|
BAZI KURUM VE İŞLETMELERİN HİZMET ALIMLARINDA KDV
TEVKİFATI VE SORUMLULUK UYGULAMASI
I- GENEL AÇIKLAMALAR
Katma Değer Vergisi
Kanunu’nun 9.Maddesinde gerekli görülen hallerde vergi
alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi
işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu
tutma konusunda Maliye Bakanlığı’na yetki verilmiştir.
Maliye Bakanlığı 21.10.2003 tarih ve 25266 Sayılı Resmi
Gazete’de yayınlanan 89 Seri No’lu KDVGT ile bazı kurum ve
kuruluşlara satın alacakları hizmetler ile ilgili değişen
oranlarda KDV tevkifatı ve sorumluluk uygulaması
getirmiştir. Daha sonra 91-93-95 ve 99 Seri No’lu
KDVGT’leri ile hem sorumlu tayin edilen ve tevkifat
yapacak olan kurum ve kuruluşlarda hem de tevkifata tabi
tutulacak hizmetler ile tevkifat oranlarında önemli ölçüde
değişiklikler yapılmıştır. Bu makaledeki amaç konuyu son
şekli ve ana hatları ile ele alarak açıklamaktır.
Tabiatiyle ayrıntılar için belirtilen tebliğlere bakmak
gerekmektedir.
II- SORUMLU TAYİN EDİLEN VE TEVKİFAT
YAPACAK KURULUŞLAR
* Genel Bütçeye Dahil Daireler
* Katma Bütçeli İdareler
* İl Özel İdareleri
* Belediyeler
* Belediyelerin Teşkil
Ettikleri Birlikler
* Döner Sermayeli
Kuruluşlar
* Kanunla Kurulan Kamu
Kurum ve Kuruluşları
* Kamu Kurumu
Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
* Üniversiteler (vakıf
üniversiteleri hariç)
* Kanunla Kurulan Veya
Tüzel Kişiliği Haiz Emekli ve Yardım Sandıkları
* Bankalar
* Özel Finans Kurumları
* Kamu İktisadi
Teşebbüsleri (kamu iktisadi kuruluşları, iktisadi devlet
teşekkülleri)
* Özelleştirme
Kapsamındaki Kuruluşlar
* Organize Sanayi
Bölgeleri
* Menkul Kıymetler,
Vadeli İşlem Borsaları Dahil Bütün Borsalar
* Hisse Senetleri
İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına Kote Edilmiş Şirketler
(bunlar yalnızca “yapım işleri”, “temizlik, çevre ve bahçe
bakım hizmetleri”, “özel güvenlik hizmetleri” ile
“yemek servis hizmetleri” ne ait katma değer vergisini
tevkifata tabi tutacaklardır.)”
* Yarıdan Fazla Hissesi
Doğrudan Yukarıda Sayılan Kurum ve Kuruluşlara Ait Olan
(tek başına ya da birlikte) Kurum, Kuruluş ve İşletmeler
* Yapı Denetim Hizmeti Alan Tüm KDV
Mükellefleri
III- TEVKİFAT UYGULANACAK İŞLEMLER
VE TEVKİFAT ORANLARI
Yukarıda sayılan kurum
ve kuruluşların
birbirlerine karşı ifa ettikleri hariç olmak üzere
aşağıda belirtilen hizmet alımlarında KDV tevkifatı
yapmaları zorunludur.
* Yapım İşleri İle Bu
İşlere İlişkin Mühendislik-Mimarlık ve
Etüt-Proje Hizmetleri
1/6
* Makine, Teçhizat,
Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve
Onarım Hizmetleri
1/3
* Yemek
Servisi
1/2
* Bahçe ve Çevre Bakım
1/2
* Özel Güvenlik
1/2
* Danışmanlık ve Denetim
Hizmetleri 1/2
(gözetim hizmetleri ve
yapı denetim hizmetleri dahil)
* Temizlik Hizmetleri
2/3
Tevkifat kapsamına giren
bu işlemlerin tamamı “Hizmet” mahiyetindedir. Bu nedenle
yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların her türlü mal
alımlarında tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak, hizmetin
ifa edilebilmesi için kullanılacak (hizmeti ifa edenlere
ait olan) mal, madde ve malzemeler hizmet bedelinden
düşülmeyecek ve tevkifat mal, madde ve malzemeler de dahil
olmak üzere toplam hizmet bedeli üzerinden (malzeme +
işçilik gibi) hesaplanacaktır. Fakat, adı geçen kurumlar
malzemeyi satın alıp işçiliği ihale etmişlerse veya
ihalesiz vermişlerse o zaman sadece işçilik tevkifata tabi
tutulacaktır.
ÖRNEK:
Bir banka şubesi bahçe
duvarının inşası işini malzeme kendisine, işçilik
müteahhide ait olmak üzere 4.000,00 YTL’ye ihale etmiştir.
Banka kum, demir, çimento, tuğla, briket vb. malzemeyi
piyasadan 6.000,00 YTL’ye temin etmiştir. Banka şubesi
malzemelerin alımı sırasında tevkifat uygulamayacak,
müteahhidin yapacağı 4.000,00 YTL’lik hizmet (işçilik) ise
tevkifata tabi olacaktır.
Buna mukabil; banka,
bahçe duvarını malzemeler de müteahhide ait olmak üzere
10.000,00 YTL’ye ihale etseydi, müteahhidin faturasında
malzeme ve işçilik tutarları 6.000,00 ve 4.000,00 YTL
olarak ayrı ayrı gösterilse bile 10.000,00 YTL’lik toplam
bedel üzerinden yapım işleri için geçerli olan 1/6
oranında tevkifat uygulanacaktır.
IV- TEVKİFAT UYGULAMASINDA SINIR
Kapsama giren her bir işlemin bedeli
o yıl için geçerli fatura düzenleme sınırını aşmadığı
takdirde hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Bilindiği üzere 2006
yılı için fatura düzenleme sınırı KDV dahil 520,00 YTL
olduğundan 2006 yılı sonuna kadar KDV dahil 520,00 YTL’yi
geçmeyen işlemler için KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.
Ancak, KDV tevkifatından kaçınmak amacıyla işleme ait
bedeller parçalara ayrılamayacak, aynı işleme ait
bedellerin toplamı üzerinden KDV tevkifatı yapılacaktır.
V- FATURANIN TANZİMİ
KDV tevkifatı kapsamına
giren hizmetleri ifa eden mükellefler faturayı aşağıdaki
şekilde düzenleyeceklerdir
Örneğin: KDV tevkifatına
tabi olan 10.000,00 YTL’lik bir işte tevkifat oranı 1/3
olsun. Fatura şu şekilde düzenlenir.
İşlem Bedeli
10.000,00
Hesaplanan KDV
+ 1.800,00
Toplam
11.800,00
Tevkif Edilen KDV
(1.800,00/3) (-) 600,00
Tahsil Edilecek Toplam
Tutar 11.200,00
Bu şekilde düzenlenecek
olan fatura satıcı açısından, işlem üzerinden tevkifat
uygulandığını tevsik eden bir belge mahiyetini de
taşımaktadır.
VI- KDV BEYANI
Mükellefler tevkifat
uygulanan işlem bedelinin tamamını ilgili dönem katma
değer vergisi beyannamesinin 14. satırına dahil
edeceklerdir. “KDV Oranı” sütununa işleme ait KDV oranı,
“Tevkifat Oranı” sütununa KDV tevkifat oranı, “Hesaplanan
KDV” sütununa ise işlem bedeline ait KDV’den tevkif edilen
KDV’nin tenzilinden sonra geriye kalan miktar
yazılacaktır. Yukarıdaki örneğe göre 1.800,00 – 600, =
1.200,00 YTL Yazılacaktır. Çünkü 1.800,00 YTL olan KDV’nin
2/3’ü tahsil edilecektir.
VII- İADE
Tevkifata tabi
hizmetleri ifa eden mükellefler iade talep etmeleri
halinde hizmetin yapıldığı dönem KDV beyannamesinin Tablo
9 bölümünü doldurmaları gerekmektedir. “Teslim ve Hizmet
Bedeli” sütununa işlem bedelini, “İadeye Konu Olan KDV”
sütununa ise “sorumlular yani alıcılar tarafından
kendilerinden tevkif edilen KDV’yi yazacaklardır.
Dolayısıyla iadesi istenilecek KDV hiçbir surette tevkif
edilen vergiden fazla olamayacaktır.
91 Seri No’lu KDV genel
tebliğine göre, yukarıda belirtilen tevkifat kapsamına
alınan işlemlerle ilgili olarak doğan katma değer
vergisinin nakden veya mahsuben iadesi miktarına
bakılmaksızın sadece banka teminat mektubu veya inceleme
raporu karşılığında yerine getirilmekte, teminat
mektupları da vergi inceleme raporlarının düzenlenmesinden
sonra çözülmekteydi. 95 Seri No’lu KDV genel tebliği ile
yapılan değişikliğe göre, tevkifat uygulamasından doğan
KDV alacaklarının “kendi vergi borçlarına” mahsubunu
isteyen mükelleflerin 1.000,00 YTL’yi (Bin YTL dahil)
aşmayan mahsup talepleri, ilgili belgelerin
(tevkifat uygulanan işleme ait
faturaların aslına uygunluğunu belirten bir şerh taşıyan
örnekleri veya bu faturaların dökümünü ihtiva eden bir
liste ile yüklenilen vergilerin listesinin dilekçeye
eklenmesi gerekmektedir)
tamamlanmış olması şartıyla,
inceleme raporu ve teminat aranılmaksızın yerine
getirilecektir.
95 Seri No’lu KDV genel tebliği ile
sadece yapım işlerinden doğan mahsuben iade talepleri,
banka teminat mektubu ve inceleme raporu yanında yeminli
mali müşavir tasdik raporu ile de yerine getirilmektedir.
Ancak, yeminli mali
müşavir tasdik raporu ile mahsuben iade, 86 Seri No’lu KDV
genel tebliğinin (B/3) numaralı bölümünde belirtilen vergi
ve SSK prim borçları için geçerlidir. Mükellefin kendi
vergi borçları için mahsup talep etmiş olması halinde
teminat ve inceleme raporu yanında YMM tasdik raporu
aranmayacaktır.
İBRAHİM GÜLER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
TÜDESK
20 No’lu Komite Üyesi
ibrahim.guler01@hotmail.com
|
