|
Emeklilik yaşı 65'e çıkacak, maaş asgari ücretin yüzde
35'ine inecek
Sosyal güvenlik sisteminde reform amacıyla
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık
Sigortası'nda yapılan değişiklikler TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda kurulan alt komisyondan ana komisyona
geldi.
Sanırım gelecek hafta görüşülür ve diğer hafta da Genel
Kurul'a gelir. Genel Kurul'da kanunlaştıktan sonra da
IMF ile epeydir bekleyen 7. gözden geçirme görüşmeleri
sonlandırılacak ve beklediğimiz 1,2 milyar dolarlık
dilim serbest bırakılacak.
Reformu hazırlayanlar halen Türkiye'de genç yaşta emekli
olunduğundan emekli aylıklarının da düşük olduğunu, bu
nedenle de reformun şart olduğunu söylüyor. Bunu
duyanlar ise 'Demek ki emeklilik yaşı 65'e
yükseltilince, emekli aylıkları da yükselecek'
beklentisine kapılıyor. Bu beklentinizi sonlandırın, iş
öyle değil. Mesela bugün ömrü boyunca asgari ücret
düzeyi veya bu düzeye yakın rakamlarda aylık kazancı
olan biri, 3.600 gün veya 5.000 günle SSK'dan emekli
olduğunda alt sınır emekli aylığı olan 558 YTL'den
emekli aylığı alır. Şu an SSK'da bu rakamı alanların
sayısı emeklilerin yarısından fazla. Aynı kişinin
benzeri yeni reform kanunu sonrasında 65 yaşına gelip
emekli olduğunda eline geçecek rakam, asgari ücretin
yüzde 35'i kadar yani bugünkü rakamlarla 213 yeni lira
olacak.
www.muhasebenet.net
İşçi ve esnafın aylığı
düşerken memur emeklisine dokunulmuyor
Bugün için 5.000 gün için SSK'da emekli aylığı bağlama
oranı yüzde 60'tır, Bağ-Kur'da yüzde 65 ve Emekli
Sandığı'nda da yüzde 75. Bu oran reformun şimdiki
geçerli olan halinde, 2015 yılına kadar yıllık yüzde 2,5
ve 2016 yılı ve sonrasında yüzde 2 olarak
kanunlaştırılmıştı. TBMM'de görüşülecek olan son
tasarıyla yüzde 2,5'luk oran yüzde 2'ye düşürülüyor.
İndirim sadece SSK ve Bağ-Kur'lular için olup Emekli
Sandığı üyelerine yüzde 75 oranına dokunulmuyor. Tasarı
aynen TBMM'den geçerse, 5.000 gün için bir SSK'lının
yüzde 60 olan aylık bağlama oranı yüzde 27'ye, 3.600 gün
için ise yüzde 20'ye düşmekte. Bağ-Kur'lular da 15 yılla
kısmî emeklilikte yüzde 30, 25 yılla tam emekli
aylığında çalışırkenki ortalama maaşının yüzde 50'sini
alacak. Hemen üzülmeyin, Zaman gazetesinde bu köşeden
'Aylıklardaki alt sınır kaldırılıyor' başlığıyla
verdiğimiz haberden sonra tasarıya alt sınır getirildi.
Bu sayede hiçbir emekli aylığı asgari ücretin yüzde
35'inden yani 213 YTL'den az olmayacak. Ancak memurların
aylık bağlama oranına dokunulmadı. Onlar yine 25 yıl
için yüzde 75 aylık bağlama oranıyla emekli olmaya devam
edecek. En düşük emekli aylıkları da 741,60 yeni liradan
az olamayacak. Ancak, sakın 'memurlar ne çok alıyor'
demeyin, çünkü aslında SSK'lı ve Bağ-Kur'lular olarak
siz az alıyorsunuz.
Emekli aylıklarında alt
sınır işe giriş tarihine göre belirlenecek
1999'da çıkarılan 4447 sayılı kanun ile SSK'da aylık
bağlama oranının alt sınırı yüzde 70'ten yüzde 35'e
düşürülmüştü. Ancak yeni uygulamanın yasanın çıkarıldığı
8.9.1999 gününden sonra ilk kez işe girenlere
uygulanmasına karar verilmişti. Yüzde 70 uygulamasının
son günü olan 31.12.1999 günündeki alt sınır aylığı olan
(12000x9475x0,70= 79.590.000 TL) rakam o günden beridir
de yıllık TÜFE ve yıllık gelişme hızları kadar
artırılarak bugün için 558 YTL'ye ulaşmış vaziyette.
İşte bu nedenle ister reformdan önce ister reformdan
sonra emekli olsun, 8.9.1999 gününden önce sosyal
güvenlik sistemine dahil olmuş birinin SSK'dan emekli
olması halinde alacağı en düşük emekli aylığı şu anda
558 yeni liradır. 9.9.1999 günü ve sonrasında sosyal
güvenlik sistemine dahil olmuş kişilerin SSK'dan emekli
olduğunda eline geçecek en düşük emekli aylığı da 213
YTL'den az olamaz.
Reform gelmeden emekli olalım mı?
Emekli aylıklarını belirlemek için ortalama kazanç
rakamlarıyla çarpılan oranlarda ciddi düşüşler var.
Ancak bu durum öyle hemen korkulacak bir olay değil.
Çünkü, yeni sistem sadece reformdan sonraki
çalışmalarımıza uygulanacak. Eski çalışma sürelerimiz
eski sistemdeki emekli aylığı hesaplamalarına göre
belirlenecek. Yani bir SSK'lı için 1999 yılı ve
öncesinde son 5 veya son 10 yılın ortalamasından gelen
kısmi aylığı ile 2000-2008 arasındaki TÜFE ve gelişme
hızı rakamlarına göre hesaplanan kısmi emekli
aylıklarında bir düşüş meydana gelmeyecek. Ancak burada
güncelleme katsayısına dikkat edilmeli. Zira, bizler
için eski sisteme göre hesaplanan aylıklar her yılın
TÜFE'sinin tamamı ve her yılın gelişme hızının sadece
yüzde 25'i eklenerek artırılacak. Emekli olacağımız yıla
kadar güncel hale getirilecek. İşte buradaki gelişme
hızının yüzde 25'inin verilip, yüzde 75'inin
verilmeyecek olması ileride emekli olacaklar için büyük
kayıp. Yeni dönemde hesaplanacak emekli aylıklarımız
düşük olacak. Ancak bu düşüş, eski çalışanlar için
kârdan zarar diyebileceğimiz bir durum. Mesela şimdiki
kanunlara göre bir yıl fazla çalışıp en yüksekten prim
ödediğimizde alacağımız emekli aylığı 50 YTL artarken,
yeni reformdan sonra 50 değil 30 YTL kadar artacak.
Asıl tehlike çocuklarımız ve torunlarımız için söz
konusu. 8 Eylül 1999'dan önce işe girenler için emekli
aylığı alt sınırı şu an 558 YTL. 9 Eylül 1999'dan sonra
işe girenler için de en düşük aylık asgari ücretin yüzde
35'i kadar, yani şu anki hesaba göre 213 YTL olacak.
Yeni sosyal güvenlik reformundan sonra ilk kez işe
girecek olanlar için de yüzde 35'lik alt sınır devam
edecek.
Ziya Perver Zaman /
16.02.2008
|
