|
VERGİ MAHKEMELERİ
Demokrasinin vazgeçilmez
unsurlarından olan hukuk, anayasa ile başlar ve özel
kanunlarla sağlamlaştırılır. Her alanda olduğu gibi
hukuk alanında da bir takım uyuşmazlıkları çözmek
amacıyla mahkemeler en önemli uygulayıcılar olarak
karşımıza çıkmaktadır. Vergi mahkemeleri de vergi
kanunlarının uygulanmasında tereddüt yaratan veya yanlış
uygulandığında karşılaşılan müeyyideleri çözmek amacıyla
kurulmuş özerk kurumlardır.
Vergi mahkemeleri vergi uyuşmazlıklarının çözümünde
birince derece yargı merciidir. Genel bütçeye, İl Özel
İdareleri, Belediye ve Köylere ait vergi, resim ve
harçlarla benzeri yükümler ve bunlara bağlı zam ve
cezalar ile tarife uyuşmazlıkları ve Amme Alacaklarının
Tahsil Usulu Hakkında Kanun’un uygulanmasından doğan
uyuşmazlıklardan oluşur.
Vergi davaları şekle tabidir. Dilekçe ile başvuru
yapılması gerekir. Dilekçeler ilgili vergi mahkeme
başkanlığına, idare ve vergi mahkemesi
başkanlıklarına,bunların bulunmadığı yerlerde asliye
ticaret mahkemelerin, danıştaya ve yabancı ülkelerde
konsolosluklara verilebilir.2577 sayılı İdari Yargılama
Usulu Kanunu’nun 5. maddesine göre her işlem için ayrı
dava açılması gerekir. Fakat aynı dilekçe ile birden
fazla işlem için dava açılabilecek hallerde vardır.
Bunlar; arasında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da
sebeb-sonuç ilişkisi bulunan işlemlerdir. Bir diğeri ise
birden fazla kişinin tek bir dilekçe ile dava
açabilmesidir. Burada da davacılar arasında hak ve
menfaat iştiraki bulunması koşulu aranır.
Dava açma süresi İdari Yargılama Usulu Kanun’nun 7/1
maddesine göre otuz gündür. Özel bir süre belirtildiği
takdirde belirtilen süre geçerlidir. Verilen kararlara
karşı tebliğ tarihinden itibaren İdare Mahkemelerine ve
ilk derece sıfatı ile Danıştay’a açılacak davalarda
altmış gündür. Ödeme emirleri ve ihtiyati hacizlerde ise
yine tebliğ tarihinden itibaren yedi gündür. İkmalen ve
Re’sen vergi tarhiyatlarında yükümlüye tebliğ edildiği
tarihten itibaren otuz gün süre içerisinde uzlaşmaya
gidilebilir. Uzlaşmaya varıldığı takdirde bu kararlar
kesindir. Yargı yoluna başvurulamaz veya tekrar bir
indirim talep edilemez. Ancak uzlaşmaya varılamamışsa ve
dava açma süresi onbeşgünden az kalmışsa dava açma
süresi onbeş gün uzar. Tatil günleri sürelere dahildir.
Şayet sürenin son günü tatil gününe rastlarsa, süre
tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar.
Davalar görevli olmayan yerlere açılırsa, açılmış olan
davalar görev yerinden red kararı alındıktan ve
kesinleştikten sona otuz gün içerisinde görevli
mahkemeye açılabilir. Yürütmenin durdurulması
istenildiğinde teminat karşılığında durdurulur. Fakat
içinde bulunulan duruma göre teminat istenmeyebilinir.
Vergi uyuşmazlıklarından doğan davalarda tahsil
işlemleri durur. Yalnız ihtirazi kayıtla yapılan
beyanlarda tahsilat için açılan davalar da tahsil
işlemini durdurmaz. Dava sonucunda yükümlünün davası red
olunursa tarh edilmiş bulunan vergi tahakkuk da etmiş
olucağından ödenmesi gerekecektir. Tahsil işlemi
durdurulmuş olan vergilerden dava sürecinde taksit
süresi geçmiş olanlar mahkeme kararına göre hesaplanan
verginin tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenmesi
gerekir.
Vergi mahkemelerinde tek hakimle verilen kararlara karşı
otuz gün içerisinde Bölge İdare Mahkemesine itiraz
yoluyla dava açılabilir.Bölge idare mahkemeleri vergi
mahkemelerinin tek hakimle verdiği nihai kararlarına
karşı itiraz şeklinde yeniden incelemekle
görevlidir.İncelenen davalarda alınan kararlar kesindir.
Bu kararlara karşı Danıştay’a başvurulamaz. Danıştay
dava dairelerinin kurul halinde verilen nihai
kararlarına karşı Danıştay da temyiz edilebilir.
Danıştay idarenin düzenleyici işlemleri için danışma ve
inceleme mercii aynı zamanda vergi ve idare
mahemelerinin verdiği kararlara karşı temyiz merciidir.
213 Sayılı VUK’un 377.maddesine göre vergi daireleri bu
kararlara karşı dava açamazlar. Fakat yine aynı maddede
Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilecek hadlerle
sınırlı olmak koşuluyla defterdarlıklara Danıştay’a dava
açmak için izin verme yetkisinin devredilebilecegi hükme
bağlanmıştır. Temyiz dilekçeleri Danıştay başkanlığına
hitaben yazılmış olmalıdır. Danıştay yapılan başvuruları
üç şekilde bozar;
- Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
- Hukuka aykırı karar verilmesi,
- Usul hükümlerine uyulmamış olunmasıdır.
Öznur Karaca
oznurkaraca@windowslive.com
27.05.2009
Diğer makaleleri
-Transfer
fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında
ilişkili kişi |
