|
FAİZ VE İLİŞKİLİ
KAVRAMLARI ÜZERİNE BASİT REAKTİVİTE*
I.GİRİŞ
Başlığa bakıp, aman
sizi bu yazı ile sıkacağımı düşünmeyin. Bilakis, emin
olun bu yazıda hepimizi ilgilendiren çok şey
bulacaksınız.
Saygıdeğer Hocam,
Prof.Dr. Sayın Şükrü Kızılot, bu anlatacaklarıma
kesinlikle tebessüm edecektir. Bir gün görev yaptığım
kuruluşun yakınında bulunan, ülkemizin iki güzide
Bankasının şubelerine giderek aklıma takılan bazı
sorularıma cevap aradım.
‘Bir ev sahibi olmak
istiyorum. Bunun içinde sizden 100.000.-YTL kredi çekme
talebim var. Ancak, maaşlı çalışan bir zat olarak acaba
bazı sorularım olacak. (Risk Yönetimi !!)
Soru:
Eğer ben, bu çektiğim kredi ile ev almış olsam ve
ödemelerimi yaparken Allah gecinden versin ölsem ne
olacak?
Cevap:
Efendim hiç birşey olmaz, biz zaten size hayat sigortası
yapıyoruz. Geri kalan parayı ordan alırız.
Allah Allah peki dedim
güzel. Arkamızdan kimse söz etmez ...
Gelelim ikinci soruya,
Soru:Peki
ölmedim, ama olduki patron bana, seni bir daha burada
görmek istemiyorum,çek git dese? Ne olacak bu kredi
borcunun kalan hali?
Cevap:
Valla ödediğiniz miktarın geri kalanını, sahip
olamadığınız evde dahil olmak üzere diğer kalan
borçlardan mesul tutulursunuz!
Eyvah yandı gülüm
keten helva.
Peki dedim bu ödemeler nasıl olacak? Yani üçüncü soru:
*Reaktivite:Yeniden
canlanma,canlandırma anlamı taşır.
Cevap:
Valla efendim önce belirli bir yıl faiz borçlarınızı
tahsil ediyoruz sonrasında kalan belirli yıl
anaparanızı...
Pardon!
Alah Allah.
Yıllardır Mali
Müşavirim, denetim kökenliyim, dev firmalar ile
özellikle yurt içi yurt dışı grup şirketleri ile
çalışırım,Yaklaşım dergisi başta olmak üzere yayınlanmış
çok sayıda mesleki makalelerim var, işletme yüksek
lisansı yapmışım ve işletme matematiği bilirim, vs.vs.
Bu faize faiz yürütmek
değilmi?
Bir hesapta siz yapın
sevgili dostlar.
Sanırım bu konuda bir
paradoks var.
II. KAVRAMLARIN MATEMATİKSEL
ÖRNEKLER İLE DESTEKLENMESİ
Bu konu ile ilişkili
olarak o zaman şimdi kavramları irdeleyelim ve illiyet
bağı kuralım.
Nedir Faiz ?
Avukat, Sayın Bülent Sabri Akpunar’ın 13.12.2004 tarihli
’HUKUKİ AÇIDAN FAİZ’ konulu makalesinde 2. KAVRAM
başlığı altında Faiz (en.interest; kar, getiri, nema,
ürem) en basit anlamıyla "paranın fiyatı" demektir.
Ekonomi bilimince faizin tanımı "Ödünç olarak verilen
paranın kira karşılığı; kapitalizme göre üretim
faktörlerinden biri olan sermayeyi belirli bir dönemde
kullanmanın bedeli." şeklinde yapılmaktadır[1]
Ayrıca hemen ardından, hukuki anlamda faiz kavramının
tanımı yapılmaktadır;’Hukuki anlamda faiz, alacaklının
nakdinden bir süre için yoksun kalması nedeni ile,
nakdin kullanılması olanağını borçluya bırakması
karşılığında elde ettiği, miktarı kanun ya da hukuki
işlem ile belirlenmiş, para borçları açısından özel
olarak düzenlenen, tahsil için zararın ve kusurun
varlığı şart olmayan bir tür tazminat, bir medeni
"semere(getiri)" veya "ivaz(karşılık)"dır.[2]
*1 http://www.ekonomist.com.tr/apps/dictionary.app/dictionary.php/es.dict/faiz
**2 M.HELVACI,"Borçlar ve Ticaret Kanunu Bakımından Para
Borçlarında Faiz Kavramı",s.25
*,** "Hukuki Açıdan Faiz" başlıklı makalenin tüm hakları
yazarı Av. Bülent S. Akpunar'e aittir ve makale, yazarı
tarafından Türk Hukuk Sitesi (http://www.turkhukuksitesi.com)
kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Tanımlardanda anlaşılacağı üzere, ödünç verdiği paranın
karşılığını istemek en doğal hakkı muhatabın...
Başkaca açıdan,’Belli
bir paranın iade şartı ile belli bir zaman
kullanılmasına karşılık verilen kiraya faiz denir. Kira
müddeti kiraya verilen meblağın miktarı ve kira bedeli,
faiz tutarının azalıp çoğalmasında esaslı rol oynar.
Basit faiz ve bileşik faiz olmak üzere iki çeşit faiz
vardır.
Basit faiz hesaplarında faize verilen miktar sabittir.
Faiz tutarı ayrıca hesaplanır. Bileşik faiz hesaplarında
her dönemin faiz tutarı ana paraya eklenir ve böylece
bulunan tutar yeni kapitali teşkil eder. Bileşik ve
basit faiz hesaplamalarda faiz süresi 1 yıldan az
olabilir.
Borç alan ve veren
arasındaki münasebetler ve anlaşmalar, hesaplama
yöntemleri ve yasal düzenlemeler dikkate alındığında çok
çeşitli faiz kavramları ortya çıkar (kanuni faiz;
temerrüd faizi; iç faiz; dış faiz; peşin faiz; vb).
Bankalarda alacaklı ve borçlu cari hesaplara Hamburg
metodu, direkt metod veya endirekt metod denilen
hesaplama yöntemleri ile faiz verilir. Bankalarımızda
borçlu hesaplarda yıllık gün sayısının 360 alacaklı
hesaplarda 365 olarak alınması teamül halindedir.
****
www.ekonomi.name/kavramlar/faiz.html
-
*****
www.ekonomi.name/kavramlar/faiz.html
-
Bu açıklamalara istinaden çoğunlukla ihtiyaç duyduğumuz
ve kullandığımız hesaplama yöntemlerini de burada
belirtmek durumundayız. Kullandığımız kredi ve bunların
bizler maliyetleri nedir ?
Şimdi bu soruların cevabını verelim; aşağıda verdiğimiz
örneklerde, bazı ilave değerlerin ve kavramların
uygulamadan kalkmış olabileceği veyahut devamlılık
arzedebileceğini elbetteki gözardı etmemeliyiz.
‘Sanayi
ve ticaret kesimi için vazgeçilmez olan krediler
ekonomik hayatta önemli bir yere sahiptir. YTL. veya
döviz kredisi kullanırken basit faiz oranları söylenir.
Ancak bu sayılar müşterileri çoğu kez yanıltmaktadır.
Çünkü yıllık basit maliyetle son maliyet arasında büyük
farklar vardır.
Örnek : % 80 basit faizle alınan kredinin şirkete son
maliyetini hesaplayalım. 2 puan komisyon ekleyelim.(bazı
bankalar almayabilir.) %82 olan oranın üzerine %5 BSMV
koyalım. Bu da 4.1 yapar. Komisyonsuz faizin %6 sı olan
4.8 i de ilave edince kredi faizi %90.9 olur. Ancak 3
ayda bir 90.9 / 4 = 22.725 oranında faiz ödeyeceği
için altı ayda % 50.6 ve yıllık bileşikte %126.8 e çıkan
maliyetimiz olur. Eğer bu oranla 1 ay vadeli spot kredi
yenilenirse oranlar daha da artar.
FORMÜL
:Yıllık
Basit Maliyet : Basit Faiz + Komisyon + BSMV
+......................
Yıllık Bileşik Maliyet : ( ( 1 + üç aylık ödeme )
x x = = = ) - 1 x 100
TÜKETİCİ KREDİLERİ :
Tüketici kredilerinde BSMV % 5 olarak aynı kalmasına
rağmen KKDF % 10 olarak uygulanmaktadır.Aylık ilan
edilen rakamlara bu oranlarda ilave edilerek hesap
yapılır. Genelde düşülen yanlış aylık rakamı 12 ile
çarpmaktır.Ancak her ay ana para ve faiz ödendiği için
hesap bu şekilde yapılmaz.
FORMÜL, AYLIK MALİYET
: Basit Faiz Oranı +
BSMV +..........................
YILLIK MALİYET
: ( ( 1 + Aylık
Maliyet ) x x = = = = = = = = = = = ) - 1 x 100
Örnek : %6 aylık basit faizle alınan kredinin yıllık
maliyeti ne olur.
6 x % 5 (BSMV ) = 0.3
6 x % 10 (KKDF) = 0.6
6 + 0.3 + 0.6 = %6.9 Aylık maliyet
( (1 + 0.069 ) x x = = = = = = = = = =
= ) - 1 x 100 Hesap makinemizin iki kez çarpı ve
onbir kez eşit tuşuna basarsak
afa20.sitemynet.com/FORMUL.htm
-
III. SONUÇ
Ticaret kavramının doğuşundan bugüne, faiz ve onun
kapsamında çok şey yaşandı yazıldı, söylendi. Elbetteki,
Ticari yaşamın temel dinamiklerinden olan ve hayatın
sürekli dinamizminin bir parçasıdır faiz ve
uygulamaları...
Kira
öderken, alışveriş yaparken, banka kredi kartlarını
kullanırken, öderken her an yanı başımızdadır.
Ancak her işte olduğu gibi, bilmeden yapmak yada
söylemek bu uygulamanın sonuçları açısından sıkıntı
doğurabilecektir. Ben sadece buna dikkat çekmek istedim.
‘’Katkımız oldu ise ne ala. Olmadı
ise affola.’’
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı
www.muhasebenet.net
kadirdodi@ahsel.com.tr
03.05.2008
|
