Muhasebe  

Maliye

Vergi

Sigorta

İletişim

  MUHASEBE GÜNCEL BÜLTEN / YORUM :   07.05.2008
    

  Ana Sayfa 

  Muhasebe Forum 

  2008 Çalışmaları

  Asgari Geçim İndirimi Rehberi

  Transfer Fiyatlandırması Reh.

  Staj-Stajyer Rehberi

  2008 Pratik Bilgiler

 Yasal Uyarı

 

 

 


Hikmet Güneş

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

hikmetgunes@turmob.org.tr
Gaziantep

 

SERMAYE ŞİRKETLERİNDE 1.TERTİP YASAL YEDEK AKÇELER
 


Sermaye şirketlerinde yedek akçelerin TTK tanımı yapılmış, ayrılma şekil ve özellikleri belirtilmiştir. TTK 466. maddesi ile yasal yedek akçeler zorunluluk hale getirilmiş, ve yine bu maddesi ile ne zamana kadar yasal akçelerin ayrılması gerektiği belirtilmiştir.

1.Tertip Yasal Yedek Akçeler

I.Tertip yasal yedekler TTK 466/1. maddesinde ne oranda ayrılacağı ve ne zamana veya ne tutara ulaşıncaya kadar ayrılacağına dair, hüküm yer almaktadır. Kısaca bu madde ile karın %5’i oranında yasal yedekler ayrılır. Ayrılan bu tutarlar ödenmiş sermayenin %20’sine ulaşıncaya kadar ayrılmaya devam edilir. Bu bir zorunluluktur. Bu oran sözleşme ve genel kurullarda alınan kararlarla arttırılabilir. Ancak, sermaye artırımı yapılmışsa yeni ödenmiş sermayenin %20’sine ulaşıncaya kadar tekrar yedek akçe ayrılmaya devam edilir.
I.Tertip yasal yedeklerin matrahı vergi sonrası kadardır.

Yedek Akçe Nedir?
Yedek akçeler, işletmenin vergi sonrası kalan kısmının,diğer bir deyişle özvarlığındaki artışın, ortaklara dağıtılmayarak, işletmenin bünyesinde bırakılmasıdır.

Yedek Akçe Ayrılmasına Neden İhtiyaç Vardır?
TTK’unu gereği, ileride oluşabilecek ekonomik sıkıntı dönemlerinde işletmenin finansmanına yardımcı olması, zararların kapatılması, alacakların işletmenin mali yapısının güçlü olduğunu görmesi için yedek akçe ayrılması gerekmektedir. Bir diğer ifade ile işletmelerin kendi oto finansmanlarını kendilerinin sağlaması amaçlanmıştır.
İşletmenin karı yok ise yedek akçe ayrılmaz.

Yedek Akçe Bölümlenmesi

1) Kanuni Yedek Akçeler: TTK 466.maddesi ile düzenlenmiş ve yine bu kanunda “umumi yedek akçe” olarak belirtilmiştir.Kanuni yedek akçeler, kendi içinde I.Tertip yedek akçe ve II.tertip yedek akçe olarak iki bölüme ayrılmıştır.
2) Sözleşme Gereği Yapılan Yedek Akçeler ( İhtiyari Yedek Akçe): TTK 467.maddesi uyarınca A.Ş sözleşmelerinde belirtilme suretiyle ihtiyari yedek akçe ayrılabilirler.
3) Genel Kurul Kararı Gereği Ayrılan Olağanüstü Yedek Akçeler: TTK gereği genel kurula karar alınması durumunda yedek akçe ayrılması imkanı tanınmıştır.

Muhasebe Açısından Yedek Akçeler
Muhasebede yedek akçeler ikiye ayrılmıştır. Bunlar ;Sermaye yedekleri ve Kar yedekleridir.
Sermaye Yedekleri: Özkaynaklarda meydana gelen ve işletmede bırakılan tutarlardır.
- Hisse senedi ihraç primleri
- İptal edilen ortaklık payları
- Yeniden değerlemedeki değer artışları

Kar Yedekleri: kanun,sözleşme ve yetkili organların tarafından alınan kararlar gereğince, dağıtılmamış ve işletmede alıkonulmuş kararlardır.

Yedek Akçelerin Nitelikleri
1) Vergiye tabi değillerdir. Zira; vergi sonrası dağıtılabilir,kardan ayrılmaktadır.
2) Kurum kazancından indirim konusu yapılmaz.
3) Yedek akçe olarak ayrılan karlar, şirket bünyesinde kalacağından dolayı stopaj ödemesi yapılmamaktadır.
4) Yine yedek akçe olarak ayrılan karlar, sermayeye ilave edildiğinde stopaj uygulaması yapılmayacaktır.
5) Sermaye artırımı yapılırsa yeni ödenmiş sermayenin %20!sine ulaşıncaya kadar tekrar ayrılmaya devam edilir.

ÖRNEK:

X Turizm A.Ş 2006 dönemine ait vergi sonrası karı 114.000 YTL, ödenmiş sermayesi 400.000 YTL dir.


I.Tertip yasal yedek 114.000 % 5 = 5.700YTL
---------------------,/,-----------------------

   570 Geçmiş Yıl karları           5.700 

                    540 Yasal Yedekler            5.700

                     I.tertip yasal yedek

  -------------------,/,------------------------------    

 

Not: I.tertip yedek akçe an fazla ödenmiş sermayenin %20’sine ulaşıncaya kadar ayrılır. Yani 400.000 %20 = 80.000 YTL ‘ye kadar I.tertip yedek akçe ayrılır.

 

Hikmet Güneş

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

hikmetgunes@turmob.org.tr

Gaziantep /07.05.2008

 

 


Copyrıght © 2005 -2008  www.muhasebenet.net- www.muhasebenet.com - Türkiye'nin muhasebe rehberi. Her hakkı saklıdır.