|
TİCARİ HAYATIMIZDAKİ
ÇEKLER HAKKINDA SON DEĞİŞİKLİKLER VE BEKLENEN YENİLİKLER
Bilindiği
üzere dünyada meydana gelen küresel kriz ülkemizdeki
ticari hayatımızı etkilemiş ve görünüşte bir kağıt
parçası ama ticari hayatımızın vazgeçilmezi çekler
ekonomik sıkıntılar nedeniyle zamanında ödenmemesi
ticari hayatımızda mağduriyetlerin artmasına neden
olmuştur.
Bunu gören
hükümetimiz yaşanmak olan bu mağduriyetlerin ülke
ekonomisine olumsuz etkisini azaltmak amacıyla 5838
sayılı yasa ile çekler hakkında bazı değişiklikler
yapmıştır. Bununlada kalmamış yeni çek yasası ile ilgili
değişiklikleri meclise sunmuştur. Şimdi neler değişti ve
hükümet tarafından meclise gönderilen değişiklikler
nelerdir ve uygulamada nasıl sonuçlar doğuracak
makalemizde bunları açıklamaya çalışacağız.
*ÖDEMEDEN
MEN ETME (ÖDEME YASAĞI) :5838
sayılı yasa ile kanunun
32.maddesinde yer alan “Keşideci çekin kendisinin veya
üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış
olduğu iddasında ise muhatabı çeki ödemekten men
edebilir” hükmü yürürlükten kaldırılmıştır. Öncesinde
hepimizin bildiği gibi muhatap banka keşidecinin
ödemeden men talimatına uymak zorundaydı. Hatta bazı
işbilmez banka memurları sözde müşterilerine yaranmak
adına vakit kazanmaları yada çeklerinin yazılmaması için
böyle bir akılda veriyorlardı. Ama gerçekten kişinin
rızası dışındaki bu nasıl olur hırsızlık,gasp vs
nedenlerle elden çıkan çekler için diyecek sözümüz yok.
Ödeme yasağı kötü niyetli olanlar için iyi niyetli olan
alacaklıların hakkını savunmak adına
OLUMLU
ancak gerçekten rızası olmadan
elinde çek çıkan kişiler için eskiden muhatap bankaya
bir talimat yeterli iken şimdi uzun bir süre hukuk
savaşı vermek durumunda kalacaklarki buda
OLUMSUZ
yanı diye düşünüyorum.
*31.12.2009 TARİHİNE KADAR ÇEKLER ÜZERİNDE YAZILI KEŞİDE
TARİHİNDEN ÖNCE ÇEKİN ÖDENMEK İÇİN BANKAYA İBRAZI
GEÇERSİZDİR.
Hepimiz
ticari teamüller ve gelenekler olarak biliyoruz ki çekte
vade yoktur ve görüldüğünde ödenir. Ticari hayatımızda
her gün duyduğumuz bu kelimeler aslında TTK ‘nın 707
maddesi nde yer almaktadır. Yine 5838 sayılı kanunla bir
geçici madde eklendi ve “31.12.2009 tarihine kadar
üzerinde yazılı keşide tarihinden önce çekin ödenmek
üzere muhatap bankaya ibrazı geçersizdir” Burda dikkat
edilirse 31.12.2009 denmiş yani uygulamanın geçici bir
süre olacağı ekonomik kriz döneminde piyasalarda bu tip
kargaşaların olmasını engellemek amacıyla
OLUMLU
bir yaklaşım olarak görünmekte olsa da çek bir senet
haline gelmiş olması ticari hayatta bir para gibi
likitidesi nin ortadan kalkması da
OLUMSUZ
tarafı diye düşünüyorum ama göründüğü gibi geçici bir
süre olduğundan çok da büyük bir sorun olacağı kanısında
değilim.
*ÇEKTE
HAPİS KALKACAK MI?
Yeni çek
kanuna göre karşılıksız çek kullananlara hapis değil
para cezası verilecek. Çek borcunu faiziyle ödeyene
dava açılamayacak mahkum edilenler ise serbest
kalabilecek. Hükümetin Meclis’e sevk ettiği çek yasası
ile kısa başlıklar şöyle;
*Hapis
Cezasına Sınırlama:
Karşılıksız çek kesenler faiziyle borcunu öderse dava
açılmayacak mahkumiyet hükmü verilmiş ise de ortadan
kalkacak. Ama çek kullanma yasağı uygulanacak ve bu
kurala uyulmazsa 3 yıla kadar hapis cezası ile
yargılanacak.
*Para
Cezası: Karşılıksız çek
verene 150 bin lira para cezası kesilecek çekin miktarı
150 bin lira dan fazla ise verilen ceza çek bedeli kadar
olacak.
*Bankalara
Ceza: Bankalar
ödemedikleri çek karşılığı için hergün binde 3 faiz
ödeyecekler ve çek karşılıksız çıkarsa banka alacaklıya
her çek yaprağı için 474 lira ödeyecek.
*Deşifre
Edilecek : Karşılıksız
çek verenlerde kara listeye alınacak ve internette
Merkez Bankası tarafından teşhir edilecek.
Kısaca 5838
sayılı kanunla yapılan değişiklikleri ve şu an mecliste
görüşülen ve kısa zamanda yasallaşacağınızı beklediğimiz
değişikleri ticari hayattaki işletme sahiplerine ve çek
kullanan herkese anlatmaya çalıştım. Hep duymuşuzdur
çevremizde karşılıksız çek yüzünden mahkum olan bir çok
vatandaşımız belki bu yüzden ticari hayatını bitirmiş
işyeri kapanmış ve bir çok aile buhranları yaşanmış onun
yerine bu insanların dışarıda olup borcunu ödeme adına
mücadele vermek isteyen gerçekten düzgün işletme
sahipleri adına da
OLUMLU olacağını
düşünmekteyiz.
Ticari
hayatımızda çek yazarken aman dikkat diyor çeklerimizi
çok iyi muhafaza ederek rızamız dışında elimizden
çıkmasını engellemeye gayret etmenizi ticari
alışverişler hariç çekleriniz kullanmamanızı tavsiye
ediyor Ticari hayatınızda başarılar ve bol kazançlar
diliyoruz.
Kazım Güzeller
Mali Müşavir
guzellermusavirlik.com
15.05.2009
Diğer makaleleri;
-Şahıs bilanço firmasının sermaye şirketine
dönüştürülmesi
-Beyanname üzerinden indirilecek giderler
(11.03.2009)
-Özel İnşaatlarda Gelir Vergisi
(07.03.2009)
-Yüzde
5'lik SGK indirimi ve AGİ yevmiye
kaydı
(27.02.2009)
-Özel istihdam büroları hakkında bilinmesi
gerekenler
(26.02.2009)
-Yıllara yaygın inşaatlarda geçici vergi
14.02.2009)
-Kooperatif
muhasebesi ve örnek kayıtlar
(31.01.2009)
-Özel inşaat muhasebesinde ince noktalar
(20.01.2009)
-Derneklerin
Dikkat Edeceği Hususlar
..(13.01.2009) |
