|
Genç
işçi primine üst sınır geldi, Hazine katkısında baraj
118 YTL
İstihdam paketi taslağı çalışmalarında
son aşamaya gelindi. İlgili tarafların görüşüne açılması
beklenen taslakta genç işçilerin sigorta primlerini
Hazine sınırlı üstlenecek. Kademeli olarak inecek olan
ödeme 5 yıl sonra sona erecek.
Uzun süredir tartışılan istihdam paketi taslağı
netleşti. İlgili tarafların görüşüne açılacak ve
bakanlar kurulunda ele alınarak Meclis'e gönderilecek
taslağa göre genç işçi işe alanların işveren primini
Hazine üstlenecek. Ancak bu üstlenme, sınırlı tutarda
olacak. Getirilen asgari ücret sınırına göre Hazine,
yeni işe alınanların maaşları ne kadar olursa olsun,
sadece asgari ücretteki SSK işveren payı kadar bölümünü
karşılayacak. Bu rakam şu anda brüt asgari ücretin yüzde
19,5'i oranında 118.64 YTL düzeyinde bulunuyor.
Taslağa göre Hazine'nin bu konudaki teşviki kademeli
olarak azalacak oranda uygulanacak. Kademeli geçişe göre
paket yasalaştıktan sonraki 1 yılda işe alınan 18-29 yaş
arasındaki işçilerin, asgari ücret içindeki SSK işveren
primi kadarki kısımları ilk yıl yüzde 100, ikinci yıl
yüzde 80, üçüncü yıl yüzde 60, dördüncü yıl yüzde 40 ve
beşinci yıl da yüzde 20 olarak uygulanarak
sonlandırılacak.
Aynı durum özürlü çalıştırma için de geçerli olacak.
Özürlü çalıştıran işverenin SSK primlerinin asgari
ücrete karşılık gelen kısmını Hazine süresiz üstlenecek.
Ayrıca, genel olarak tüm işverenlere uygulanacak 5
puanlık SSK işveren primi indirimi de taslakta yer
alıyor. Ancak bu indirim teşvik biçiminde olacak ve
Hazine 5 puanlık indirimi işverenlere ödeyecek.
Taşeronluğun da yeniden düzenlendiği taslakta,
düzenlemelerin ne zaman yürürlüğe gireceği kısmı ise boş
bırakıldı.
Taşeronluk yeniden düzenleniyor
İstihdam paketi, 3 yıllık çalışmaların tamamlanmasının
ardından ilk kez taslağa dönüştürüldü. Görüşe açılan
taslağa göre artık taşeronluk sözleşmesi yazılı
yapılmadıkça geçerli sayılmayacak. Ayrıca taşeron işi
aldıktan sonra bölge müdürlüğüne bildirimde bulunacak.
Bu bildirimden sonra, iş müfettişlerinin konuyu
incelemesi öngörülüyor. İnceleme sonucunda muvazaalı
işlemin tespiti halinde, taşeronun tüm işçileri asıl
işverenin işçileri sayılacak. Taslak, geçici iş ilişkisi
kurulması yönünde yeni bir kavramı da getiriyor. Buna
göre işçi ve işveren arasında geçici iş ilişkisi
anlaşması yapılacak.
Tuzla önlemleri taslakta
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın hazırladığı
taslakta, Tuzla tersanelerinde yaşanan ölümler
sonrasında belirlenen yeni önlemler de yer aldı. Buna
göre artık ağır ve tehlikeli işlerde, taşeronun
işçilerine de işe başlamadan önce eğitim vermesi zorunlu
olacak. Buna karşılık, işyerlerinde "doktor bulundurma
zorunluluğu" değiştiriliyor. Bu tür yerlerde, işverenler
sağlıkla ilgili yükümlülüklerini dışarıda kurulu olan
ortak sağlık birimlerinden hizmet alarak
karşılayabilecek. Kadın çalışanlar için kurulması
istenilen kreşler için de dışarıdan hizmet alma seçeneği
getirildi.
Taslakla denetimler sonucu verilecek cezalar da
artırılırken tehlikeli işlerde çocuk çalıştırmanın
cezasının düşürülmesi dikkat çekti. Buna göre işçileri
bildirme yükümlülüğe aykırı davranan işyerlerine her
işçi için verilen 50 YTL'lik ceza 100 YTL'ye
çıkarılırken iş güvenliği hükümlerinin uygulanmaması
durumunda verilen ceza 50 YTL'den 90 YTL'ye
yükseltilecek. Tehlikeli işlerde 16 yaşından küçük işçi
çalıştıranlara şu anda 500 YTL ceza söz konusu. Ancak
taslağın çıkması durumunda her çocuk için sadece 100 YTL
ceza ödenmesi yeterli olacak.
Düzenlemeye göre polisler de artık kayıtdışılıkla
mücadelede yer alacak. Şu ana kadar ticari işletmeler,
otel, motel gibi konaklama tesisleri çalışanlarını
polise bildirmekle yükümlüydü. Artık bu bildirimleri
polisler de Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirmekle
yükümlü olacak. Böylece kayıtdışı taraması polislerin
verdiği bilgiler üzerinden yapılabilecek.
İşsizlik ödeneği artıyor
Taslakla, işsizlik sigortası ödeneği artırılacak. Halen
çalışanın son 4 aylık prime esas kazancı dikkate
alınarak hesaplanan günlük ortalama net kazancının yüzde
50'si "günlük işsizlik ödeneği" olarak belirleniyor.
Taslakla artık net değil brüt kazanç esas olacak.
Böylece işsizlik ödeneği artacak. İşsizlik ödeneğinden
yararlanmak için son 1 yıl içinde 120 gün prim ödemek
yeterli sayılacak. Ayrıca işsizlik ödeneğinden
yararlanmak için gerekli olan sigortalılık günleri de
aşağıya çekiliyor. İşsizlik Sigortası Fonu kapsamındaki
"ücret garanti fonu"ndan yapılacak ödemelerde ise üst
sınır konulacak. Buna göre prime esas üst kazancın
üstünde ödeme yapılamayacak.
Yasada yapılan değişiklikle eski hükümlü ve terör
mağduru çalıştırma zorunluluğu kaldırılırken özürlü
çalıştırma zorunluluğu korunuyor. Buna göre 50 ve daha
fazla çalışanı bulunan işverenler, çalışanların yüzde
3'ü oranında özürlü istihdam edecek. Özürlü istihdam
eden işletmelerin, asgari ücrete denk gelen SSK işveren
primlerini süresiz Hazine üstlenecek.
Kıdem tazminatıyla ilgili olarak öngörülen fon modeli
taslakta da yer aldı. Fona yatırılacak paranın bireysel
emeklilik fonlarında değerlendirilmesi esas kabul
edilirken çalışanların ancak emeklilik veya ölüm
durumunda fondan para almaya hak kazanması öngörüldü. Bu
durumda işten çıkarma durumunda kıdem tazminatı
alınamayacak. Taslakta, işverenin fona eksik ödeme
yapması durumunda uygulanacak yaptırım "Emeklilik
Gözetim Merkezi tarafından ilgili işçi ve işverene
bildirimde bulunmasıyla" sınırlı tutulurken fona
yapılacak aylık kesinti oranı kısmı ise boş bırakıldı.
Oysa bu oranın yüzde 3 olduğuna dair haberler yer
almıştı.
Öte yandan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "kıdem
tazminatlarını peşin olarak ödeyelim" önerisini
getirdiği öğrenildi. Erdoğan'ın Çalışma Bakanı Faruk
Çelik'in fon sistemini anlattığı bir toplantıda, "Bu
böyle olmayacak. En iyisi her yılın sonunda çalışanlara
1 maaş peşin verilsin. Böylelikle sorun halledilsin"
dediği belirtildi. Ancak yapılan toplantılar sonucunda
Erdoğan fon sistemini makul buldu ve taslak bu şekilde
hazırlandı.
TASLAKTA NELER YER ALIYOR
* Yeni işe alınan gençlerin maaşları ne olursa olsun,
sadece asgari ücretteki SSK işveren payı kadar bölümünü
Hazine karşılayacak.
* Gençlerin prim ödemesi kademeli olarak değişecek ilk
yıl yüzde 100, ikinci yıl yüzde 80, üçüncü yıl yüzde 60,
dördüncü yıl yüzde 40 ve beşinci yıl da yüzde 20 olarak
uygulanarak sonlandırılacak.
* Özürlü çalıştıran işverenin SSK primlerinin asgari
ücrete karşılık gelen kısmını Hazine süresiz üstlenecek.
* Genel olarak tüm işverenlere uygulanacak 5 puanlık SSK
işveren primi indirimi teşvik biçiminde olacak ve Hazine
5 puanlık indirimi işverenlere ödeyecek.
* Taşeronluk sözleşmesi yazılı yapılmadıkça geçerli
sayılmayacak. Ayrıca alt işveren işi aldıktan sonra
bölge müdürlüğüne bildirimde bulunacak.
* Ağır ve tehlikeli işlerde, taşeronun işçilerine de işe
başlamadan önce eğitim vermesi zorunlu olacak.
* Tehlikeli işlerde çocuk çalıştırmanın cezasının 500
YTL'den 100 YTL'ye indirilecek.
* İşsizlik sigortası ödeneği için net değil brüt kazanç
esas olacak. İşsizlik ödeneğinden yararlanmak için son 1
yıl içinde 120 gün prim ödemek yeterli sayılacak.
* Eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma zorunluluğu
kaldırılırken, özürlü çalıştırma zorunluluğu korunuyor.
İŞSİZLİK ORANI (%)
2000 6,5
2001 8,4
2002 10,3
2003 10,5
2004 10,3
2005 10,3
2006 9,9
2007 9,9
İŞSİZ SAYISI (bin kişi)
2000 1.497
2001 1.967
2002 2.464
2003 2.493
2004 2.498
2005 2.519
2006 2.295
2007 2.333
İSTİHDAM (bin kişi)
2000 21.582
2001 21.524
2002 21.354
2003 21.147
2004 21.791
2005 22.046
2006 20.954
2007 21.189
GENÇLERDE İŞSİZLİK (%)
2000 13,1
2001 16,2
2002 19,2
2003 20,5
2004 19,7
2005 19,3
2006 18,7
2007 19,6
www.vergihaber.com
11.03.2008 |
