Ücretsiz izne çıkan analık ya da hastalık parasından olmayacak

Soru: 3 yıldan bu yana bir şirkette çalışmaktayım. 3 ay ücretsiz izin almayı düşünüyorum. Daha önce sorduğum SGK çalışanları ücretsiz izin süresi 10 günü geçerse ben ve çocuğumun sağlık yardımı alamayacağını söylemişti. Torba Kanunda bu konuda bir düzenleme var mı? İsmi saklı/Edirne
SGK 6111 sayılı Torba Kanunda düzenleme yapılmadan önce hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık niteliğinin ödenen primin ilişkin olduğu günü takip eden 10’uncu günden başlanarak yitirilmiş sayılacağını belirterek ücretsiz izin süresinin 10 günü aşması halinde sağlık yardımı sunmadığı gibi, doğum izni öncesi 10 günden fazla ücretsiz izin kullanan kadın sigortalılara da analık parası ödememekteydi. Gerekçe olarak da bu nitelikteki ücretsiz izinleri kanuni dayanağı olmayan izin olarak değerlenirdi.
Örneğin; iş yerinde son olarak 10/03/2011 tarihinde çalışan 11.03.2011 ila 25.03.2011 tarihleri arasında ücretsiz izin kullanıp 26.03.2011 tarihinde doğum öncesi 8 haftalık izne çıkan kadın sigortalı analık parası alamaz idi.

BİR AYI AŞMAYAN ÜCRETSİZ İZİNLERDE SİGORTALININ KAYBI YOK
Bu uygulamanın hukukiliği sosyal güvenlik uzmanlarınca, akademisyenlerce çok tartışılmış ama SGK bugüne kadar da geri adım atmamış sonucunda bu durumdaki binlerce kadın sigortalı mağduriyet yaşamıştır. 6111 sayılı Torba Kanun’un 36. maddesinde bu yönde bir düzenlemeye gidilmiştir. Düzenleme hükümlerine göre; 4/a kapsamındaki sigortalıların 4857 sayılı İş Kanununun 56. ve 74. maddeleri ile diğer iş kanunlarında ücretsiz izin sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıkları devam edecek yeni düzenlemeyle birlikte ücretsiz izin süresi bir takvim yılı içinde bir ayı aşmaz ise sigortalı sağlık yardımı yanında hastalık ya da analık parası alabilecektir.
Örneğin; iş yerinde son olarak 15/02/2011 tarihinde çalışan 01.03.2011 ila 20.03. 2011 tarihleri arasında ücretsiz izin kullanıp 21.03.2011 tarihinde doğum öncesi 8 haftalık izne çıkan kadın sigortalı bu süreler için analık parasını alabilecek.

ERKEN DOĞUM YAPANLARIN İZİNLERİ DAHA SONRA EKLENİR
Bilindiği gibi İş Kanununun 74. maddesi gereği, Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
6111 sayılı Torba Kanun da yapılan 4857 sayılı Kanun değişikliğine göre, Kadın işçinin erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılacak. Yeni düzenlemenin 5510 sayılı Reform Yasasına yansıması ise erken doğum yapan kadınlarında tıpkı diğerleri gibi 16 haftalık analık parasını eksiksiz olarak alması anlamına gelecek.
Örneğin; 1 Şubat 2011 tarihinde doğum öncesi 8 haftalık iznini kullanmakta iken 1 Mart 2011 tarihinde erken doğum yapan kadın işçi doğum öncesi ve sonrası için toplamda 16 haftalık analık parasını kesintisiz alabilecek. Yine doğumdan önce imkânsızlık nedeniyle kullanamadığı izni doğum sonrası iznine ekletmek suretiyle toplamda en az 16 hafta izin kullanarak çocuğuna daha fazla zaman ayırabilecek. 6111 sayılı Kanunda düzenlenen ve kadınları düşünerek hazırlandığı anlaşılan değişiklikleri isabetli ve anlamlı bulduğumu belirtmek isterim.
Şerif Akçan / Türkiye