Muhasebe  

Maliye

Vergi

Sigorta

İletişim

  MUHASEBE GÜNCEL BÜLTEN :   04 Ağustos  2008
    

  Ana Sayfa 

  Muhasebe Forum 

  2008 Çalışmaları

  Asgari Geçim İndirimi Rehberi

  Transfer Fiyatlandırması Reh.

  Staj-Stajyer Rehberi

  2008 Pratik Bilgiler

 Yasal Uyarı

 

 

 


 

Yurtdışı borçlanmasıyla emeklilik


Ben 1962 doğumluyum. 1986 yılında Amerika’ya gittim ve halen bu ülkede yaşıyorum. Türkiye’de hiç bir işte sigortalı olarak çalışmadım. Fakat şuan kesin dönüş yapmak istiyorum. Türkiye’den nasıl emekli olabilirim? SSK’dan pirim ödeyerek emekli olma şansım var mı? Varsa şuan pirim ödesem miktarı neyse, ne zaman emekliliği hak edebilirim? M.A.

Yurtdışında 18 yaşını doldurduktan sonra geçen sigortalılık sürelerini ve bu sürelerin arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik sürelerinden istediğiniz kadarını borçlanabilirsiniz.
Borçlanılacak her bir gün için ödemeniz gereken tutar, başvuru tarihindeki günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında seçeceğiniz günlük kazancın yüzde 32’si kadardır. Tahakkuk ettirilen borcu, tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödemeniz, üç ay içinde ödememeniz halinde yeniden başvuru yapmanız gerekir.

Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışmanız olmadığından, borçlanma başvurusunu Sosyal Güvenlik Kurumuna yapmanız gerekiyor.

Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmetiniz bulunmadığı için sigortalılık başlangıç tarihiniz, borçlanma tutarını tamamen ödediğiniz tarihten borçlanacağınız gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir.

Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılıkları olanların borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa 5510 sayılı yeni sosyal güvenlik kanununun 4/b maddesi (şuandaki Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de çalışmanız bulunmadığından borçlanacağınız süreler Bağ-Kur kapsamında geçmiş sigortalılık süresi sayılır ve Bağ-Kur şartlarıyla emekli olursunuz.

Emeklilik için borçlanacağınız süre de dahil 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemiş olmanız gerekmekle birlikte, yaş şartınız borçlanacağınız süreye tespit edilecek olan sigorta başlangıç tarihinize göre belirleneceğinden, emekliliğe hak kazanacağınız yaşı şimdiden söyleyebilmek mümkün değil.

Yurtdışı hizmet borçlanmanızı Türkiye’ye dönüp SSK’lı olarak çalışmaya başladıktan sonra yaparsanız, borçlanma başvurunuzu SSK’ya yapabilirsiniz ve borçlandığınız süreler, SSK kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak dikkate alınır.

SSK’dan emekli olmak istiyorsanız borçlanmanızı Türkiye’de sigortalı bir işe girdikten sonra yapabilirsiniz. Ya da son 3,5 yılda SSK’ya prim ödeyerek SSK şartlarıyla SSK’dan emekli olabilirsiniz. SSK’dan emekli olabilmeniz için de 25 yıllık sigortalılık süresi ve borçlanma sonrası belirlenecek sigortalılık başlangıç tarihine göre tespit edilecek yaş koşulunu sağlamanız gerekecek. Ancak 9000 gün yerine en fazla 5975 gün prim ödemiş olmanız yetecek.

 

*******

 

Şirket ortaklığından hemen ayrılın
 

1983 - 1985 yılları arasında 2 yıl SSK hizmetim, ayrıca 1992 yılında başlayan ve 13 yıl süren esnaf Bağ-Kur’um var. Bu işle alakalı 2005 yılında vergi dairesi ile esnaf odasından kaydımı kapattım ve Bağ-Kur hizmetimi kuruma başvurarak sonlandırdım. Ancak Bağ-kur hizmetim devam ederken 1998 senesinde şirket ortaklığım oldu ve bugün itibariyle ortaklığım devam ediyor. Bu şirket ortaklığımı Bağ-Kur’a bildirmedim. Bağ-Kur kayıtlarında 2005 yılında terk etmiş sigortalı olarak görünüyorum ve borcum yok. Bağ-Kur’a bu durumu bildirmeyi düşündüm ancak çevremdekiler SSK'dan daha kısa sürede emekli olabileceğim için başvuru yapmamamı, şirket ortaklığımı devam ettirmemi ve son prim ödemesinden itibaren 60 ay geçip süre 5 yıl olunca Bağ-Kur’a başvurmamı ve Bağ-Kur’un bu süreyi sileceğini söylediler. Böyle bir uygulama var mıdır?
Ayrıca 2005’ten beri SSK'yı 3,5 yıla tamamlamak için prim yatırıyorum 2 ay kaldı. Bağ-Kur'a bildirmediğim şirket ortaklığım ileride ortaya çıkınca SSK primlerimin geçersiz sayılması söz konusu olduğu gibi, Bağ-Kur’un bu süreleri borçlandırma riskiyle de karşı karşıya kalabilirim? Bu olumsuz durumun içerisinden en az zararla nasıl çıkar ve emekli olabilirim? K.B.

Öncelikle şirket ortaklığından hemen ayrılmanızı öneriyorum. Normal koşullarda, 2005 yılında vergi kaydınızı kapatmış olsanız da şirket ortaklığınız nedeniyle Bağ-Kur sigortalılığınızın devam etmesi gerekiyordu. Şirket ortaklığınız tespit edilirse, Bağ-Kur sigortalılığınızın kapatıldığı tarihten itibaren Bağ-Kur sigortalılığınız yeniden başlatılır. SSK sigortalılığınız da geçersiz sayılır.
5510 sayılı yeni sosyal güvenlik kanununa göre, 5510 sayılı Kanunun 4/b maddesine göre sigortalılık niteliği taşıdığı (Bağ-Kur sigortalısı olması gerektiği) halde 1 Ekim 2008 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren başlayacak. Şirket ortaklığınız 1 Ekim 2008 tarihine kadar tespit edilmez ve siz de bu tarihe kadar şirket ortaklığından ayrılmış olursanız, SSK sigortalılığınız riske girmez.

Beş yıldan fazla prim borcu olanların prim borçlarının silinmesine ilişkin Bağ-Kur Kanununun ek 19. maddesinin süresi 1 Ekim 2008 tarihinde doluyor ve prim borcunuz bu tarihe kadar beş yıldan az süreye ilişkin olacağından bu madde hükmünden yararlanamazsınız.

Benzer hüküm içeren 5510 sayılı yeni sosyal güvenlik kanununun geçici 17. maddesine göre de prim borcunun silinebilmesi için 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle beş yıllık prim borcunun olması gerekiyor. Bu tarih itibariyle prim borcunuz beş yıldan az süreye ilişkin olduğu için bu hükümden de yararlanamazsınız.
Sonuç olarak öncelikle şirket ortaklığından ayrılmanızı, sonrada 1 Ekim 2008 tarihine kadar şirket ortaklığınızın tespit edilmemesi için dua etmenizi öneriyorum.

 

*****

 

Borçlanma primleri ücretin vergi matrahından indiriliyor
 

21.04.1974 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 02.01.1998. Kasım 98 ile Temmuz 99 arasında 240 gün kısa dönem askerlik yaptım. Haziran 2008 ayı da dahil olmak üzere toplam 3500 prim günüm var.
Askerlik borçlanması ile ilgili çeşitli sitelerden hemen yapılması yönünde yazıları okuyunca Eskişehir SSK İl Müdürlüğüne 20.06.2008 tarihinde borçlanma dilekçesi verdim. Bu konuda kafama takılan birkaç hususu size danışmak istedim.
1. SSK'nın sitesinde ne zaman emekli olurum kısmına çalışma günlerimi girdiğimde askerlik borçlanması günlerimin emeklilik tarihine hiçbir etkisinin olmadığını görüyorum. Bu borçlanmayı yapmamın bana bir faydası var mı? (ileriki yıllarda emekli maaşımın daha yüksek bağlanması gibi)
2. Çeşitli yazılarda askerlik borçlanmasından vergi indirimi alacağımız yönünde ifadeler okumuştum. Fakat işyerimin personel birimi bana bu uygulamanın kaldırıldığını söyledi. Artık askerlik borçlanmasından vergi iadesi alamıyor muyuz? K.D.

Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yapmış olduğunuzdan sigorta başlangıcınızı geri götürmez. Dolayısıyla emeklilik tarihinizin öne gelmesini sağlamaz.
Emekli aylığınız hesaplanırken 01.01.2000 öncesi ve sonrası sigortalılık sürenize göre iki ayrı kısmi aylık hesaplanıp, emekli aylığınız bu iki kısmi aylığın toplamından oluşacak. Askerlik borçlanmanız 01.01.2000 tarihinden önceki döneme ilişkin kısmi aylığınızı etkiler. Prim ödeme gün sayınızın büyük kısmı 01.01.2000 tarihinden sonraya ait olacağı için 01.01.2000 tarihinden önceki süreye ilişkin kısmi aylığınızın emekli aylığınız içindeki payı oldukça düşük olacak. Bu nedenle de askerlik borçlanmanızın emekli aylığınızın artmasına belirgin bir etkisi olmaz. Ancak borçlandığınız süre prim ödeme gün sayınıza eklenir. Prim ödeme gün sayısı da aylık bağlama oranının tespitinde belirleyici oluyor. Sonuç olarak prim ödeme gün sayısı dışında askerlik borçlanması size büyük bir yarar sağlamaz.

Askerlik borçlanması nedeniyle vergi iadesi alınması söz konusu değil. Ancak ödenen borçlanma primleri ücretin vergi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıyor. Bu da ücretinizden daha az vergi kesilmesini sağlıyor. Uygulamada halen devam ediyor.

Kanunlarla belli edilen koşullar altında borçlanılarak ödenen aidat ve primler Gelir Vergisi Kanununun 63/2. maddesinde sayılan aidat ve primler niteliğinde olup, bunlar da ücretin gerçek safi tutarının hesaplanması sırasında gider olarak indirilmektedir.

Borçlanma aidat ve primlerinin ücretin gerçek safi tutarının hesaplanması sırasında ne şekilde indirim konusu yapılacağı, 111 Sıra No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmıştır. Buna göre, ücretlilerin askerlik borçlanmaları ile diğer nedenlerden kaynaklanan hizmet borçlanmaları için SSK ve Emekli Sandığı’na ödedikleri borçlanma prim ve aidatlarının, ödemenin yapıldığı döneme ait ücretin vergi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınması gerekmektedir.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre, askerlik borçlanması primlerinin tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde SSK’ya ödenmesi gerekiyor. Primin taksitle ödenmesi halinde, ödemenin yapıldığı aya ilişkin ücretin vergi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınması; primin toptan ödenmiş olması halinde ise ödenen tutara ulaşıncaya kadar bu miktarın ücretin vergi matrahının tespitinde dikkate alınması gerekiyor. Örneğin Temmuz ayında 2 bin YTL askerlik borçlanması bedeli ödenmiş ise bu tutarın indiriminde Temmuz ayı ücretinden başlanılıp, tamamının indirim konusu yapılamaması halinde Ağustos, Eylül ve izleyen aylarda 2 bin YTL’ye ulaşılıncaya kadar indirime devam edilir.
 

Sezgin ÖZCAN

Gazeteport / 04.08.2008

 


Copyrıght © 2005 -2008  www.muhasebenet.net- www.muhasebenet.com - Türkiye'nin muhasebe rehberi. Her hakkı saklıdır.