|
Maaşlardan %15
kesinti Soru: Merhaba
Sadettin Bey, ben 2006 yılından beri emekli maaşı
alıyorum.
Ortaklık şekli limitet olan bir şirkete ortak olmam
gerekiyor. Emekli maaşımda herhangi bir değişiklik olur
mu? İ.Demir
Cevap: İbrahim Bey, limitet şirket ortağı olduğunuz
tarihten itibaren emekli maaşınızdan her ay %15 kesinti
yapılır. Zira 2008/Ekim itibarıyla yürürlüğe giren
sosyal güvenlik reformuyla birlikte emeklilikte çalışma
koşulları şu şekilde belirlendi;
- Hangi kurumdan emekli olursa olsun, emeklilikte SSK
kapsamında çalışanların aylığında kesinti olmuyor. Ancak
bunlara ödenen ücret üzerinden Sosyal Güvenlik Destek
Primi ödeniyor. Bu primin dörtte biri emekli çalışanın
ücretinden kesilirken, dörtte üçü de işverenin cebinden
çıkıyor.
- Hangi kurumdan emekli olursa olsun, emeklilikte
Bağ-Kur (çiftçiler hariç) kapsamında çalışanların emekli
aylığından %15 oranında kesinti yapılıyor.
- Hangi kurumdan emekli olursa olsun, eskiden olduğu
gibi emeklilikte kamu kurumlarında çalışanların emekli
aylığı tamamen kesiliyor.
Buna göre siz de limitet şirket ortağı olduğunuzda
Bağ-Kur (4/b) kapsamına gireceğinizden, otomatik olarak
aylığınızdan %15 kesinti yapılır.
Hem yetim alıp hem çalışabilir
Soru: Kız kardeşim eşinden ayrıldı. Bir miktar nafaka
bağlandı ancak geçimi için yeterli değil. Kendisi ev
hanımı ve başka geliri de yok. Emekli Sandığı'ndan
emekli olan ve 1995'te vefat eden rahmetli babam
üzerinden kendisine aylık bağlanır mı? Birkaç yere
sorduk ama net bir cevap alamadık, lütfen yardımcı olun.
Mehmet Fatih
Cevap: Mehmet Bey, kız kardeşiniz hemen yetim aylığına
başvursun. Kendisine 700 liranın üzerinde yetim aylığı
bağlanır. Ayrıca babanız Emekli Sandığı emeklisi olduğu
için, kız kardeşiniz sigortalı (SSK, Bağ-Kur) olarak
çalışsa bile yetim aylığını almaya devam eder.
Bir kayıt dışı istihdam dramı
Soru: Saadettin Bey, sigortasız çalışan bir işçimiz
işyerinde iş kazası geçirdi ve yaklaşık %25 civarı
çalışamazlık raporu verildi. Geriye dönük giriş yapıldı
ve işçi sürekli iş göremezlik için başvuracak. Okuduğum
yazılarda SGK'nın sigortalıya bağlanacak gelirlerin
peşin sermaye tutarını işveren olarak bizden tahsil
edeceği belirtiliyor. Bu tahsilatın tutarı neye göre
belirleniyor? Örneğin asgari ücretten çalışan bir işçi
için bize ne kadar bir maliyet çıkar? Umut
Cevap: Umut Bey, öncelikle geçmiş olsun dileklerimi
ileteyim. Sigortasız işçi çalıştıran bir işverenin
başına gelebilecek en kötü durum, işçinin iş kazası
geçirmesidir. Bundan daha kötüsü de işçide kalıcı bir
zarar, yani %10'dan daha fazla sürekli iş göremezlik
halinin oluşmasıdır. İş kazalarında işçi sigortalıysa
SGK, kazanın oluşmasında işverenin kusurunun bulunup
bulunmadığına bakar. Ancak işçinin sigortası
yapılmamışsa, bu kez işverenin kusurlu olup olmadığına
bakmaksızın, doğrudan işverene rücu eder. Yani işçiye
yapacağı geçici veya ömürlük yardımları işverene yükler.
%25 iş göremezlik hali olan ve asgari ücretle çalışan
bir işçi için bağlanacak gelir aylık (0,25 X 0,70 X
796,5 TL = 139,4 TL) olarak belirlenir. SGK, bu gelirin
işçinin yaşına ve cinsiyetine bağlı olarak gelecekte
ödenmesi muhtemel toplamını işverenden tahsil eder.
Sizin örneğinizde detayı bilmiyorum ama toplamda yüz bin
lira civarında tazminat ödemeniz gerekir.
EmekliMatik doğru hesaplamış
Soru: Sadettin Bey, ben 02.02.1966 doğumluyum.
08.04.1994 tarihinde uzman erbaş olarak görevimi yaptım.
21.11.1991 tarihinde askerliğimi 15 ay olarak yaptım.
Bizim askerliğimiz meslekten sayılıyor mu?
EmekliMatik'te yaptığım hesaplamaya göre emeklilik
tarihim 18.02.2013. Bu tarihte aylık almaya
başlayabilecek miyim? Kasım Sağlam
Cevap: Kasım Bey, borçlandığınız zorunlu askerlik
süreniz uzman erbaş hizmetinizle birleştirilir. Her yıl
kazandığınız ilave 90 günlük fiili hizmet müddet
zammınız hem hizmet sürenize eklenir hem de tabii
olduğunuz yaş şartından indirilir. Böylece
EmekliMatik'in hesapladığı gibi 18 Şubat 2013'te emekli
olur ve aylık almaya başlarsınız. Yani EmekliMatik tam
hesaplama yapmış.
Sadettin ORHAN
sorhan@bugun.com.tr
Bugün |
