|
GİDERLERİN TESPİTİ HAKKINDA
I.GİRİŞ
Ticari faaliyet elde
edilirken yapılan giderler gerek maliyetin tespitinde
gerekse kazancın netliği açısından işletme sahiplerini
daha dikkatli olmaya yöneltir. Ticari kazancın fayda ve
maliyet analizi yönü ile değerlendirilmesine ilişkin
makaleler ve eserler, üniversitelerimizin çok değerli
hocaları ve maliye camiasından üstadlarımız tarafından
çeşitli kereler ortaya konulmuştur.
Bununla birlikte, Ticari
faaliyete yeni başlayan girişimciler ve yeni meslek
mensubu olanlara konuyu yeniden anımsatmakta yarar
görmekteyim.
II. GİDERLER
Türk Dil Kurumu sözlüğünde
Gider kavramı aşağıda yeraldığı gibi şekilde
açıklanmıştır;
Bir iş için harcanan paranın
bütünü, masraf:
"Böylece temizleyici
giderlerinden tasarruf ettiklerini sanırım."-
H. Taner.
ekonomi Gelecekte
sağlanacak değerler karşılığı yapılan harcamalar.
Elbetteki, kurum kazancının
tespitinde giderler her yönü ile önem arzetmektedir.
Kurum kazancının tespitinde
giderler üç gruptan oluşur. Birinci grubu Gelir Vergisi
Kanununda sayılan giderler oluşturmaktadır. Kurum
kazancı, ticari kazancın hesaplanmasıyla ilgili esaslara
göre saptanacağından öncelikle bu giderler indirilir.
İkinci grubu ise kurumlara has giderler oluşturur,
bunlarda Kurumlar Vergisi Kanununda sayılmıştır. Üçüncu
grubu ise diğer kanunlarda yer alan giderler teşkil
etmektedir. (1)
Genel giderler bakımından,
Gelir Vergisi Kanunu göre
ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için
yapılan genel giderlerin indirimi mümkündür. Genel
giderlerin nelerden teşekkül ettiği konusunda kanunda
bir belirleme yapılmamıştır. Ancak, genel giderlerle
ilgili olarak "herhangi bir ticari teşekkülün mevcudiyet
bulması ile yapılması gerekli olan giderlerdir" şeklinde
bir belirleme yapmak sanırız yanlış olmayacaktır.(2)
Yapılan genel giderlerle, ticari kazancın elde
edilmesi ve idame ettirilmesi arasında illiyet bağı
bulunması, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap
edilmiş olunmaması ve faaliyet konusu mal veya hizmetin
maliyetine intikal ettirilmesi gereken giderlerden
olmaması gerekmektedir.Genel idare giderlerini
örneklendirecek olursak;
Üretim üniteleri haricinde
çalışan personelin ücreti (üretimde çalışan
personelin ücretleri ise üretilen malın maliyetine dahil
edilir)
Ayrıca amortismana tabi iktisadi kıymetin iktisabı
için kullanılan kredilerle ilgili kur farkı ve
faizlerden aktifleştirmenin gerçekleştirildiği hesap
döneminin sonuna kadar tahakkuk edenlerin maliyete
ilavesi zorunlu bulunmakta, sonraki dönemlerde ise
maliyet veya gider unsuru olarak dikkate alınması
ihtiyaridir.(3)
Genel giderlerin temel özelliği
işletmenin tamamını ilgilendiren giderlerdir. Başka bir
ifadeyle genel giderler ticari organizasyona bağlı
giderlerdir. Esas itibariyle G.V.K'nunda yer alan
masrafların hemen hemen tamamı genel gider mahiyetine
sahiptir. Fakat kanun koyucu adı geçen maddenin birinci
bendinde "ticari kazancın elde edilmesi ve idame
ettirilmesi için yapılan genel giderler" düzenlemesini
yaptıktan sonra takip eden bentlerde bazı giderlere
ilişkin özel düzenlemelere yer vermiştir. Kanun
maddesinin düzenleniş şeklini esas alırsak - Büro
personeli ücretleri- Sigorta Bedelleri- Kiralar-
Kırtasiye ve Büro Giderleri- Temsil ve Ağırlama
Giderleri- Finansman Giderleri (maliyet bedeli kapsamı
dışında kalanlar) - Posta v.b. Giderler- Büroya Ait
Enerji ve Telefon Gid. v.b. genel giderlere en tipik
örnek olarak sunulabilecektir.(4)
III.SONUÇ
Cebimize giren ve çıkan paranın hesabını
yapmak nasıl ki elzemse, giderlerin gerek ticari kazanç
sahiplerince ve gerekse vergi idaresince tespiti o
derece önemlidir.
Bu ikili sarmal, ayrılmaz
dinamikleri bünyesinde barındır.
Ve sözün sonunda hayata
ilişkin,
‘Gidenler hep akılda ,hep
gönülde.......
Rahmet ve Işık onların
olsun.’
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı
www.muhasebenet.net
kadirdodi@gmail.com
09.06.2008
-Yazarın
Diğer makaleleri için tıklayınız
|
