Bakanlığımıza intikal
eden olaylardan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
ile ilgili bazı konularda tereddütler oluştuğu
anlaşılmış olup, söz konusu tereddütleri
gidermek ve uygulama birliği sağlamak amacıyla
aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli
görülmüştür.
1- Kıymetli
Maden Alım/Satımında Belge Düzeni
Türk Parası Kıymetini
Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin
2006-32/32 No.lu Tebliğ[1]
ile yetkili müesseselere; Kıymetli Madenler
Borsasına üye olmak kaydıyla, ilgili
yönetmelik ve mevzuat hükümleri çerçevesinde
işlenmemiş kıymetli madenler ile barlar veya
külçeler halindeki işlenmiş kıymetli
madenlerin ithalini, ihracını ve söz konusu
Borsada sürdürülmekte olan kıymetli madenlere
ilişkin işlemleri yapma ve Darphane ve Damga
Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından üretilen
basılı altınlar (milli ziynet, meskük vb.) ile
bir kilogramdan küçük külçe şeklindeki
standart altınların alım satımını yapma
yetkisi verilmiştir.
3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanununun 17/4-g maddesi
uyarınca (dahilde ve ithalde) külçe altın ve
külçe gümüş teslimleri katma değer vergisinden
müstesnadır. Ancak altın ve gümüşten mamul
veya altın ve gümüş ihtiva eden ziynet
eşyaları ile sikke altın ve gümüşlerin teslim
ve ithali genel oranda (%18) katma değer
vergisine tabi olup, aynı Kanunun 23 üncü
maddesine göre söz konusu mamullerin teslim ve
ithalinde matrah, külçe altın ve külçe gümüş
bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır.
Vergi Usul Kanununun
mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının
(1) numaralı bendi ile Maliye Bakanlığı,
mükellef ve meslek grupları itibariyle
muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu
Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler
ile bunlara ilaveten tutulmasını veya
düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve
belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi
zorunlu bilgileri belirlemeye ve bunlarda
değişiklik yapmaya yetkili kılınmıştır.
Anılan hükmün
Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak,
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32
sayılı Karara İlişkin 2006-32/32 No.lu Tebliğ
ile kendilerine kıymetli maden alım/satım
yapma yetkisi verilen yetkili müesseselere;
01/03/2008 tarihinden geçerli olmak üzere,
kıymetli maden alımında "Kıymetli Maden Alım
Belgesi", satımında da "Kıymetli Maden Satım
Belgesi" düzenleme zorunluluğu getirilmiş ve
bu belgelerin Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenmesi gereken belgeler kapsamına
alınması uygun görülmüştür. Dileyen
mükelleflerin anılan tarihten önce de söz
konusu belgeleri düzenlemeleri mümkün
bulunmaktadır.
Birer örneği Tebliğ
ekinde bulunan (EK: 1,2) Kıymetli Maden
Alım/Satım Belgelerinde; düzenlenme tarihi,
seri ve sıra numarası, belgeyi düzenleyen
yetkili müessesenin iş adresi, bağlı olduğu
vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
kıymetli madeni alan/satan kişinin veya
kuruluşun adı-soyadı/unvanı ve vergi kimlik
numarası, kıymetli madenin cinsi, fiyatı,
miktarı, tutarı ve bu tutara isabet eden katma
değer vergisinin bulunması zorunludur.
Kıymetli Maden
Alım/Satım Belgeleri en az bir asıl bir örnek
olarak düzenlenecek ve aslı, kıymetli maden
alan ya da satan kişiye verilecektir. Bu
belgelerin ikiden fazla örnek olarak
düzenlenmesi halinde her birinin kaçıncı örnek
olduğu belirtilecektir.
Yukarıda sayılan
bilgileri taşıması şartıyla belgelerin
bilgisayar kullanmak suretiyle düzenlenmesi de
mümkün bulunmaktadır.
Bilgisayarla
düzenlenenler de dahil olmak üzere anılan
belgeler, vergi dairesi başkanlıklarıyla veya
defterdarlıklarla anlaşması bulunan matbaalara
bastırılmak ya da noterlere tasdik ettirilmek
suretiyle kullanılacak ve belgelerde belirli
bir ebat aranılmayacaktır.
Matbaa işletmecileri,
noterler ve yetkili müesseseler; Kıymetli
Maden Alım/Satım Belgelerinin basımında, Vergi
Usul Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri
Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve
Dağıtımı Hakkında Yönetmelik[2]
hükümlerine ve bu konuda Bakanlıkça
belirlenmiş olan diğer esaslara uyacaklardır.
Yukarıda belirtilen
şartlara uygun olarak belge düzenlenmediğinin
veya gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin
tespiti halinde, mükellefler adına Vergi Usul
Kanununun 353 üncü maddesi uyarınca özel
usulsüzlük cezası kesilecektir.
2- Serbest
Meslek Faaliyetinde Bulunan Hekimler (Diş
Hekimleri ile Veteriner Hekimler Dahil)
Tarafından Kullanılacak Kredi Kartı
Okuyucuları
Vergi Usul Kanununun
227 nci
maddesinin son fıkrasında Maliye Bakanlığının
düzenlenmesi mecburi olan belgelerde bulunması
gereken zorunlu bilgileri belirlemeye yetkili
olduğu hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun
Mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının
1 numaralı bendinde de Maliye Bakanlığının,
tutulması veya düzenlenmesini uygun gördüğü
defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva
etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda
değişiklik yapmaya, bu Kanuna göre tutulacak
defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve
düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya; 6
numaralı bendinde ise vergi güvenliğini
sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip
onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve
benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya,
uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye
yetkili olduğu belirtilmiştir.
Söz konusu hükümlerle
Bakanlığımıza tanınan yetkilere dayanılarak,
serbest meslek faaliyeti icra eden hekimlerin
(diş hekimleri ile veteriner hekimler dahil),
iş yerlerinde bu Tebliğde belirtilen
özellikleri haiz kredi kartı okuyucularından
(bundan böyle POS -Point of Sale- olarak
anılacaktır) bulundurmaları ve kredi kartı ile
yapılan ödemelerde bu cihazları kullanmaları
zorunluluğu getirilmiş ve bu cihazlarla
düzenlenecek POS fişlerinin, anılan
mükelleflerce yürütülen serbest meslek
faaliyetlerinde Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenmiş "serbest meslek makbuzu" olarak
kabul edilmesi uygun görülmüştür.
2.1-
Cihazların ve Belgelerin Özellikleri
Anılan hekimlerce
kullanılacak POS cihazları ve bunlar
tarafından üretilen belgelerin, serbest meslek
faaliyeti kapsamında elde edilen kazancın
Vergi Usul Kanununa göre belgelendirilmesini
sağlayacak şekilde aşağıda sayılan özellikleri
haiz olması gerekmektedir.
a) Ek 3'teki örnekte
belirtildiği şekilde belge üzerinde; mükellef
bilgileri, tarih, saat, sıra no, hizmetin
cinsi, vergi dahil tutarı vb. bilgiler ve "Bu
belge V.U.K. uyarınca serbest meslek makbuzu
yerine geçen belge hükmündedir." ibaresi yer
alacaktır.
b) POS'lardan her
günün sonunda günlük kapanış raporu (Z raporu)
alınabilecektir.
POS'lar, yukarıda
sayılan özellikleri haiz olup olmadığının
tespitine yönelik olarak Bakanlığımızca
herhangi bir onay işlemine tabi
tutulmayacaktır. Ancak şekil ve muhtevası
itibariyle Ek 3'teki örneğe uygun olmayan POS
fişleri, Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenmiş belge hükmünde sayılmayacaktır.
2.2- POS
Cihazlarında Kullanılacak Kağıt Rulolar
Yukarıda özellikleri
belirtilen POS cihazları kullanılmak suretiyle
düzenlenen belgelerdeki bilgiler tam
(anlaşılabilir kısaltmalar olabilir) ve açık
olacak, silik ve okunaksız belge
verilmeyecektir.
Piyasadaki POS'ların
bir kısmında halen kullanılmakta olan
mikrokapsüllü karbonsuz kopyalama kağıtları (Dekaform
Self Contained vb.) darbe, katlanma, kırışma
gibi etkilerle kolaylıkla kararıp silinmekte
ve fişler okunamaz hale gelmektedir. Bu
nedenle, Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenmiş belge hükmünde belge verme
özelliğine sahip POS'larda, üzerindeki
bilgiler kolaylıkla kararıp silinen
mikrokapsüllü karbonsuz kopyalama kağıt
ruloları kullanılmayacaktır.
Termal kağıt
ruloların kullanılması halinde ise bu
ruloların;
a) Türk Standartları
Enstitüsünce onaylanmış,
b) Arka ortasına
birbirinden en fazla 50 milimetre aralıkta ve
rulo uzunluğu boyunca, kağıdı üreten firmanın
logosunun (kısa adı veya baş harfleri) ve
kağıdın numarasının basılmış,
c) Yine arkasında ve
kağıdın kenarına 20 milimetreyi geçmeyen
aralıklarla aşağıdaki sıra dahilinde,
- Onaylayan kurumun
kısa adının (en fazla 4 karakter),
- Onayın tarih ve
sayısının,
- Başına "SKT"
işareti konularak, 7 yıldan az olmamak üzere
son kullanma tarihinin (ay/yıl) yazılmış,
olması şarttır.
Mükelleflerin söz
konusu termal kağıt rulolarını, belgelerin
muhafaza ve ibraz mecburiyetine ilişkin
yükümlülüklerinin de gereği olarak, ısısı +35
dereceyi geçmeyen, nem oranı % 80'in altında
olan ortamlarda, ışık geçirmeyen ve kağıda
zarar vermeyen kutularda saklanmaları
gerekmektedir.
2.3- Uygulama
Usul ve Esasları
a) Anılan
mükellefler, 01/06/2008 tarihinden itibaren
işyerlerinde bu Tebliğde belirtilen
özelliklere sahip POS'ları bulunduracaklar ve
kullanacaklar; söz konusu şartları taşımayan
POS'ları kullanamayacaklardır. Bahsi geçen
mükellefler gerekli şartları taşımayan
POS'ları 01/06/2008 tarihinden itibaren mevcut
halleri ile kullanamayacaklarından, bu
cihazlar sahipleri (bankalar, katılım
bankaları vb.) tarafından ya toplanacak ya da
bu Tebliğde yer alan esas ve usullere uygun
hale getirilecektir.
b) Söz konusu
mükellefler, bu Tebliğ ile bulundurma ve
kullanma zorunluluğu getirilen POS'ları
kullanmak suretiyle yaptıkları tahsilatlarda
müşterilerine bu POS'lardan çıkan belgeleri
verecekler, müşteri tarafından talep edilse
dahi başkaca bir belge düzenlemeyeceklerdir.
c) Bahsi geçen POS
cihazlarının özelliğinden ve kredili satışlara
ilişkin mevzuattan dolayı belgenin birinci
nüshasının mükellefte kalması durumunda,
müşteriye verilen ikinci nüsha, vergi
uygulamalarında asıl belge gibi mütalaa
edilecektir.
d) Anılan
mükellefler, bu POS'ları kullanmak suretiyle
hizmet ifasında bulundukları her günün sonunda
kapanış raporu almak ve bu raporları
gerektiğinde Bakanlığımız görevlilerine ibraz
etmek üzere muhafaza etmek zorundadırlar.
e) Mükelleflerin
işyerlerinde bu Tebliğde öngörülen POS'ları
kullanıyor olmaları serbest meslek makbuzu
düzenleme mecburiyetlerini kaldırmamaktadır.
Zira bedeli kredi kartı kullanılmaksızın
ödenen hizmetler için POS'ların kullanılması
söz konusu olmamaktadır. Bu durumda, anılan
mükelleflerin bedelini kredi kartı
kullanılmaksızın (nakit, çek, havale vb.
olarak) tahsil ettikleri hizmetler için Vergi
Usul Kanununa göre serbest meslek makbuzu
düzenlemeleri gerekmektedir.
2.4- Ceza
Bu Tebliğ
kapsamındaki mükelleflerden 01/06/2008
tarihinden itibaren;
a) Bu Tebliğde
belirtilen özellikleri haiz POS cihazlarını iş
yerlerinde bulundurmayan veya iş yerinde
bulundurmakla beraber Tebliğde öngörülen
şartları taşımayan cihazları kullandıkları
tespit edilenlere, Vergi Usul Kanununun
mükerrer 355/1 inci maddesine göre özel
usulsüzlük,
b) Tebliğde
belirtilen özellikleri haiz POS cihazlarını
kullanmakla birlikte bunlarda 3 üncü bölümde
açıklanan özellikleri taşımayan kağıt ruloları
kullandığı veya günlük kapanış raporu almadığı
tespit edilen mükelleflere ise her bir tespit
için ayrı ayrı olmak üzere, Vergi Usul
Kanununun 352/II-7 nci maddesine göre ikinci
derece usulsüzlük,
cezası kesilecektir.
3- Anlaşmalı
Eczanelerce Sosyal Güvenlik Kurumu Adına
Düzenlenen Faturalarda Süre
336 Sıra No.lu Vergi
Usul Kanunu Genel Tebliğinde[3]
eczanelerin, çalışanlarının reçetelerini
karşılamak üzere sözleşme yaptıkları kamu
kuruluşları ile sınırlı olmak üzere, ilgili
kuruluşların çalışanlarına yaptıkları ilaç
teslimlerinde kamu kuruluşlarınca karşılanacak
paya ilişkin tutarı içeren faturayı, ay
sonunda tüm çalışanlar için ve tek bir fatura
şeklinde düzenleyebilecekleri belirtilmişti.
Bu Tebliğin yayımı
tarihinden itibaren, Sosyal Güvenlik Kurumunun
da 336 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği uygulamasında, eczanelerle anlaşma
yapılan kamu kuruluşları kapsamında
değerlendirilmesi uygun görülmüştür.
Anılan Kurumla
anlaşmalı eczanelerce de söz konusu Kuruma
(anılan Tebliğde yer alan usul ve esaslar
çerçevesinde, çalışanlar, emeklileri ve
bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilere
ait ilaç teslimleri için) ay sonunda tek bir
fatura düzenlenebilecektir.
4- İlaç Satış
Mümessilleri Tarafından Taşınan Promosyon
Ürünleri ile
Numune
İlaçlarda Sevk İrsaliyesi Düzenlenip
Düzenlenmeyeceği
Bakanlığımıza
yansıyan olaylardan, ilaç satış
mümessillerinin hekimlere verilmek üzere,
tanıtım amaçlı olarak beraberlerinde
bulundurdukları ve ticari mal kapsamında
olmayan promosyon ürünleri ile numune ilaçlar
için sevk irsaliyesi düzenlenip
düzenlenmeyeceği hususunda tereddüde düşüldüğü
anlaşılmıştır.
Vergi Usul Kanununun
230 uncu maddesinin 5 numaralı bendi uyarınca,
satılan malların alıcıya teslim edilmek üzere
satıcı tarafından taşındığı veya
taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim
edilen malın alıcı tarafından taşınması veya
taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya
taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi
düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması
zorunludur.
Bu itibarla, ticari
mal niteliğinde olmayan broşür, bloknot, kalem
gibi promosyon ürünleri ile numune ilaçların,
hekimlere verilmek üzere firmaların satış
mümessilleri tarafından taşınması sırasında
(ticari mal sevkiyatı izlenimi verecek
büyüklükte veya mahiyette olmamak şartıyla)
sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek
bulunmamaktadır.
5- 3568
Sayılı Kanununa Göre Yetki Almış Meslek
Mensuplarına ve Avukatlık Kanununa Göre Yetki
Verilen Avukatlara Uzlaşma Görüşmelerinde
İbraz Etme Zorunluluğu Getirilen Belgeler
Uzlaşma
Yönetmeliğinin[4]
10 uncu maddesinde, mükelleflerin uzlaşma
talebinin kabul edilmesi üzerine yapılacak
uzlaşma görüşmelerinde, 3568 sayılı Serbest
Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Malî
Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanununa
göre kurulan meslek odalarından bir meslek
mensubunun da (Serbest Muhasebeci, Serbest
Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali
Müşavir) bulundurulabileceği, ancak bu
kişilerin uzlaşma ile ilgili tutanaklara imza
atamayacakları belirtilmiştir.
Uygulamada, uzlaşma
görüşmelerine mükellefle birlikte hukuki
yardımda bulunmak üzere avukatların da
katılmaları mümkün bulunmaktadır.
Bundan böyle (Bu
Tebliğin yayımı tarihine kadar uzlaşma günü
tayin edilmemiş uzlaşma talepleri dahil olmak
üzere) anılan meslek mensupları ile
avukatların, uzlaşma görüşmelerine
katılabilmelerinin hukuki bir belgeye
(sözleşme, vekaletname vb.) dayandırılması ve
söz konusu belgenin aslı veya onaylı bir
örneğinin uzlaşma görüşmesi sırasında
komisyona ibraz edilmesi uygun görülmüştür.
Söz konusu belge,
mükellefin uzlaşma komisyonundaki dosyasında
muhafaza edilecek; birer fotokopisi de meslek
mensubu ve/veya avukatın tarh dosyasına
konulmak üzere ilgili vergi dairelerine
gönderilecektir.
Tebliğ olunur.
EKLER:
(EK1)
Kıymetli Maden Alım
Belgesi
(EK2)
Kıymetli Maden Satım Belgesi
(EK3)
POS Belgesi
[1]
22/9/2006 tarih
ve 26297 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[2]
02.02.1985
tarih ve 18654 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[3]
29/07/2004
tarih ve 25537 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[4]
03/02/1999
tarih ve 23600 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
