15 yıl ile kıdem tazminatını alanlar yeniden işe girebilirler
 

Ali bey, 15 yıl SSK’sını dolduran SSK’lıların, çalıştığı iş yerinden kıdem tazminatı alıp ayrılabileceğini yazmıştınız. Bu bağlam bir iki soru sorabilir miyim? Örneğin ben 1996 SSK girişliyim 1 yıl sonra 15 yılım dolacak ve 3600 iş günümde dolacak, 1 sene sonra kıdem tazminatımı alıp ayrılınca tekrardan başka bir iş yerinde SSK’lı olarak çalışamaz mıyım? Çalışırsam tekrardan kendi isteğim ile ayrılırsam kıdemi alabilir miyim? 15 yılım dolduğu için kıdemimi alıp çıkarsam emekli olduğumda bana maddi olarak bir zararım var mı düşük maaş gibi? İsmi Saklı

1475 sayılı eski İş Kanunu’nun yürürlükte kalan tek maddesi olan 14 üncü maddesine göre, 4857 sayılı İŞ Kanunu’na tabi çalışanların 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 günü tamamlamaları şartıyla, en son çalıştıkları işyerinde en az bir tam yıl çalışmış olmak diğer koşuluyla işlerinden kendileri ayrılarak kıdem tazminatı alma hakları var. Aynı işçinin daha sonra emeklilik yaşını beklerken artık bir daha çalışmaması düşünülemez.

08.09.1999 günü Resmi Gazete’de yayımlanan 4447 sayılı Kanun’a kadar SSK’lı kadınlar 20 ve erkekler 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 günle emekli olabiliyorlardı. Bu Kanun’la birlikte bu şartlara ilave olarak üçüncü olarak bir de yaş şartı getirildi. Mesela 1995 yılının 23 Kasım gününden önce işe giren erkekler 55 yaşında en az 5750 günle emekli olabildikleri gibi 3600 günle de 60 yaşında emekli olabilirler.

Emeklilikte, yaş şartı getirildi ama işçilere bir de yaş şartı hariç diğer şartları tamamladıklarında emeklilik yaşlarını evlerinde beklemeleri hakkı da 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesine 5’inci bent olarak eklendi. İşte burada işyerinde kıdem tazminatı alarak ayrılma niyetinizin ne olduğu çok önemli. Şayet, emeklilik yaşınızı beklemek üzere evinizde dinlenmek üzere ayrılıyorsanız kıdem tazminatı alma hakkınız var. Yok aslında başka bir işyerinde iş buldunuz ama bu işyerindeki kıdem tazminatını alıp diğer işyerinde işe başlama niyetiniz varsa bu durumda kıdem tazminatı alma hakkınız yok. Fakat, daha teknolojik gelişmeler niyet okuma makinası icat da edemediler.

Bu hakkı kullanmak için bağlı olduğunuz Sosyal Güvenlik Merkezinden “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı alıp işverene vermeniz gerekir. Normal şartlarda bu belgenin bir defa verilmesi yerinde olur ama SGK bu konuda daha önce verdiği belgeleri saklamadığı ve bilgisayarlarına da işlemediği için birden fazla alma hakkınız ve birden fazla defa kullanma hakkınız var. Bu şekilde işten ayrıldığınız ve kıdeminizi aldığınız için emekli aylığınızda bir değişme olmaz.

Öte yandan, gerçekten emeklilik yaşınızı evinizde beklemek üzere işyerinden ayrılıp, kıdem tazminatınızı aldınız ama bir müddet sonra planlarınıza uymadığından veya başka sebeplerle karar değiştirip bir başka işyerinde işe başlamanız ise yasak değil. İşte burada cevabı verilecek soru şu, işyerinden kıdem tazminatı alıp giderken gerçek niyetiniz-amacınız nedir? Amacınız başka bir işyerinde işe girmek ise kıdem tazminatı hakkınız değil. Bu konuda yargının görüşü de bu doğrultuda olup size örnek bir mahkeme kararından bazı bölümler veriyorum.

Örnek yargı kararı

Yargıtay 9’uncu Hukuk Dairesi Esas: 2006/2716, Karar: 2006/8549, Tarih: 04.04.2006

ÖZET: 506 Sayılı Kanun’un 60. maddesinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya yine aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle işçilerin kıdem tazminatına hak kazanabileceği hükme bağlanmıştır. Düzenlemenin amacı, pirim ödeme ve sigortalılık süresi yönünden emeklilik hakkını kazanmış olsa da diğer bir ölçüt olan emeklilik yaşını beklemek zorunda olan işçilerin, bundan böyle çalışma olmaksızın işyerinden ayrılmaları halinde kıdem tazminatı alabilmelerini sağlamaktır. Şüphesiz işçinin bu ayrılmasından sonra yeniden çalışması gündeme gelebilir ve Anayasal temeli olan çalışma hakkının ortadan kaldırılması beklenmemelidir. Bu itibarla işçinin ilk ayrıldığı anda iradesinin tespiti önem kazanmaktadır. (506 s. SSK. m. 60, geçici madde 81) (1475 s. İş K. m. 14)


İşe girişiniz geriye gitmez

Öncelikle bizim sesimizi her platformda duyurduğunuz için çok teşekkür ederim. 21 Ağustos 1969 Ödemiş doğumluyum. SSK ilk girişim 07.05.1990 olup, 1990-1992 arasında askerlik yaptım. SSK’da 3122 günüm var. 1997-2003 arasında 2488 gün Bağ-Kur’um var. 2003 ile 2007 arasında Türkmenistan’da topluluk sigortasıyla çalıştım. Halen Belediye’de sözleşmeli personel olarak çalışmaktayım. Prim ödeme gün sayım tamamlandı. Benim öğrenmek istediğim şu, yurtdışında geçen günlerimi ayrıca borçlanma yaparak sigorta ilk girişini askerden önceki tarihe götürerek daha erken yaşta emekli olma şansım var mıdır? Ruhi Seyrek-Ödemiş

Sayın okurum, Türkmenistan’da geçen topluluk sigortalı dönemi borçlanma imkanınız yok. Olsaydı bile ilk işe başlama tarihinden sonraki bir dönem olduğu için ilk işe girişinizi geri almazdı. Bu sebeple 07.05.1990 başlangıcınızla 52 yaşında en az 5525 günle SSK’dan emekli olacaksınız. Daha erken emekli olabilme hakkınız-şansınız yok.

Ali Tezel / Habertürk