Muhasebe  

Maliye

Vergi

Sigorta

İletişim

  MUHASEBE GÜNCEL BÜLTEN :   29 Aralık  2008

  Ana sayfa

  2009 Yılı Çalışmaları

  2009 Pratik Bilgiler

  Staj - Stajyer Rehberi

  Kanun-Mevzuat Rehberi

  Sosyal Güvenlik Rehberi  

  Muhasebe Bilgi Rehberi 

 Tekdüzen Hesap Planı

 

 

 


 

Alt İşveren (Taşeron) Yönetmeliğine dikkat!

 

Gerçekten, İş Kanununun 3. maddesinde 5763 sayılı Kanunun 1. maddesiyle yapılan değişikle (RG. 26.05.2008-26887), asıl işveren-alt işveren ilişkisinin denetlenmesi ve varsa "muvazaa" tespiti görevi iş müfettişlerine verilmiştir. Ayrıca, çıkarılan Alt İşveren Yönetmeliği (RG. 27.09.2008-27010) ile asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulması, bildirimi ve işyerinin tescili ile yapılacak alt işveren (taşeron) sözleşmesinde bulunması gereken diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar bu Yönetmelikte belirtilmiştir.

Buna göre, bir işyerinde her ne suretle olursa olsun asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulması "yeni bir işyeri" kurulması olarak değerlendirilir. Alt işveren, kendi işyeri için bir ay içinde ÇSGB Bölge Müdürlüğüne bildirim yapmakla yükümlüdür (İş K. md.3/1). Alt işveren, işyerinin tescili için şekli Bakanlıkça belirlenen işyeri bildirgesi ile birlikte şu belgeleri Bölge Müdürlüğüne verir: a-Tüzel kişiler için Ticaret Sicil Gazetesi sureti, b- İmza sirküleri, c-Alt işverenlik sözleşmesi ve ekleri (Yön. Md.6). www.muhasebenet.net

********

Alt işverenlik sözleşmesinde ve eklerinde bulunması gereken hususlar şunlardır:
a) Asıl işveren ile alt işverenin işyeri unvanı ve adresi,
b) Asıl işveren ile alt işverenin tüzel kişiliği ya da tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluş olması hâlinde işveren vekillerinin adı soyadı ve adresi,
c) İşyerinde yürütülen asıl işin ne olduğu,
ç) Alt işverene verilen işin ne olduğu, www.muhasebenet.net
d) Alt işverene asıl işin bir bölümü veriliyor ise; verilen işin işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirme koşuluna ilişkin teknik açıklama,
e) Taraflarca öngörülmüş ise işin başlama ve bitiş tarihleri,
f) Alt işverenin faaliyetlerini işyerinin hangi bölümünde gerçekleştireceği,
g) Kanunun 2 nci maddesinde yer alan; asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o işyeriyle ilgili olarak Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden, alt işveren ile birlikte sorumlu olacağı,
ğ) Alt işverenlik sözleşmesinin yapılmasından önce asıl işveren tarafından çalıştırılan işçilerin alt işveren tarafından işe alınması hâlinde, bu işçilerin haklarının kısıtlanamayacağı,www.muhasebenet.net
h) Alt işverene verilen işin taraflar açısından yürütülme esasları,
ı) Asıl işveren veya vekili ile alt işveren veya vekilinin imzası, hususlarına yer verilir (Yön. Md.10/1).

***********

Ayrıca, bir işyerinde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektiren bir işin alt işverene verilmesi hâlinde, alt işverenin uzmanlığını belgelendirmesi amacıyla sözleşme kapsamındaki işe uygun; iş ekipmanı listesi, iş bitirme belgesi, operatör ve teknik eleman sertifikaları sözleşmeye eklenir (Yön. Md.10/2).
Ancak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten (27.09.2008) önce kurulan ve hâlen devam eden asıl işveren-alt işveren ilişkisinde yukarıda son cümlede belirtilen Yön.md.10/2 deki belgeler (iş ekipmanı listesi, iş bitirme belgesi, operatör ve teknik eleman sertifikaları) aranmaz (Yön.Geç.Md.1). www.muhasebenet.net
Görüldüğü gibi, bundan böyle işverenlerin yapacakları alt işveren (taşeron) sözleşmeleri belirli esaslara bağlanmış, bu esasları içermeyen sözleşmeler "muvazaalı" sayılarak bildirimde bulunan alt işverenin "işyeri tescilinin" yapılmayacağı ve alt işveren (taşeron) işçilerinin baştan itibaren asıl işveren işçisi sayılacağı hükme bağlanmıştır.
 

Yeni yayınlanan Yönetmelikte (RG. 27.09.2008-27010) yer alan bu hususlara çok dikkat edilmesi gerektiğini, aksi halde alt işverenle yapılan sözleşmenin geçersiz sayılarak tüm işçi alacakları (ücret, fazla mesai, tazminatlar, v.s. ile özellikle yatırılmayan sigorta primleri) ile ilgili bütün sorumluluğun asıl işverene ait olacağını belirtmiştik.

Artık, bir işyerinde her ne suretle olursa olsun asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulması "yeni bir işyeri" kurulması olarak değerlendirildiği için, alt işveren yeni kurulan kendi işyeri için bir ay içinde ÇSGB Bölge Müdürlüğüne bildirim yapmakla ve işyerini tescil ettirmekle yükümlü tutulmuştur (İş Kanunu. md.3/1). Bu amaçla alt işveren, geçen hafta açıkladığımız hususları ihtiva eden "alt işverenlik (taşeron) sözleşmesi" ile eklerini, tüzel kişiler için Ticaret Sicil Gazetesi sureti ve imza sirküleri de dahil, işyerinin tescili için şekli Bakanlıkça belirlenen işyeri bildirgesi ile birlikte Bölge Müdürlüğü'ne verir (Yön. md.6).www.muhasebenet.net

*******

Bölge Müdürlüğü'nce, bildirimde bulunan alt işverenin işyeri tescil edilerek işyeri için bir sicil numarası verilir. İşyeri bildirgesinde beyan edilen bilgilerin ve eklenmesi gereken belgelerin eksik veya gerçeğe aykırı olması hâlinde işyerinin tescili yapılmaz. Tescili yapılan işyeri için belirtilen belgelerde Kanuna aykırılık veya muvazaa kanaatini oluşturan delillerin bulunması hâlinde, söz konusu belgeler gerekçesi ile birlikte incelenmek üzere Bölge Müdürlüğünce İş Teftiş Grup Başkanlığına intikal ettirilir (Yön. Md.7).

Muvazaanın incelenmesinde özellikle şu hususları göz önünde bulundurulur:

a) Alt işverene verilen işin, işyerinde asıl işveren tarafından yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin yardımcı işlerinden olup olmadığı,

b) Alt işverene verilen işin işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olup olmadığı,

c) Alt işverenin daha önce o işyerinde çalıştırılan bir kişi olup olmadığı, ç) Alt işverenin işe uygun yeterli ekipman ile tecrübeye sahip olup olmadığı,

d) İstihdam edeceği işçilerin niteliklerinin yapılacak işe uygun olup olmadığı,

e) Alt işverene verilen işte asıl işveren adına koordinasyon ve denetimle görevlendirilenlerden başka asıl işverenin işçisinin çalışıp çalışmadığı,

f) Yapılan alt işverenlik sözleşmesinin iş hukukunun öngördüğü kamusal yükümlülüklerden kaçınmayı amaçlayıp amaçlamadığı,

g) Yapılan alt işverenlik sözleşmesinin işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut mevzuattan kaynaklanan bireysel veya kolektif haklarını kısıtlamaya ya da ortadan kaldırmaya yönelik yapılıp yapılmadığı (Yön. Md.12).

Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin iş müfettişlerince incelenmesi sonucunda muvazaanın tespitine ilişkin gerekçeli müfettiş raporu Bölge Müdürlüğünce işverenlere tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 6 işgünü içinde işverenlerce yetkili İş Mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Rapora 6 işgünü içinde itiraz edilmemiş veya Mahkeme muvazaanın tespitini onamış ise tescil işlemi Bölge Müdürlüğünce iptal edilir ve alt işveren işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır.

******

Hemen ekleyelim ki, "yargı organları" tarafından yapılması gereken "muvazaa" tespitinin, "iş müfettişlerince" yapılmasının "yürütme organının yargı yetkisini kullanması" nedeniyle "Anayasaya aykırı" olduğu iddiası ile TİSK (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu) tarafından Danıştay'da Yönetmeliğin "iptal davası" açılmıştır. Ancak iptal kararına kadar yürürlükte bulunan Yönetmelik hükümleri dikkate alınmak suretiyle işlem tesis edilmesinde yarar vardır. Zira, iptal kararı verilse bile, geçen haftaki ve bu haftaki yazımızda açıklanan hususların bu defa mahkeme tarafından dikkate alınacağını akıldan çıkarmamak gerekir. www.muhasebenet.net

Nihayet, Yönetmeliğin yürürlükte bulunduğu süre içinde iş müfettişinin muvazaalı işlemi tespit etmesi durumunda; itiraz süresinin geçmesi ya da mahkeme kararı ile muvazaanın onanması hâlinde asıl işveren ve alt işveren veya vekillerine ayrı ayrı 10 bin YTL idari para cezası uygulanır (5763 s.k. değişik İş K. md.98/1; Yön. md. 13). Hem asıl işveren hem alt işveren için öngörülen bu idari para cezasının 01 Ocak 2009 tarihinden itibaren %12 "yeniden değerlendirme oranında" arttırılacağını ve cezanın 11.200 YTL'ye çıkacağını belirtmek isteriz. Bu cezai yaptırım yanında, asıl önemli hukuki yaptırımın, alt işverene verilen asıl işin bir bölümünde çalışan işçilerin sigorta primleri dahil tüm işçilik alacaklarından asıl işverenin sorumlu tutulması olduğunu, bir kere daha hatırlatmakta yarar görüyoruz.

Prof. Dr. Fevzi DEMİR
profdrfevzidemir@hotmail.com
Gözlem/29.12.2008

 

  ▼ Yayınlanan En Son  Mevzuatlar   (Sitenize ekleyebilirsiniz)


Copyrıght © 2005 -2008  www.muhasebenet.net- www.muhasebenet.com - Türkiye'nin muhasebe rehberi. Her hakkı saklıdır.