|
Giderlerinizi gösterirken gerçekçi olun, kira vergisini
daha az ödeyin
Mart ayının gelmesiyle
gelirlerin beyan dönemi başlamış oldu. Gelir Vergisi
Kanunu'nun 70. maddesinde yazılı mal ve hakların (arazi,
bina, haklar, motorlu taşıtlar gibi) kiraya
verilmesinden elde edilen gelirler 'gayrimenkul sermaye
iradı' (GMSİ) olarak adlandırılır ve bu mal ve hakların
sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifa ve intifa
hakkı sahipleri ile kiracıları tarafından kiraya
verilmeleriyle elde edilen gelir de vergiye tabi
tutulur.
1 Ocak 2007-31 Aralık 2008 tarihleri arasında elde
edilen kira gelirleri için 25 Mart'a kadar beyanname
verilmesi ve hesaplanan verginin mart-temmuz aylarında
iki eşit taksitte ödenmesi gerekiyor.
Mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulden bir takvim
yılı içinde en fazla 2 bin 300 YTL gelir elde edenler,
bu vergiyi ödemiyor. Benzer şekilde işyeri olarak kiraya
verilen yerlerdeki sınır ise brüt 19 bin YTL. Bunun
dışında tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan
gayrimenkul sermaye iratları toplamı 900 YTL'yi aşanlar
ile diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenlerin
ikametgâhlarının bulunduğu vergi dairesine en geç 25
Mart akşamına kadar beyanname vermeleri gerekiyor. Vergi
tutarı, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit halinde
ödeniyor. Eş ve çocukların kira gelirleri varsa,
bunların da ayrıca beyan edilmesi şart.
Bir örnek üzerinden gidecek olursak, bir kamu çalışanı
olan Zeki Bey, 2007 yılında Adana'daki dairesinden 10
bin YTL, banka kredisiyle aldığı İstanbul'daki
dairesinden de 15 bin YTL gelir elde etmiş olsun.
İstanbul'daki dairenin alış değeri 100 bin yeni lira
olup 2005 yılında alınan bu daire için çekilen kredi
sebebiyle 2007 yılında 3 bin YTL faiz gideri, bin yeni
lira bakım onarım gideri, bin YTL sigorta ve Emlak
Vergisi, 7 bin yeni lira lojman gideri ödemiş olsun.
Ayrıca Kimse Yok mu Derneği'ne bin 500 YTL, huzurevine
de bin yeni lira bağış yapsın. Çocuğunun eğitim gideri
de 5 bin YTL olsun. Bu durumda verilecek beyannamede
tercih edilecek gider yöntemi, ödenecek vergiyi ciddi
manada etkileyecektir. Tabloda da görüldüğü gibi gerçek
gider yöntemi seçildiğinde, daireler için yapılan ve
sahipleri tarafından ödenen giderler matrahtan düştüğü
için hesaplanan ve ödenecek vergi daha az çıkıyor.
Basit usule tabi olanlar gibi istisnalar dışında tüm
mükellefler işyeri olarak kiraladıkları yerler için,
yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden yüzde
20 oranında Gelir Vergisi kesintisi yapmak zorundadır.
Kiraya verilen gayrimenkulün hem mesken hem de işyeri
olarak kullanılması halinde de, kiralanan yerin tamamı
veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı sürece kira
bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olur. Bir konuta
birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan
elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her
bir ortak için 2 bin 300 YTL'lik istisna ayrı ayrı
uygulanır. Mirasın paylaşılmamış olması halinde de her
bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı faydalanır. Bir
mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi
halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa
uygulanır. Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya
mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar 2 bin 300
YTL'lik istisnadan faydalanamaz.
Beyanname internetten verilebilir
Mükelleflerce bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş
yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira
bedelleri, o yılda elde edilmiş gelir kabul ediliyor.
Örneğin; 2005, 2006 ve 2007 yılları kira gelirleri
topluca 2007'de tahsil edilirse 2007'nin geliri olarak
dikkate alınacak. 2007, 2008 ve 2009 yılları kira
gelirleri topluca 2007'de tahsil edilirse, 2007'ye ait
kira geliri bu sene, 2008'e ait kira geliri 2009'da,
2009'a ait kira geliri de sonraki yıl (her yıla ait kira
bedeli ilgili yılda) beyan edilecek. Tıpkı bunun gibi
2007 yılında kiraya verilen gayrimenkul ile ilgili
olarak tahsil edilemeyen kiralar da gelir olarak matraha
dahil edilmeyecek.
Beyanname, vergi dairesinden alınacak sayfanın
doldurulması şeklinde olabileceği gibi internet
üzerinden de yapılabilir. Beyanını internet üzerinden
vermek isteyenler, hemen bağlı oldukları vergi dairesine
başvurarak kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini almalı.
Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez
veya eksik beyan edilirse, istisnadan faydalanılamaz.
Beyan edilmesi gereken gelirin bildirilmemesi halinde,
mükellef adına iki kat birinci derece usulsüzlük cezası
kesilir ve mükellefin geliri takdir komisyonunca emsal
kira bedeli baz alınarak takdir edilir. Takdir edilen
gelir üzerinden, Gelir Vergisi ile vergi cezası
hesaplanır. Ayrıca gecikilen her ay için gecikme faizi
talep edilir. Bu şekilde tahakkuk eden vergi, ceza ve
gecikme faizinin tahakkuk tarihinden itibaren bir ay
içinde ödenmesi zorunludur. (İki taksit halinde ödeme
avantajı yok oluyor.) Ödenmediği takdirde, vergi
dairesince her ay için ayrıca gecikme zammı hesaplanmak
suretiyle cebren tahsil yoluna gidilir.
Bir şeyi daha hatırlatayım. Geçtiğimiz yıllarda kira
geliri için beyanname veren mükellefler, o gayrimenkulü
satmış veya artık gayrimenkulü kendisi kullanıyorsa yani
artık kira geliri elde etmiyorsa bu durumu bir dilekçe
ile ilgili vergi dairesine bildirmelerinde fayda var.
Çünkü vergi daireleri geçen yıl beyanname veren
mükellefleri tarayıp bu sene vermeyenleri takdir
komisyonlarına sevk edebiliyor. Bu durum, elde edilmeyen
bir gelir yüzünden vergi ödemeye veya gelir elde
edilmediğini ispatlamak için günlerce uğraşmaya sebep
olacaktır.
Ahmet YAVUZ
Zaman / 10.03.2008
|
