|
Yurtdışı borçlanmasında gelinen aşama
Reform Yasası'nın Resmî
Gazete'de yayınlandığı tarihten itibaren yurtdışı
borçlanmasında günlük prim tutarı, halen uygulanan 3,5
ABD Doları yani 5 YTL civarında bir tutar iken 6,48
YTL'ye çıkacak. Ve artık sözkonusu tarihten sonra
borçlanma, YTL ile yapılabilecektir.
TBMM'de kabul edilen Sosyal Güvenlik Reformu'na ilişkin
yasa uyarınca, yurtdışı borçlanma prim tutarları, bu
doğrultuda değişiyor. Buna göre halen günlük 3,5 dolar
olan yurtdışı borçlanma bedelinin alt sınırı, yeni
yasayla birlikte 6,48 YTL'ye yükseliyor. Sosyal Güvenlik
Kurumu (SGK) Başkan Vekili Tahsin GÜNEY'in
açıklamalarına göre, doların son yıllarda değer
kaybetmesi nedeniyle yurtdışı borçlanması günlük prim
tutarı, olması gerekenin çok altında kalmıştır. Bu
nedenle yeni düzenleme yapılmış ve yurtdışı
borçlanmasında dolar üzerinden prim alınması
uygulamasından vazgeçilmiştir. Ve yurtdışı borçlanması
yapabilme hakkını kazanmış olan vatandaşlarımız, gelire
esas kazancın alt ve üst sınırı arasında kalmak
şartıyla, istedikleri prim tutarından yurtdışı
borçlanması yapabileceklerdir. Alt sınır günlük 6,48 YTL
olurken üst sınır 48 YTL'ye kadar çıkabilecek.
Borçlanmanın üst sınırdan yapılması, bağlanan maaşın
yüksek olmasını sağlayacaktır.
Reformla gelecek olan bu yeni düzenlemeden olumsuz
etkilenmek istemeyen gurbetçi vatandaşlarımızın acele
etmesi gerekiyor. Çünkü bu farklı düzenlemenin yürürlüğe
girmesi için 1 Ekim 2008 tarihi beklenmeyecek ve yasanın
Resmi Gazete'de yayımlanması ile birlikte yurtdışı
borçlanması hakkındaki hükümler, uygulanmaya başlanacak.
Bu tarihten önce 3,5 ABD Doları üzerinden yapılan
yurtdışı borçlanması başvuruları, kazanılmış hak
oluşturacaktır. Ancak borçlanma tutarının yasal süresi
içinde ödenmesi şart. Yoksa kazanılmış hak durumu
ortadan kalkacaktır.
Reform yasasıyla yurtdışı borçlanma ile ilgili yapılan
bir başka önemli düzenleme de Bulgaristan göçmenleri
hakkındadır. Bu göçmen kardeşlerimize Türkiye'ye
gelmeden önce bu ülkede sigortalı geçirdikleri
sürelerini borçlanabilme hakkı verilecektir.
Suudi Arabistan'da işçi olarak çalışıyorum ve
borçlandığım ilkeler değişir mi?
Yıldıray DÖNMEZ: Sayın SINAV, ben yurtdışında çalışan
bir işçiyim. 01.07.1967 doğumluyum ve yaklaşık 24 yıldır
Suudi Arabistan'da işçi olarak çalışıyorum. Geçen yıl
31.12.2006 yılı itibariyle konsolosluktan yurtdışında
çalıştığım günlerin toplamını aldım. Bu günlerimi
konsolosluk 8272 gün olarak yazıyla verdi. Ben de
25.05.2007 tarihinde SSK'ya yurtdışından emeklilik
ödemesi için başvurdum. SSK, yurtdışından emekliliğe
başvurumu kabul edip 8272 gün karşılığı günlüğü 3,5$ dan
toplam 28952$ USD olarak tahakkuk çıkardı. Bir yıllık
süre içinde 7428 gün karşılığı olan 26000 $ dolar
ödedim, tahakkuk ettirilen bu tutar karşılığı 2952 $
borcum kaldı. Halen yurtdışındayım. Yurtdışına
24/11/1983 yılında gittim, ama 16 yaşında olduğum için
konsolosluk, 1985 yılını baz aldı. Sizden bilgi
vermenizi istirham ettiğim sorularım:
1.Ben, 9000 işgünü olarak mı (9000*3,5$=31500$) ödeme
yapmalıyım?
2.Geriye kalan günlerimi konsolosluktan toplatıp
ekleyebilir miyim?
3.Yeni SGK Yasası gereği yurtdışı günlük borçlanma
tutarı artacağı söyleniyor, bu borcumun ödenen kısmına
da yansır mı?
4.Veya sadece tahakkuk edilen borcumun geriye kalan
ödenmemiş borcumun tutarını mı (yani 843 gün*3,5$=2952$)
kapsar?
5.Veya 9000 gün için kalan günlerim olan sadece 1572
günü mu kapsar, herhangi bir hak kaybına uğrar mıyım?
6.Başka bir değişle yeni çıkacak oran (günlük artış
tutarı) tüm günlerime mi yansır?
7.Son olarak ne zaman emekli olabilirim? Yurtdışından 25
yılı tamamlamadan dönersem sorun olur mu? Şu anda
günlerimi toplatmamdan bu yana 480 gün daha yurtdışında
geçirmiş bulunuyorum, yani 8752 günüm oldu.
8.Bu yeni yasa yürürlüğe girmeden önce borcumu bitirmek
zorunda mıyım?
C: Okuyucumun Türkiye'de sigortalılığı yok. Bu nedenle
yurtdışı borçlanmasını son ödeme tarihinde ödenen prim
gün sayısına göre sigortalılığının başlangıcı
belirlenecektir. Buna göre emeklilik hesabı
yapılacaktır. Soru e-mailinde ödeme tarihi açıkça
belirtilmemiştir. Halen yurtdışında çalışması sürdüğüne
göre, ödemeyi Yasa Resmî Gazete'de yayınlanana kadar
sürdürebilir. Fakat bunun gerekli olup olmadığı
incelenmelidir. 25.05.2007 tarihinde SSK'ya yurtdışından
emeklilik ödemesi için başvurduğunda, SSK, yurtdışından
emekliliğe başvurusunu kabul edip 8272 gün karşılığı
günlüğü 3,5$'dan toplam 28952 dolar olarak tahakkuk
çıkarmış ve bir yıllık süre içinde 7428 gün karşılığı
olan 26000 doları okuyucumuz ödemiştir. Borçlanma
sırasında tahakkuk ettirilen 28952 $ tutarı
karşılığından 26000 doları indirdiğimizde 2952 $ borcu
kalmıştır.
Halen bir yıllık süre içinde 7428 gün karşılığı olan
26000 doları okuyucumuz ödemiş olduğuna, 25.05.2007
tarihinde borçlanma başvurusu yaptığına ve takriben
25.05.2008 tarihine de varmadığımıza göre, Nisan 2008
civarında bu kadar ödemeyi yapmıştır. 26000 dolarlık
ödeme, 20 yıl 7 ay 18 günlük sigortalılık süresine
gelmektedir. Nisan 2008 başında ödeme varsayarsak,
sigortalılığının başlangıcı, 13.08.1987 tarihi olarak
hesaplanabilecektir. Buna göre emeklilik değerlendirmesi
yapılacaktır.
Tahsin Sınav
05.05.2008
|
