|
İşsizlik sigortası ile ilgili bilinmesi gerekenler
Değerli okurlar, geçen hafta
içerisinde gelen e-maillerde oldukça fazla işsizlik
sigortası ile ilgili sorular vardı. Bu konu ile alakalı
sizlere elimizden geldiği kadarıyla bilgi vermeye
çalışacağız. İşsizlik Sigortası, işyerinde çalışırken
kendi hata ve kusuru dışında, işveren tarafından işten
çıkartılan işçinin çalışmadığı süre içerisinde uğradığı
gelir kaybını kısmen de olsa karşılayan, kendisini ve
aile fertlerini zor durumdan kurtarmak için devlet
tarafından kurulan zorunlu bir sigorta fonudur.
İnsanların çalışmadığı, işsiz kaldığı dönemlerde
işsizlik sigortasından aldığı maddi destek kısmen de
olsa çalışmayan işçi için faydalı olacaktır. Sosyal
gelişmenin ve büyümenin devlet tarafından sağlanması
yine bu duruma paralel olarak gelirin toplumda dengeli
bir biçimde paylaştırılmasını amaçladığı için sosyal
devlet olma ilkesinin bir gereğidir.
İşsizlik ödeneğinden faydalanma şartları nelerdir?
1) Hizmet akdinin sona erdiği tarihten önceki son 3 yıl
içinde en az 600 gün sigortalı olarak prim ödenmiş
olması,
2) İşçinin son 120 gün içinde aralıksız sigortalı
olması,
3) İşten çıkartılan işçi, işten ayrıldığı günden
itibaren 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurması,
4) Hizmet akdinin, İşsizlik Sigortası Kanununun 51’inci
maddesinde sayılan hallerden birisine dayalı olarak sona
ermiş olması,
İşsizlik primini kimler ödeyecek?
İşsizlik Sigortası zorunlu olup, 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanununun 77. ve 78. maddelerinde belirtilen
prime esas aylık brüt kazançlar üzerinden; (01 Ocak 2002
yılından itibaren) İşsizlik primini işçi, işveren,
ödediği gibi devlet te bu sisteme katkıda bulunuyor ve
işçi ve işveren gibi prim ödüyor.
Ödenecek primler; sigortalı yüzde 1 (bir), işveren yüzde
2 (iki), devlet yüzde 1 (bir) oranlarında prim
ödeyecektir.
İşsizlik ödeneği ne şekilde hesaplanacak ve nasıl
ödenecektir?
İşsizlik ödeneği, işçinin son 120 gün (4 aylık) prime
esas kazançları dikkate alınarak günlük ortalama net
kazancın yarısı ( yüzde ellisi) olarak hesaplanmaktadır.
Sigortalı aylık ortalama net kazancının tutarı ne olursa
olsun alacağı işsizlik ödeneği asgari ücretin yarısını
geçemeyecektir.
İşsizlik ödeneğinde hangi kesintiler olacak?
Ödenecek Brüt İşsizlik ödemesi tutarı üzerinden sadece,
binde altı (yüzde 0,6) Damga Vergisi kesintisi
olacaktır.
Örnek, A. şahsı 30.04.2008 tarihinde işveren tarafından,
kendi hatası ve kusuru dışında işten çıkartılmıştır. A
şahsı çalıştığı son dört ay içerisinde prime esas
kazancı(SPEK) altı sınırı olan 608,40 YTL’dir. Bu şahsın
aylık net ücreti 435,92 YTL’dir. Bir aylık brüt işsizlik
tutarı 435,92 YTL olduğuna göre. Bunun yarısı 217,96
YTL’dir. Kesintiler (binde altı) damga vergisi de 1,31
YTL olur. A şahsın eline geçecek olan net işsizlik
ödemesi tutarı 216,65 YTL olacaktır.
İşsizlik ödeneği ne kadar devam edecek?
Sigortalı işsize çalıştığı günlere paralel olarak; 600
gün prim ödemiş olanlara 180 gün, 900 gün prim ödemiş
olanlara 240 gün, 1080 gün ve daha fazla prim ödemiş
olanlara 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği ödenecektir.
Sigortalı işsizler hangi hizmetlerden yararlanabilecek?
İşsizlik ödeneği alan sigortalılara aşağıda belirtilen
hizmetler sunulacaktır;
1) İşsizlik ödeneği ödenecek. İşsiz olan sigortalıya
prim ödeme sürelerine göre en az 180 ile en çok 300 gün
süre ile işsizlik ödeneği ödenebilecek.
2) İşsizlerin ödenek aldıkları süre içinde; hastalık ve
analık sigortası primleri, Sosyal Sigortalar Kurumu’na
veya bağlı oldukları özel emekli sandıklarına
yatırılacaktır. Dolayısıyla; sigortalı işsizler ve
geçindirmekle yükümlü oldukları aile fertleri,
hastalanmaları halinde sağlık hizmetlerinden
yararlanacaklardır.
3) İşsizlik ödeneği alan sigortalı işsizlere, aldıkları
raporu ile geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
4) Sigortalı İşsizlere yeni bir iş bulmalarında yardımcı
olunacaktır.
Ömer Dalımudu
Milli Gazete
/ 13.04.2008 |
