Ödenen primler hangi durumda geri
alınabilir?
Okurlarımızdan aldığımız sorulara
göre en çok merak edilen konulardan
biri, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK)
ödenen primlerin geri alınmasının
mümkün olup olmadığına ilişkin...
Öncelikle, ödenen primlerin geri
alınmasının, belli şartlarla mümkün
olduğunu söyleyelim. Primlerin geri
alınması, biri 'yaşlılık toptan
ödemesi', diğeri 'ölüme bağlı toptan
ödeme' olmak üzere iki şekilde
oluyor.
Yaşlılık toptan ödemesi, sigortalı
olarak çalıştığı işten ayrılan veya
işyerini kapatan sigortalının,
yaşlılık (emekli) aylığı bağlanması
için gerekli yaş şartını doldurduğu
halde, malullük ve yaşlılık aylığı
bağlanmasına hak kazanamaması
durumunda söz konusu olabiliyor.
Ölüme bağlı toptan ödeme ise,
sigortalının ölümü halinde, ölen
sigortalının hak sahiplerine ölüm
aylığı bağlanamaması durumunda söz
konusu oluyor. Bu durumda, ölüm
tarihi esas alınmak kaydıyla
hesaplanan ölüm toptan ödeme tutarı,
sigortalının eşine, çocuklarına, ana
ve babasına Kanun'da belirtilen
hisseler oranında paylaştırılıyor.
İADE EDİLECEK
PRİMLER
4/a (SSK)
kapsamında ödenen primlerin
iadesinde; 1 Ekim 2008 tarihinden
önceki döneme ilişkin sigortalının
kendisinin ve işverenlerinin
ödediği, 1 Ekim 2008 tarihinden
sonraki döneme ilişkin ise
sigortalının kendisi adına
bildirilen malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları primi iadeye konu
oluyor.
4/b (Bağ-Kur) kapsamında ödenen
primlerin iadesinde; 1 Ekim 2008
öncesi ve sonrası ayrımı olmaksızın
sigortalının ödediği malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
iadeye konu oluyor.
Sigortalının, varsa hizmet
borçlanmaları ile isteğe bağlı
sigorta primleri de toptan
ödemelerine dahil ediliyor. Ancak
kısa vadeli sigorta kolları (iş
kazası ve meslek hastalığı ile
hastalık ve analık sigortası) ile
genel sağlık sigortası primleri iade
edilmiyor.
1 EKİM 2008
ÖNCESİ İÇİN FAİZ YOK
İade edilecek
primlerin 1 Ekim 2008 tarihinden
önceki döneme ait kısmı için, 1 Ekim
2008 tarihine kadar faiz
hesaplanmıyor. Faiz (güncelleme
katsayısı), 1 Ekim 2008 tarihinden
önce ödenmiş olan primlerin
1 Ekim 2008 tarihindeki tutarı ile 1
Ekim 2008 tarihinden sonra ödenmiş
primlere uygulanıyor.
Buna göre, 1 Ekim 2008 tarihinden
önceki döneme ilişkin iade edilecek
primlerin 1 Ekim 2008 tarihindeki
tutarı, 1 Ekim 2008 tarihinden
itibaren; 1 Ekim 2008 tarihinden
sonraki her yıla ait prim tutarları
ise primin ait olduğu yıldan
itibaren, yazılı istek tarihine
kadar geçen yıllar için, her yılın
gerçekleşen güncelleme katsayısı ile
güncellenerek, toptan ödeme şeklinde
ödeniyor.
GÜNCELLEME
KATSAYISI
Güncelleme
katsayısı; her yılın aralık ayına
göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından açıklanan en son temel
yıllı (2003) TÜFE değişim oranının
yüzde 100'ü ile sabit fiyatlarla
gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH)
gelişme hızının yüzde 30'nun
toplamına (1) tam sayısının ilave
edilmesi sonucu bulunan değeri ifade
diyor.
İADE İÇİN
BAŞVURU
Sigortalıya
yapılacak iade için, 4/a
sigortalılarının çalıştığı işten
ayrıldıktan, 4/b sigortalılarının
işyerini kapattıktan sonra, örneği
SGK'ca hazırlanan tahsis talep ve
beyan taahhüt belgesi ile başvurması
gerekiyor.
Hak sahiplerine yapılacak ölüm
toptan ödemesi için ise hak
sahiplerinin, örneği SGK'ca
hazırlanan tahsis talep ve beyan
taahhüt belgesi ile başvurmaları
gerekiyor. Tahsis talep dilekçesine
ayrıca;
l 18 yaşını doldurmayanlar hariç,
ortaöğrenim görmesi halinde 20
yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmayan erkek
çocukların ilgili öğretim kurumundan
alacakları öğrenci belgesi,
l Malul çocuklar için sağlık kurulu
raporu, eklenmesi gerekiyor.
YORUMSUZ
Stratejİk
önemi gündemden düşmeyen bor madeni
ile ilgili olarak; Ulusal Bor
Araştırma Enstitüsü'nün 2003 yılında
kurulduğunu, Enstitü'nün olanakları
ölçüsünde özverili çalışmalar
yaptığını ve Ulusal Bor Araştırma
Enstitüsü'nün kendisine ait binası
olmadığını biliyor musunuz?
GÜNÜN SÖZÜ
'Zorluklar, başarının değerini
artıran süslerdir.' Moliere
Fiili hizmet zammı sigorta
başlangıcını geri götürmez
Askerliğimi yedek subay olarak
yaptım. Bağ-Kur'luyum. Emekli
Sandığı askerliğimi 14 ay hizmet, 3
ay 15 gün de fiili hizmet zammı
olarak gösteriyor. Bağ-Kur, fiili
hizmet zammını emeklilik hesabında
kabul etmiyor. Bu doğru mu? Doğru
değilse Bağ-Kur'a nasıl ispat
edebilirim? 23 yıl 8 ay Bağ-Kur
hizmetim var. Başlangıç 15.06.1984.
01.01.1960 doğumluyum. Ne zaman
emekli olabilirim? Hüseyin Baysal
Emekli Sandığı'na tabi olarak geçen
hizmetlere ait fiili hizmet süresi
zamları (FHZ) SSK veya Bağ-Kur'a
tabi çalışanların hizmet
birleştirmelerinde Emekli Sandığınca
normal hizmet süresi olarak
bildirilir ve tamamı emeklilikte
geçerli hizmet süresinden sayılır.
Ancak FHZ süreleri sigortalılık
başlangıcını geriye götürmez ve
yaştan düşülmez. 15.06.1984 Bağ-Kur
başlangıcı ve öncesindeki Emekli
Sandığı hizmetinize göre emeklilik
için 47 yaş koşuluna tabisiniz.
Yaşınız dolmuş, 25 tam yıllık
sigortalılık süreniz de Emekli
Sandığı hizmetinizle birlikte dolmuş
olmalı. Birleştirilmiş hizmet
sürenizin son kontrolünü yaptırıp
emeklilik için başvurabilirsiniz.
Memur kadrosuna geçerken almadığım
tazminatımı alabilir miyim?
1982 yılında özel sektörde sigortalı
olarak işe başladım. 1984 yılında 20
ay askerlik borçlanmasını ödedim.
1986-1987 yılları arasında yine özel
sektörde çalıştıktan sonra 1988-1996
yıllarında Dokuz Eylül
Üniversitesi'nde işçi kadrosunda
hizmet yaptım. 1996 Mayıs ayında
memur kadrosuna intibakım (hizmet
birleştirmesi ile) yapıldı. 1998
yılında Celal Bayar Üniversitesi'ne
geçtim. Toplam sigortalılık hizmet
süremi internetten 5015 gün olarak
hesapladım.
Emekliliğim hangi
kadro (memur mu, işçi mi) üzerinden
olacak? Memur kadrosuna geçerken
almadığım kıdem tazminatını emekli
olurken alacak mıyım? Alacağım
tazminat miktarı ne kadar olacak?
Ali Semiz
2829 sayılı hizmet birleştirmesine
ilişkin Kanun gereğince memur
statüsünden 5434 sayılı Emekli
Sandığı Kanunu hükümlerine göre
emekli olursunuz. 1988-1996 yılları
arasında Dokuz Eylül
Üniversitesi'nde işçi kadrosunda
geçen hizmetlerinize ilişkin
almadığınız kıdem tazminatı
(memuriyette geçen hizmet toplamınız
30 yılı geçmezse), memuriyetten
emekli olurken emeklilik ikramiyesi
gibi hesaplanarak tarafınıza ödenir.
Emekli olurken alacağınız bir yıllık
tazminat tutarı, bir yıllık
emeklilik ikramiyesi kadar olur.
Belirli süreli sözleşmeyle çalışanın
işsizlik ödeneği
Belirli süreli iş sözleşmesi ile
çalışan ve işsizlik ödeneği için
gerekli tüm şartları sağlayan
sigortalı, sözleşme sona erdiğinde
işsizlik ödeneği alabilir mi? F.D.
Belirli süreli hizmet sözleşmesiyle
çalışan sigortalı, sözleşme
süresinin bitimi nedeniyle işsiz
kalması halinde, diğer şartları da
taşıması kaydıyla işsizlik ödeneğine
hak kazanır.
