Çalışan personele nakit olarak verilen yemek bedelleri gelir vergisi  tevkifatına  tabi  tutulmalı mıdır ?

     İşverenler, personellerine çeşitli yardımlarda bulunabilirler. Bunlar, yol, yemek, yakacak, giyecek, kira yardımı vb yardımlar şeklinde sıralanabilir. Gelir vergisi kanunu bu vb yardımlara müsaade etmekle birlikte, vergi kaybına yol açmamak veya örtülü kar dağıtımlarının önüne geçmek için çeşitli tedbirler almaktadır.

Biz de bu yazımızda işverenlerin çalışanlarına yapmış olduğu yemek yardımlarını ele alacağız.

Yemek yardımı konusuna başlamadan önce, yemek yardımı ile ücreti birbirinde ayırabilmek için Gelir vergisi kanunu 61. Maddede tanımlanan ücretin tarifini hatırlamakta fayda var.

Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin tarifini biraz daha açacak olursak;  Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.

Konuya geçelim, uzun uzun anlatımları okumaktan sıkılıyoruz mu diyorsunuz ? J Peki, konumuza dönelim.

2010 yılı yemek yardımı vergiden istisna tutarı 10,00 TL olarak belirlenmiştir. (29 Aralık 2009 27447 sayılı Resmi Gazete, “GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 273)  1.2. Hizmet Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan  Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı” bendi altında yer alır.)

İstisnaya konu olan yemek  yardımının yapılma koşulu ise, Gelir vergisi kanunu, “hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin günlük yemek yardımı sınırını aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şarttır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakten yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirileceğini belirtmektedir” (GVK Md.23/8) şeklinde tarif etmektedir.

Yukarıdaki koşuldan ne anlıyoruz ?

1-     Yemek yardımının işçiye nakden yapılmaması gerektiği,

2-     Nakden işçiye yapılan yemek yardımlarının ücret olarak kabul edildiğinden dolayı tevkifata tabii tutulması gerektiği

3-     Yemek yardımı işletme dışında lokantalardan veya aracılardan sağlanıyorsa, ödemelerin lokantalara veya aracılara fatura, gider pusulası gb belgeler karşılığında yapılması gerektiği

Yemek faturasını lokantalar işveren adına faturalandırmak zorundadır, ancak, faturaya veya gider pusulasına yemek yiyen hizmet erbabının adı ve soyadı ile yemek yediği gün sayısı bir liste halinde eklenecektir.

Bu şartları yerine getiren işverenler günlük yemek verme sınırını aşmamak koşulu ile yapılan yardımları vergiden istista olarak kayda alabilir ve ücret bordrosunda tevkifata tabii tutmaz.

Günlük yemek istisnasının aşılması halinde yapılması gerekenler.

Örneğin, işletmemiz personeline günlük 2010 yılı için 15,00 TL yemek yardımı yapmaktadır. Bu durumda işletmemiz 2010 yılı için 10,00 TL vergi istisnası uygulayacak ve kalan 5 TL için gelir vergisi tevkifatı yapacak, bunu muhtasar beyanname ile ilgili döneminde beyan edecektir.

Nakdi olarak yemek yardımının yapılması

Nakdi olarak yapılan yemek yardımlarında sınır uygulanmamakta ve tamamı ücret sayılacağından dolayı vergiye tabii tutulmaktadır.

Bazı personeline işyerinde veya müştemilatında, bazı personeline ise lokantalarda yemek yardımında bulunan işverenin durumu.

Yemek yardımı işletme dışında lokantalardan veya aracılardan sağlanıyorsa, ödemelerin lokantalara veya aracılara fatura, gider pusulası gb belgeler karşılığında yapılması gerektiği, yemek faturasını lokantalar işveren adına faturalandırmak zorundadır, ancak, faturaya veya gider pusulasına yemek yiyen hizmet erbabının adı ve soyadı ile yemek yediği gün sayısı bir liste halinde eklenecektir.

Yemek yardımı işletme içinde karşılanan personel ; yemek giderleri maliyeti günlük 10,00 TL’yi (2010 yılı için) geçmemek koşulu ile vergiden istisna tutulur, aşan kısım vergiye tabii tutulur.

Fiilen çalışma yapılmayan günlerde yemek yardımı yapılıyorsa.

Kaynaklar :

-  193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu

-  Gelir vergisi genel tebligleri