|
Asgari işçiliğe uzlaşma geliyor
İhaleli işlerde "teminat"
iadesi, tamamlanmış bina inşaatı işlerinde de "yapı
kullanma izin belgesi" alınabilmesi için; işverenlerin
Sosyal Güvenlik Kurumu'na prim borcu bulunmadığını
gösterir "ilişiksizlik belgesi" almaları gerekmektedir.
Yine, devamlı ve mevsimlik işyerlerinde de işin yürütümü
için gerekli olan asgari işçilik tutarının hesaplanması
söz konusu olabilmektedir.
Sosyal güvenlik reformu olarak bilinen ve 1 Haziran
2008'de yürürlüğe girmesi öngörülen 5510 sayılı
Kanun'da; işin yürütümü açısından gerekli olan asgari
işçilik tutarının; yapılan işin niteliği, kullanılan
teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde
çalıştırılan sigortalı sayısı, ilgili meslek veya kamu
kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak
tespit edileceği öngörülmüştür.
Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla
kurulan kurum ve kuruluşlar ile bankalar tarafından
ihale mevzuatına göre yaptırılan işlerden ve özel
nitelikteki inşaat işlerinden dolayı bu işleri yapan
işveren tarafından yeterli işçilik bildirilmiş olup
olmadığı kurumca araştırılacaktır. Bu araştırma
sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmediği tespit
edilirse, eksik bildirilen işçilik tutarı üzerinden
hesaplanan prim tutarı gecikme cezası ve gecikme zammı
ile birlikte bir ay içinde ödenmek üzere işverene tebliğ
edilecektir. Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve
gecikme zammının ödendiği veya ödeneceğinin işveren
tarafından yazılı olarak taahhüt edilmesi halinde borç
kesinleşir.
Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve gecikme zammının
ödenmemesi, taahhütname verilmemesi veya kurumca
işyerinin denetlenmesine gerek görülmesi durumunda
kurumca inceleme yapılacaktır. Kamu idareleri, döner
sermayeli kuruluşlar ile bankalar, bu uygulanmayla
ilgili kurumca istenilecek bilgileri ve belgeleri yazılı
olarak en geç bir ay içinde vermeye mecbur tutulmuştur.
Kuruma yeterli işçilik tutarının bildirilmiş olup
olmadığının araştırılmasında, işin yürütümü için gerekli
olan asgari işçilik tutarının tespitinde dikkate
alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması ve asgari
işçilik oranlarına vaki itirazların incelenerek karara
bağlanması amacıyla Kurum bünyesinde; Asgari İşçilik
Tespit Komisyonu kurulmaktadır.
Devamlı mahiyetteki işyerlerinde yapılan asgari işçilik
incelemesi sonucunda tespiti yapılan ve sigortalılara
maledilmeyen fark sigorta primine esas kazanç matrahı
üzerinden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte
hesaplanacak sigorta primi ve buna bağlı olarak
uygulanacak idari para cezalarında, konuya ilişkin
raporun ilgili kurum ünitesine gönderilmesinden önce
işverenle uzlaşma yapılabileceği öngörülmüştür. Bugüne
kadar ki kurum uygulamasında en çok eleştirilen
hususlardan birisi de, uzlaşma sisteminin olmamasıydı.
TBMM'de görüşülmeyi bekleyen taslakla ilk defa sosyal
güvenlik sistemimize getirilen uzlaşma ile yargı
üzerindeki yük azaltılabilecektir.
Uzlaşma ile sigorta primlerinde en fazla % 15 oranına
kadar indirim yapılabilecektir. Sigorta priminde
yapılacak indirim konusunda uzlaşmaya varılması halinde,
uygulanacak idari para cezası tutarlarının % 20'si
oranında indirim yapılmasında uzlaşılmış sayılacaktır.
Uzlaşmaya varılması halinde bu durum tutanakla tespit
edilecektir.
Uzlaşılan tutarlar kesin olup, uzlaşma konusu yapılan
tutarlar hakkında işverence dava açılamayacak ve hiçbir
mercie şikayet ve itirazda bulunulamayacak. Uzlaşılan
prim ve uygulanacak idari para cezaları, uzlaşma
tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde
ödenecektir. Uzlaşılan tutarların, süresi içinde tam
olarak ödenmesi halinde işveren, uzlaşılan idari para
cezası tutarı için ayrıca peşin ödeme indiriminden de
yararlandırılacaktır.
Uzlaşılan tutarların, bu sürede ödenmemesi halinde
uzlaşma bozulacak ve uzlaşılan tutarlar kazanılmış hak
teşkil etmeyecektir. Uzlaşmanın temin edilememiş veya
uzlaşma müzakeresinde uzlaşmaya varılamamış olması veya
uzlaşmanın bozulması hallerinde işveren, daha sonra bu
konuya ilişkin uzlaşma talep edemeyecektir.
Uzlaşma neticesinde indirim yapılması nedeniyle tahsil
edilmemiş olan sigorta primlerinin daha sonra kurum veya
mahkeme kararıyla sigortalılara mal edilmesi halinde,
daha önce eksik tahsil olunan sigorta primleri,
sigortalının çalıştığı süre ve sigorta primine esas
kazancı dikkate alınarak gecikme cezası ve gecikme zammı
ile birlikte tahsil olunacaktır.
Resul Kurt
Dünya Online
15.02.2008
|
