazminatı ve diğer alacaklarını
isteyebilirler.
Ali Bey, İzmir’den Emine Teyze derdini size anlattı ve
emeklilik hakkını sayenizde aldı. Benim de işçilik ve
emeklilik sıkıntım var. 27 Aralık 1999’da işe girdim ve
2004’ten beri düzenli maaş alamıyorum. İçeride çok
maaşımız birikti. 18 aydan beri maaşımızı hiç
alamıyoruz. İşveren hiçbir zaman ücretli izne çıkarmadı.
Parasını da ödemedi. Hafta içine gelen resmi tatilde
çalışınca tek yevmiye verdi. 12 saatten fazla
çalışıyoruz, fakat mesai parası dahil 200 lira veriyor.
Sigorta başlangıcım 10.02.2000. Günlerim doldu. 47 yaşı
bekliyorum. İşi bırakamıyorum; çünkü eşim ileri seviyede
KOAH hastası ve SSK’dan malulen emekli olamıyor. Yargıya
başvursak çok uzun yıllar sürüyor. Nasıl dayanacağız?
Doğum tarihim 01.01.1966, işe girişim 22.07.1990. 6700
günüm var; ben ne zaman emekli olurum? Mürşide Bağgül-Akhisar
H anımefendi, sizin de yazınızda belirttiğiniz üzere,
22.07.1990 işe girişinizle 47 yaşında, yani 01.01.2013
günü SSK’dan emekli olacaksınız. İşyerinden
ücretlerinizi düzenli alamamanız, ücretlerinizin ve
fazla mesailerinizin yasalara uygun hesaplanmaması
konusunda yapabileceğiniz işlemler var. Ancak unutmayın,
“hak verilmez, alınır” ve almak için de mücadele etmek
gerekir. Öncelikle, ücretlerinizin düzenli ödenmemesi ve
yasal olarak hesaplanmaması sebebiyle 4857 Sayılı İş
Kanunu’nun 24’üncü maddesi gereğince işinizi derhal
haklı sebeple bırakma tercihiniz var. Bunu da noter
aracılığıyla işverene göndereceğiniz ihbarnameyle
yapınız. Tazminatlarınızı derhal ödemesini, aksi halde
iş mahkemesinde dava açıp Çalışma Bakanlığı’na şikâyet
edeceğinizi de mutlaka belirtmelisiniz. Çünkü
4857/24II-e gereğince, “İşveren tarafından işçinin
ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun
olarak hesap edilmez veya ödenmezse” işçi işini derhal
bırakıp kıdem tazminatı ve diğer alacaklarını işverenden
talep edebilir.
Öte yandan, isterseniz bu halde bile işe devam edebilir,
emekli olup ayrıldıktan sonra verilmeyen haklarınız için
iş mahkemesinde dava açabilirsiniz. Bu arada çalışırken
haklarınızı alabilmek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı’na veya İzmir İş Teftiş Grup Başkanlığı’na
şikâyet dilekçesi gönderebilirsiniz.
Eşinizin durumuna gelince, ileri derecede KOAH (Kronik
Obstrüktif Akciğer Hastalığı) hastası olan eşiniz için
SSK’ya malulen emeklilik dilekçesi veriniz. Sağlık
Kurulu’ndan yüzde 60 ve daha fazla oranda meslekte
kazanma gücü kaybı çıkarsa malulen emekli edilir. Yüzde
60’tan az ama yüzde 40’tan çok çıkarsa bu defa vergi
indirim belgesiyle özürlü emeklisi olma hakkı da var.
SGK’ya dilekçe verin
Kronik hastalığı olan eşiniz için SSK’ya malulen
emeklilik dilekçesi verin. Eşiniz, yüzde 60’tan fazla
işgücü kaybı çıkarsa malulen emekli olur.
POLİSLER ÇALIŞMA SÜRELERİNE GÖRE BİRİNCİ DERECEDEN
EMEKLİ OLABİLİR
Ben 4 yıllık yüksekokul mezunu polis memuruyum.
Emeklilikte 1. derecenin 1. kademesinden emekli
olabiliyor muyum? Özgür Öztürk
Özgür Bey, polis memurları 657 Sayılı Devlet Memurları
Kanunu’nun 36’ncı maddesine göre Emniyet Hizmetleri
Sınıfı’nda çalıştırılırlar. Aynı kanuna ekli, ek
göstergeleri gösteren “I” sayılı cetvele göre de, yüksek
öğrenimli polis memurlarına, 1’inci derecedekilere 2200,
2’dekilere 1600, 3’tekilere 1100, 4’üncü derecedekilere
ise 800 ek gösterge verilir. Bilindiği üzere memuriyette
her yıla bir kademe ve her üç yıla bir derece verilir.
Sizin, maaşa esas ek göstergeniz ileride emekli
olduğunuzda alacağınız ek gösterge olacaktır. Emekli
keseneğine esas dereceniz de emekli aylığınıza esas
dereceniz olur. Bu sebeple çalışma sürenize göre, 1’inci
dereceye yükselirseniz tabii ki 2200 ek göstergeden
emekli olursunuz.
Boşanınca eski eşinden dul aylığı alabilirsin
Öncelikle bizim gibi insanlara yardımcı olduğunuz için
teşekkür ederim. 1957 doğumlu bir ev hanımıyım. Eşim
Sümerbank müdürü iken vefat etti ve 1986’da ölen eşimden
(5434 sayılı yasa) emekli maaşı bağlandı. 1995’te tekrar
evlenince ölen eşimden bağlanan aylığım kesildi. Şu anki
eşimden boşanmak üzereyim, çocuğumuz yok, acaba ilk
eşimden tekrar maaş bağlanır mı? İsmi saklı
Sayın okurum, dul aylıkları sadece evlenince kesilir ve
sizinki de ikinci kere evlendiğiniz için kesilmiş. Şimdi
evliliğiniz son bulursa (ister vefat, ister boşanma fark
etmez) SGK’ya başvuru yapmanız halinde ilk eşinizden
kesilen dul aylığı tekrar bağlanır.
Ali Tezel
atezel@htgazete.com.tr
Habertürk |
