|
Maliye
Bakanlığından:
GELİR VERGİSİ GENEL
TEBLİĞİ
(SERİ NO: 273)
193 sayılı Gelir
Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer
80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alan ve
yeniden değerleme oranında artırılan maktu had
ve tutarlar ile 01/01/2006 tarihinden önce ihraç
edilen bir kısım menkul kıymetten 2009 takvim
yılında elde edilen menkul sermaye iradının
beyanında dikkate alınacak indirim oranı ve
istisna uygulamasına ilişkin açıklamalar bu
Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
1. Yeniden
Değerleme Oranında Artırılan Had ve Tutarlar
Gelir Vergisi
Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin (2)
numaralı fıkrasında, Kanunun 21, 23/8, 31, 47,
48, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddelerinde yer
alan maktu had ve tutarların, her yıl bir önceki
yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme
oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı, bu
şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların yüzde
5’ini aşmayan kesirlerinin dikkate alınmayacağı,
Bakanlar Kurulunun, bu surette tespit edilen had
ve tutarları yarısına kadar artırmaya veya
indirmeye yetkili olduğu hükmü yer almaktadır.
Aynı maddenin (3) numaralı fıkrasında da 103
üncü maddede yer alan vergi tarifesinin gelir
dilimi tutarları hakkında (2) numaralı fıkranın
uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu hüküm göz önüne
alınarak Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31,
47, 48, mükerrer 80, 82 ve 86 ve 103 üncü
maddelerinde yer alıp, 2009 yılında uygulanan
had ve tutarların 2009 yılı için % 2,2 (yüzde
iki virgül iki) olarak tespit edilen yeniden
değerleme oranında1 artırılması
suretiyle belirlenen ve 2010 takvim yılında
uygulanacak olan had ve tutarlar aşağıdaki
şekilde tespit edilmiştir.
1.1. Gayrimenkul
Sermaye İratlarında Uygulanan İstisna Tutarı
Gelir Vergisi
Kanununun 21 inci maddesinde yer alan mesken
kira gelirleri için uygulanan istisna tutarı,
2010 takvim yılında elde edilen kira gelirleri
için 2.600 TL olarak tespit edilmiştir.
1.2. Hizmet
Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı
Dışında Kalan Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle
Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi
Kanununun 23 üncü maddesinin (8) numaralı
bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya
işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde
hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle
sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı,
2010 takvim yılında uygulanmak üzere 10 TL
olarak tespit edilmiştir.
1.3. Sakatlık
İndirimi Tutarları
Gelir Vergisi
Kanununun 31 inci maddesinde yer alan sakatlık
indirimi tutarları, 2010 takvim yılında
uygulanmak üzere; birinci derece sakatlar için
680 TL, ikinci derece sakatlar için 330 TL,
üçüncü derece sakatlar için 160 TL olarak tespit
edilmiştir.
1.4. Basit Usule
Tabi Olmanın Genel Şartlarından Olan İşyeri Kira
Bedeline İlişkin Tutar
Gelir Vergisi
Kanununun 47 nci maddesinin (2) numaralı
bendinde yer alan yıllık kira bedeli toplamı,
2010 takvim yılında uygulanmak üzere büyükşehir
belediye sınırları içinde 4.300 TL, diğer
yerlerde 3.000 TL olarak uygulanacaktır.
1.5. Basit Usule
Tabi Olmanın Özel Şartlarını Belirleyen Hadler
Gelir Vergisi
Kanununun 48 inci maddesinde yer alan hadler,
2010 takvim yılında uygulanmak üzere yeniden
değerleme oranında artırılmıştır.
Buna göre;
- (1) numaralı bent
için 60.000 TL ve 90.000 TL,
- (2) numaralı bent
için 30.000 TL,
- (3) numaralı bent
için 60.000 TL,
olarak
uygulanacaktır.
1.6. Değer
Artışı Kazançlarına İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi
Kanununun mükerrer 80 inci maddesinde yer alan
değer artışı kazançlarına ilişkin istisna
tutarı, 2010 takvim yılı gelirlerine uygulanmak
üzere 7.700 TL olarak tespit edilmiştir.
1.7. Arızi
Kazançlara İlişkin İstisna Tutarı
Gelir Vergisi
Kanununun 82 nci maddesinde yer alan arızi
kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2010 takvim
yılı gelirlerine uygulanmak üzere 18.000 TL
olarak tespit edilmiştir.
1.8. Tevkifata ve
İstisnaya Konu Olmayan Menkul ve Gayrimenkul
Sermaye İratlarına İlişkin Beyanname Verme
Sınırı
Gelir Vergisi
Kanununun 86 ncı maddesinde yer alan tevkifata
ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul
sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme
sınırı, 2010 takvim yılı gelirlerine uygulanmak
üzere 1.090 TL olarak tespit edilmiştir.
1.9. Gelir
Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde
Esas Alınan Tarife
Gelir Vergisi
Kanununun 103 üncü maddesinde yer alan gelir
vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde
esas alınan tarife, 2010 takvim yılı
gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak
üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.
|
8.800 TL'ye
kadar |
% 15 |
|
22.000
TL'nin 8.800 TL'si için 1.320 TL,
fazlası |
% 20 |
|
50.000
TL'nin 22.000 TL'si için 3.960 TL,
fazlası |
% 27 |
|
50.000
TL'den fazlasının 50.000 TL'si için
11.520 TL, fazlası |
% 35 |
2. Kâr Hadleri
Emsallerine Göre Düşük Olarak Tespit Edilmiş
Bulunan Emtia İçin Özel Hadler
Milli piyango
bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr
hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit
edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme
yetkisi Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi
ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki
kullanılarak 2009 yılı için 270 Seri No.lu Gelir
Vergisi Genel Tebliği2 ile açıklanan
tutarlar yeniden belirlenmiştir.
Buna göre, anılan
maddelerin ticaretini yapanların, 2010 takvim
yılında da basit usulden yararlanabilmeleri
için; alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2009
tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri
aşmaması gerekmektedir.
|
Emtianın Cinsi |
Büyükşehir Belediye Sınırları
Dışında Kalan Yerlerde |
Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde
Kalan Yerlerde |
|
Yıllık
Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık
Satış Ölçüsü (TL) |
Yıllık
Alım Ölçüsü (TL) |
Yıllık
Satış Ölçüsü (TL) |
|
Değerli Kağıt |
97.000 |
109.000 |
130.000 |
150.000 |
|
Şeker
–Çay |
77.000 |
97.000 |
90.000 |
120.000 |
|
Milli
Piy. Bileti, Hemen
Kazan, Süper Toto vb. |
77.000 |
97.000 |
90.000 |
120.000 |
|
İçki
(Bira ve Şarap Hariç) –
İspirto– Sigara–Tütün |
77.000 |
97.000 |
90.000 |
120.000 |
|
Akaryakıt ( LPG hariç ) |
109.000 |
120.000 |
150.000 |
170.000 |
Belirtilen bu
malların alım satımı ile uğraşanlar hakkında,
basit usulün özel şartları bakımından yukarıdaki
hadler dikkate alınmak suretiyle, 136 Seri No.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliğindeki3
hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
3. Basit Usule
Tabi Mükelleflerde Gün Sonunda Toplu Belge
Düzenleme Uygulaması
Basit usulde
vergilendirilen mükelleflerle ilgili 215 Seri
No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği4
ile getirilen, belge vermedikleri günlük
hasılatları için gün sonunda tek bir fatura
düzenlenmesine ilişkin uygulamanın 31/12/2010
tarihine kadar devam etmesi, Vergi Usul
Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin
Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun
görülmüştür.
4.
2009 Takvim Yılında Elde Edilen Bir Kısım
Menkul Sermaye İradının Beyanında Dikkate
Alınacak İndirim Oranı İle İstisna Uygulaması
Gelir Vergisi
Kanununun 76 ncı maddesinin 5281 sayılı Kanunun
44 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılan ikinci
fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 75 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12)
ve (14) numaralı bentlerinde yer alan menkul
sermaye iratlarına (döviz cinsinden açılan
hesaplara ödenen faiz ve kâr payları, dövize,
altına veya başka bir değere endeksli menkul
kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen
menkul kıymetlerden elde edilenler hariç)
fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması
suretiyle bulunacak kısmın, bu iratların beyanı
sırasında indirim olarak dikkate alınacağı
belirtilmişti.
Gelir Vergisi
Kanununun indirim oranı uygulamasına yönelik 76
ncı maddesinin ikinci fıkrası 1/1/2006
tarihinden itibaren elde edilen gelirlere
uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla yürürlükten
kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun geçici 67
nci maddesinin (9) numaralı fıkrası hükmü
gereğince 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen
her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde
edilen gelirlerin vergilendirilmesinde
31/12/2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler
esas alınacağından, indirim oranı uygulaması ile
ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların
yapılmasında yarar görülmüştür.
İndirim oranı;
Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit
edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı
dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu
ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz
oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmektedir.
Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre 2009 yılı için tespit edilmiş
olan yeniden değerleme oranı % 2,2’dir. Bu
dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu
ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı
ise % 13,15’ dir.
Buna göre, 2009
yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye
iradının beyanında uygulanacak indirim oranı (%
2,2 / % 13,15 =) % 16,7 olmaktadır.
4.1. İndirim
Oranı Uygulanarak Beyan Edilecek Menkul Sermaye
İratları
Gelir Vergisi
Kanununa 5281 sayılı Kanunla eklenen geçici 67
nci maddede, menkul kıymetler ve diğer sermaye
piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde
tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile
mevduat faizleri, repo gelirleri ve katılım
bankalarından elde edilen gelirlerin
vergilendirilmesine yönelik düzenlemelere yer
verilmiş, mevduat faizleri, repo gelirleri ve
katılım bankalarından elde edilen gelirler
üzerinden yapılacak tevkifata ilişkin
açıklamalara 45 numaralı Gelir Vergisi
Sirkülerinde ayrıntılı olarak yer verilmiştir.
Bu çerçevede,
geçici 67 nci maddenin (4) numaralı fıkrası
uyarınca, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının
(7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı
menkul sermaye iratlarından 1/1/2006 tarihinden
itibaren ödemeyi yapanlarca % 15 oranında vergi
tevkifatı yapılmakta olup, bu gelirlerin beyanı
ve indirim oranı uygulanması söz konusu
değildir.
Diğer taraftan,
anılan maddenin (9) numaralı fıkrası gereğince,
geçici 67 nci maddenin yürürlük tarihinden önce
ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine
bonoları ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme
İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin elde
tutulması veya elden çıkarılması suretiyle
sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde bu
madde hükümlerinin uygulanmayacağı, bu
gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005
tarihi itibarıyla geçerli olan hükümlerin
uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu kapsamda, 2009
takvim yılında elde edilen menkul sermaye
iratlarından, 1/1/2006 tarihinden önce ihraç
edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 75 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı
bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine
bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve
Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul
kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı
uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
Dövize, altına veya
başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile
döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden
elde edilen menkul sermaye iratlarının beyanında
indirim oranı uygulanmayacaktır.
Ayrıca, ticari
işletmelere dahil kazanç ve iratlar için indirim
oranı uygulanması söz konusu değildir.
4.2. 01/01/2006
Tarihinden Önce İhraç Edilen Devlet Tahvili ve
Hazine Bonolarından Elde Edilen Gelirlerde
İstisna Uygulaması
Gelir Vergisi
Kanununun geçici 59 uncu madde hükmü ile
31/12/2007 tarihine kadar, 26/7/2001-31/12/2005
tarihleri arasında ihraç edilen Devlet
tahvilleri ve Hazine bonolarının faiz gelirleri
ve elden çıkarılmasından sağlanan diğer
kazançlar toplamının 2001 yılında 50 milyar
lirası, 2002 ve izleyen yıllarda bu tutarın veya
artırılmış tutarın her yıl için belirlenen
yeniden değerleme oranında artırılması ile
bulunacak tutar gelir vergisinden istisna
edilmiştir.
Bu hüküm uyarınca,
1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan
Devlet tahvili ve Hazine bonolarından elde
edilen gelirlere ilişkin istisna uygulaması
31/12/2007 tarihinde son bulduğundan, söz konusu
menkul kıymetlerden 2009 takvim yılında elde
edilen faiz gelirleri ile alım-satım
kazançlarıyla ilgili olarak yukarıda bahsi geçen
geçici 59 uncu maddede yer alan istisnanın
uygulanması söz konusu değildir.
Tebliğ olunur.
------------------------------
1
14/11/2009 tarih ve 27406 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 392 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği ile açıklanmıştır.
2
23/12/2008 tarih ve 27089 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
|
