|
5084 KAPSAMINDAKİ İŞYERLERİNDE ASGARİ
GEÇİM
İNDİRİM UYGULAMASI
Bazı illerde vergi ve sigorta
primi teşvikleri uygulamak, enerji desteği sağlamak ve
yatırımlara bedelsiz arsa ve arazi temin etmek suretiyle
yatırımları ve istihdam imkânlarını artırmak amacı ve
vergi teşvikleri ile ilave istihdam üzerindeki malî
yüklerin indirilmesine yönelik teşvikler açısından fert
başına GSYİH miktarları, bedelsiz arsa ve arazi temini
açısından ise bu miktarlar ile kalkınmada öncelikli yöre
kriteri esas alınarak hazırlanan ve 06.02.2004 tarihli
Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5084 sayılı
Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun öncelikle Devlet
İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca 2001 yılı için
belirlenen fert başına GSYİH tutarları 1500 ABD Doları
veya daha az olan 36 il , 01/04/2005 tarihi itibariyle
de Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca 2003 yılı
için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına
göre endeks değeri eksi olan 13 il ile daha sonra kanuna
eklenen Geçici 2. madde ile Çanakkale ilinin Bozcaada ve
Gökçeada ilçeleri de teşvik kapsamına alınmıştır.
Böylece toplam 49 il ve 2 ilçede mükellefler kanun
kapsamında sağlanan teşviklerden yararlanabilmektedir.
49 il ve 2 ilçede, 5084 sayılı kanun kapsamında
01.04.2005 tarihinden itibaren 10 ve üzeri işçi
çalıştıran işyerleri (Gelir veya Kurumlar vergisi
mükellefleri) çalışanlarının tahakkuk eden Ücretleri
üzerinden hesaplanan gelir vergisinin; organize sanayi
veya endüstri bölgelerinde kurulu iş yerleri için tamamı
(%100) , diğer yerlerdeki iş yerleri için yüzde sekseni
(%80) , verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk
eden vergiden terkin edilmekte, ancak terkin tutarı işçi
sayısı ile asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken gelir
vergisinin çarpımı sonucu bulunacak değer üzerinden
yukarıda belirtilen oranlara göre saptanan tutardan
fazla olamamaktadır.
Görüldüğü üzere 5084 sayılı kanun, işverenler (Gelir ve
Kurumlar Vergisi mükellefleri) açısından istihdam
üzerindeki yükün azaltılmasına yönelik bir teşvik unsuru
olmakta, çalışanlar açısından ücretlerinde değişiklik
yaratmamaktadır.
5615 sayılı Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 32.
maddesinde yapılan değişiklikler sonucu 01.01.2008
tarihinden geçerli olmak üzere vergi sistemimize giren
gerçek ücretlerin vergilendirilmesinde asgarî geçim
indirimi hiçbir ayrım gözetilmeden Gelir ve Kurumlar
vergisi mükelleflerine bağlı çalışan işçilere
uygulanmaktadır. Asgari Geçim İndirimi, ücretler
üzerinden hesaplanan Gelir Vergisinden, ücretin elde
edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi
kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için
uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının;
mükellefin kendisi için % 50’si, çalışmayan ve herhangi
bir geliri olmayan eşi için % 10’u, çocukların her biri
için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5
diğer çocuklar için % 5’idir. Bu şekilde hesaplanan
asgari Geçim İndirimi işçinin Gelir Vergisinden mahsup
edilir. Mahsup edilen tutar işçinin ücretine ilave
edilmekte, böylece çalışan medeni durumuna göre daha
fazla net ücret elde edebilmektedir.
01.01.2008 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan
Asgari geçim İndirimi ile 5084 sayılı kanun kapsamında
Gelir Stopajı teşvikinden faydalanan Gelir ve Kurumlar
vergisi mükellefleri, uygulamada önceliğin asgari geçim
indirimine mi yoksa Gelir Stopaj teşviki yönünde
kullanacağı konusunda tereddüte düşmüşlerdir.
Maliye bakanlığı , www.gib.gov.tr adresindeki web
sayfasının ‘’ e-beyanname ‘’ bölümüne koyduğu 01.02.2008
tarihli bir duyuru ile tereddütleri gidermiş ve muhtasar
beyannamedeki sıra esas alınarak, önce 5084 sayılı
Kanuna göre hesaplanan tutarın terkin edileceğini daha
sonra da asgari geçim indirimi tutarının mahsup
edileceğini belirtmiştir.
Ancak, 06.06.2008 tarihli Resmi Gazete de yayınlanarak
yürürlüğe giren
5766 sayılı AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA
KANUNDA VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA
KANUN’un 8. maddesi ile 193 sayılı GELİR VERGİSİ
KANUNUN’a eklenen Geçici 73. madde ile Gelir Vergisi
Teşviki uygulan ücretlerin vergilendirilmesinde
öncelikle Asgari Geçim İndiriminin dikkate alınması
gerektiğine hükmedilmiştir.
Böylece, 2008 yılında Gelir Vergisi Teşviki uygulanan
illerde (49 il ve 2 ilçe) ücretlerin
vergilendirilmesinde öncelikle Asgari geçim İndirimi
uygulamasının (GVK32.MD) dikkate alınması gerekmektedir.
Uygulamaya ilişkin düzenlemeleri yapmaya Maliye
Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Mükelleflerin ilgili vergi dairelerine vermiş oldukları
2008/01,02,03,04 dönem Muhtasar Beyannamelerini
düzeltmeden önce Maliye Bakanlığı tarafından
yayınlanacak uygulamaya ilişkin düzenlemeleri beklemesi
daha doğru olacaktır.
Saygılarımla,
Halil YILDIRIM
Mali Müşavir
PKF International
Ankara Office
Vergi Hizmetleri Müdürü
hyildirim@pkf-ankara.com
16.06.2008 |
