|
Ticaret kanunu tasarısında şirket denetçisi
Türk Ticaret Kanunu Tasarısı'na
göre anonim şirketi ve şirketler topluluğunun finansal
tabloları denetçi tarafından uluslararası denetim
standartlarıyla uyarlı Türkiye Denetim Standartları'na
göre denetlenecektir. Bu bağlamda yasal düzenleme gereği
olarak "Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde
yer alan finansal bilgilerin, denetlenen finansal
tablolar ile tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp
yansıtmadığı da denetim kapsamı içinde" olacaktır.
Denetçi, şirket genel kurulu; topluluk denetçisi ise ana
şirket genel kurulunca seçilecektir. Denetçinin her
faaliyet dönemi ve her görevini yerine getireceği
faaliyet dönemi bitmeden seçilmesi zorunludur. Seçimden
sonra yönetim kurulu gecikmeksizin denetleme görevini
hangi denetçiye verdiğini ticaret siciline tescil
ettirmekle ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile
internet sitesinde ilan etmekle yükümlü olacaktır.
Denetçi, ancak ortakları, yeminli mali müşavir veya
serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan
bağımsız denetleme kuruluşu olabilecektir. Bu bağlamda
orta ve küçük işletmeli anonim şirketler, bir veya
birden fazla yeminli mali müşaviri veya serbest
muhasebeci mali müşaviri denetçi olarak seçebilecektir.
Bağımsız denetleme kuruluşlarının kuruluş ve çalışma
esasları ile denetim elemanlarının nitelikleri Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve bakanlar
kurulu tarafından yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle
düzenlenecektir.
Aşağıdaki hallerden birinin varlığında, yeminli mali
müşavir, serbest muhasebeci, mali müşavir, bağımsız
denetleme kuruluşu ve bunun ortaklarından biri ve
bunların ortaklarının yanında çalışan veya bu cümleden
anılan kişilerin mesleği birlikte yaptıkları kişi ve
kişiler, ilgili şirkette denetçi olamayacaklardır. Buna
göre denetçiler;
* Denetlenecek şirket pay sahibiyse,
* Denetlenecek şirketle bağlantısı bulunan bir kişinin,
bir ticaret şirketinin veya bir ticari işletmenin kanuni
temsilcisi veya temsilcisi, yönetim kurulu üyesi,
yöneticisi veya sahibiyle ya da bunlardan yüzde yirmiden
fazla paya sahipse yahut denetlenecek şirketin yönetim
kurulu üyesinin veya yöneticisinin alt veya üstsoyundan
biri, eşi veya üçüncü derece dahil, üçüncü dereceye
kadar kan veya kayın hısmıysa,
* Denetlenecek şirketle bağlantı halinde bulunan veya
böyle bir şirkette yüzde yirmiden fazla paya sahip olan
bir işletmede çalışıyorsa veya denetçi olacağı şirkette
yüzde yirmiden fazla paya sahip bir gerçek kişinin
yanında herhangi bir şekilde hizmet veriyorsa,
* Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya
finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışında
faaliyette veya katkıda bulunmuşsa,
* Denetlenecek şirketle bağlantı halinde bulunan veya
böyle bir şirkette yüzde yirmiden fazla paya sahip olan
bir işletmede çalışıyor veya denetçisi olacağı şirkette
yüzde yirmiden fazla paya sahip bir gerçek kişinin
yanında herhangi bir şekilde hizmet veriyorsa,
* Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya
finansal tabloların düzenlenmesinde denetleme dışında
faaliyette veya katkıda bulunmuşsa,
* Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veya
finansal tablolarının çıkarılmasında denetleme dışında
faaliyette veya katkıda bulunduğu için denetçi
olamayacak gerçek veya tüzelkişinin veya onun
ortaklarından birinin kanuni temsilcisi, temsilcisi,
çalışanı, yönetim kurulu üyesi, ortağı, sahibi ya da
gerçek kişi olarak bizzat kendisi ise
* Yasal düzenleme gereği bağlantıları ve özel durumu
nedeniyle denetlenecek şirkette denetçi olamayacak bir
denetçinin nezdinde çalışıyorsa,
* Son beş yıl içinde denetçiliğe ilişkin mesleki
faaliyetinden kaynaklanan gelirinin tamamının yüzde
otuzundan fazlasını denetlenecek şirkete veya ona yüzde
yirmiden fazla pay ile iştirak etmiş bulunan şirketlere
verilen denetleme ve danışmanlık faaliyetinden elde
etmişse ve bunu cari yılda etmesi bekleniyorsa, denetçi
olamayacaktır.
Bir bağımsız denetleme kuruluşunun, bir şirketin
denetlenmesi için görevlendirdiği denetçi yedi yıl arka
arkaya o şirket için denetleme raporu vermişse, o
denetçi en az iki yıl için değiştirilecektir.
Yasal düzenleme gereği olarak denetçi, denetleme yaptığı
şirkete, vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında,
danışmanlık veya hizmet veremeyecek, bunu bir yavru
şirket aracılığıyla da yapamayacaktır.
Denetçi, yapılan denetimin türü, kapsamı, niteliği ve
sonuçları hakkında, gereken açıklıkta, anlaşılır, basit
bir dille yazılmış ve geçmiş yılla karşılaştırmalı
olarak hazırlanmış, finansal tabloları konu alan bir
rapor düzenlemekle görevlidir.
Bundan başka ayrı bir rapor halinde, yönetim kurulunun,
şirketin veya topluluğun durumu hakkında yıllık faaliyet
raporunda yer alan irdelemeler denetçiler tarafından,
finansal tablolar ile tutarlılığı ve gerçeğe uygunluğu
açısından değerlendirilecektir.
Yeni Ticaret Kanunu Tasarısı "denetçi" niteliklerini
belirlemek suretiyle denetçide gerçek anlamda bağımsız
olma önkoşulunu getirmiş ve bu bağlamda da konuyu
ayrıntılı bir biçimde düzenlemiş bulunmaktadır.
Veysi Seviğ
Referans / 08.03.2008 |
