1-) Bildirim Verme Zorunluluğu Getirilen Mükellefler, Bildirimin Şekli ve Verilme Zamanı:

            Bilanço esasına göre defter tutan Gelir Vergisi Mükellefleri (1 Mart-31 Mart tarihleri arasısında) ile Kurumlar Vergisi Mükellefleri (1 Nisan-30 Nisan tarihleri arasında) 2010 yılı ve müteakip dönemler için elektronik ortamda “Kesin Mizan Bildirimi” vereceklerdir. Bildirimlerin verilmiş sayılabilmesi için onaylama işleminin yapılması şarttır. Onaylama işlemi en geç, bildirimlerin verilmesi gereken ayın son günü saat 24,00’e kadar tamamlanacaktır. Vergi daireleri kâğıt ortamında verilen bildirimleri hiçbir şekilde kabul etmeyecektir. Bildirimin verileceği tarihten önce bağlı oldukları vergi dairesi değişen mükellefler bildirimlerini, en son hangi dairenin mükellefi ise oraya verecektir. 2010 yılı içinde faaliyetlerini terk eden mükellefler 2010 yılında faaliyette bulundukları döneme ilişkin bildirimi en son bağlı oldukları vergi dairesine göndereceklerdir.

Mükellefiyetin sona ermesi halinde bildirimler, mükellefin en son bağlı bulunduğu vergi dairesine kanunlarında yazılı beyanname verme süresi içinde verilecektir.

Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler ise bildirimlerini, kendi gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verilme süresi içinde vereceklerdir.  

            KVK’nu hükümlerine göre tasfiyeye girmiş kurumların, her bağımsız tasfiye dönemine ait kesin mizan bildirimleri, tasfiye memurlarınca tasfiye beyannamesinin verilme süresi içinde verilecektir.

            Birleşme halinde, münfesih kurum veya kurumlara ait bildirimler, birleşme beyannamesinin verilme süresi içinde verilecektir.

            Devir halinde, münfesih kurumun o dönemdeki faaliyetlerine ilişkin bildirimler, münfesih kurumun unvanı ve vergi kimlik numarası yazılmak suretiyle devir alan kurum tarafından münfesih kurumun son bağlı olduğu vergi dairesine devir beyannamesini verme süresi içinde verilecektir.

            KVK’nun 19.Maddesine göre gerçekleştirilen tam bölünmelerde, münfesih kurumun bölünmenin gerçekleştiği dönemdeki faaliyetlerine ilişkin bildirim, münfesih krumun varlıklarını devralan kurumlardan her hangi biri tarafından bölünme işlemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde verilecektir.

              Bilanço esasına göre defter tutan bankalar, finansal kiralama ve faktoring şirketleri, 90 sayılı ödünç para verme işleri hakkında kanun hükmünde kararname kapsamında yer alan finansman şirketleri, sigorta şirketleri, menkul kıymet yatırım fonları, yatırım ortaklıkları ve aracı kurumlar, emeklilik yatırım fonları ile emeklilik şirketleri, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olanlar, kesin mizan bildirimi vermeyeceklerdir. 

            Kesin mizan bildirimi 3’lü kod defteri kebir hesapları bazında yapılacaktır. Formatta yer alan ancak şirketin kesin mizanında olmayan hesaplara sıfır yazılmayıp boş bırakılacaktır.

Diğer taraftan, 2 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin A/2 Bölümünde yapılan açıklamaya göre, “Tek düzen hesap planında boş olarak görülen 3’lü kod defteri kebir hesapları, ana hesap grubu ile grup hesaplarının işleyiş ve mantığına uygun

olmak, niteliği ve kapsamı itibariyle hesap planında belirlenmiş benzeri bir hesap bulunmamak, kullanıldığı takdirde ana hesap grubu ve hesap gruplarının bütünlük ve tutarlılığını bozmamak şartıyla serbestçe kullanılabilir”.

            İşte bu açıklama gereği bazı işletmeler tek düzen hesap planında boş olarak bulunan ilgili yerlere 3’lü defteri kebir hesapları açmış olabilirler. Ancak 3’lü defteri kebir hesabı açan mükelleflerin kesin mizan bildirimlerini tebliğ ekinde yer alan standart kesin mizan formatına uygun olarak doldurmaları mecburiyeti vardır. Bu durumdaki işletmeler, serbest olarak açtıkları 3’lü defteri kebir hesaplarını, tek düzen hesap planında, bu hesabın bulunduğu grupta Diğer…. Hesabı varsa bu hesaba aktarmaları, Diğer….Hesabı yoksa, tek düzen hesap planında yer alan aynı hesap grubu içerisinde uygun olan başka bir hesaba aktarmaları gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken ikinci husus, bu aktarma işlemleri ile ilgili muhasebe kayıtları yapılmayacaktır. Sadece kesin mizan bildirimi doldurulurken formata uymak açısından yapılmaktadır.      

2-) Bildirimlerin Elektronik Ortamda Gönderilmesi:

a) Bildirimin Mükellef Tarafından Gönderilmesi: Bildirimler kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce gönderiliyor ise, bildirimi düzenleyen kısmına mükellef bilgileri, YMM kısmına ise YMM’e ait bilgiler yazılacaktır,

            b) Bildirimin YMM Tarafından Gönderilmesi: Bildirimi düzenleyen kısmına varsa SM, SMMM’ ait bilgiler yazılacak, mükellefin SM, SMMM’i bulunmaması halinde bu kısma mükellefe ait bilgiler yazılacaktır. Bildirimi gönderen kısmına ise bildirimi gönderen YMM bilgileri yazılacaktır.

            c) Bildirimin SMMM Tarafından Gönderilmesi: Bildirimi düzenleyen kısmına SM, SMMM bilgileri, varsa YMM kısmına da YMM bilgileri yazılacaktır.

            3-) Kesin Mizan Bildirimine Düzeltme Verilmesi:

            Hatalı verildiği anlaşılan kesin mizan bildirimleri için “Düzeltme Bildirimi” verilmesi gerekmektedir. Düzeltme yapması gereken mükellefler, yeni bildirimi, daha önce hiç bildirimde bulunulmamış gibi tüm bilgileri içerecek şekilde doldurmaları gerekmektedir. Düzeltme bildirimleri aynı Ba/Bs bildirimlerinde de olduğu gibi, VUK’nun Mükerrer 355.Madde hükmüne tabidir. Buna göre, kesin mizan düzeltme bildirimi, yukarıda belirttiğimiz normal sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmez, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında uygulanır. www.muhasebenet.net

            ÖRNEK: Bilanço usulünde defter tutan Bay (A) 2010 yılına ilişkin kesin mizan bildirimini 1-31 Mart 2011 tarihinde elektronik ortamda göndermiş ancak bu bildirimin hatalı olduğunu 10 Nisan 2011 günü tespit ederek aynı gün düzeltme bildirimi vermiştir. Bay (A)’ya Özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir. Bay (A) bildirimin hatalı olduğunu 25 Nisan 2011 günü tespit ederek aynı gün düzeltme bildirimi vermiş olsa idi Bay (A)’ya 1/5 oranında yani, 1.070/5= 214 TL. özel usulsüzlük cezası kesilecekti. Bay (A) bildirimin hatalı olduğunu 26 Nisan 2011 günü dahil ve sonrası bir tarihte tespit ederek düzeltme bildirimi vermiş olsa idi o zaman Bay (A)’ya 1.070 TL özel usulsüzlük cezası kesilecekti.

Kurumlar vergisi mükellefleri içinde 1-30 Nisan normal bildirim tarihi esas alınarak aynı sistemle ceza uygulanacak veya uygulanmayacaktır. 

SMMM İbrahim GÜLER
Adana SMMM Odası Vergi Mevzuatı
İnceleme Komisyonu Başkanı

20.01.2011

-Diğer makaleleri

-Satıcısı naylon faturadan incelenen alıcının durumu