|
Sanal alışverişten % 41 'vergi kaybı'
ATO "Online Kayıtdışı
Ekonomi" başlıklı raporuyla yurtdışı menşeli internet
sitelerindeki sanal alışverişe dikkat çekti
Ankara Ticaret Odası (ATO), faturasız ve belgesiz satış
yapan yurtdışı menşeli internet sitelerinin devleti
yüzde 41 vergi kaybına uğrattığına işaret etti.
ATO hazırladığı "Online Kayıtdışı Ekonomi" başlıklı
raporuna göre, internet üzerinden faaliyet gösteren çok
sayıda sitede, ayakkabıdan çantaya, bebek eşyalarından
kitaba, bilgisayardan DVD oynatıcısına, parfümden makyaj
malzemesine kadar birçok ürün ürün satışa sunuluyor.
Faturasız satılmaları nedeniyle Türkiye'deki fiyatlara
göre daha ucuz olan bu sitelerin vatandaşlarca da cazip
görülmesi, kayıtdışı ekonomiyi körüklüyor.
100 dolarlık fatura
kesiliyor
Başta Uzakdoğu olmak üzere yurtdışı menşeli bu
sitelerin, vatandaşların kredi kartı ya da online
bankacılık sistemiyle yaptığı alışverişleri istediklere
adrese postayla "hediye" altında gönderdiği ifade edilen
raporda, vatandaşın verdiği siparişlerin fazla olması
durumunda, Türkiye gümrüklerinde şüphe uyandırmaması
için birden fazla pakete bölünerek gönderildiğine dikkat
çekildi.
Uluslararası taşımacılık yapan kargo şirketleriyle gelen
ürünlerin 100 doların üzerinde olması durumunda vergiye
tabi olması nedeniyle birçok ürüne, yurtdışındaki bir
Türk şirket tarafından 100 dolarlık fatura kesildiği
belirtilen raporda, "Örneğin, tıbbi malzeme bulunan
paket, telefon kulaklığı adı altında hediye paketi
olarak gönderiliyor ve gümrük vergisi ödemeden,
Türkiye'ye sokulabiliyor. Bu şekilde, kargo şirketi,
yurtdışından getirilen malı sorunsuz biçimde alıcısına
teslim ediyor" denildi.
42 dolarlık vergi kaybı
Vatandaşlar, internet üzerinden sanal alışverişe
yönelirken devletin bu alışverişten, gümrük vergisi,
KDV, ÖTV, gelir, kurumlar, çevre ve emlak vergisi, SSK
ve Bağ-Kur primlerinden kaynaklanan önemli vergi
kayıplarına uğradığı vurgulanan raporda, şunlar
kaydedildi:
"Bu yolla satın alınan ürünlerin büyük bölümü lüks
tüketim malı olduğu için devlet yüzde 6,7 ile yüzde 20
arasında değişen oranlarda ÖTV ve yüzde 18 oranındaki
KDV'yi alamıyor. Buna göre, yapılan her 100 dolarlık
alışverişten, devlet 26 dolardan 41,6 dolarla kadar KDV
ve ÖTV kaybına uğruyor."
Raporda, bu alışverişler nedeniyle iç piyasada yaşanan
daralmanın etkisiyle, yerli firmalar önemli bir gelir
kaybına uğradığı için devletin gelir, kurumlar vergisi
gibi vergiler ile istihdam vergilerinden de mahrum
kaldığına işaret edildi.
Söz konusu sitelerde, spot piyasalardan ucuza toplanmış,
kullanım süresi geçmiş ya da dolmak üzere olan,
orijinaline benzeyen sahte ürünler satılabildiği
belirtilen raporda, şu ifadeler kullanıldı:
"Türkiye'de örneğin 100 liraya alabileceği bir ürünü
internet sitelerinden 60 liraya satın alarak 'karlı bir
alışveriş' yaptığını düşünen vatandaşlar, ayıplı
ürünlerle karşı karşıya kalabiliyor. Vatandaş,
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un kendisine
tanıdığı ürünü değiştirme, iade etme, servis garantisi
gibi yasal haklarından mahrum kalarak, gerçekte karlı
olmayan bir alışveriş yapmış oluyor."
"Ringde sanal bir rakiple karşı karşıyayız"
ATO Başkanı Sinan Aygün, tüketicilerin, ucuzluğun
cazibesine kapılmamaları ve bilinçli davranarak faturalı
alışveriş yapmaları gerektiğini, belgesiz satışların
yasal olarak suç teşkil ettiğini kaydetti.
Türkiye'de, Maliye Bakanlığı'nın kayıtlı mükellef
üzerinde, matrah artırımı ve banka hesaplarına el koyma
gibi yöntemlerle vergi tahsilatına yöneldiğini ifade
eden Aygün, "Öte yanda ise internet üzerinde kayıtdışı
ekonomi cirit atıyor. Kayıtlı mükellefe şahin olan
maliye, yurtdışı menşeli siteleri görmüyor mu? Maliye
uyuyor mu?" dedi.
Sanal ticarete engel konulması gerektiğini vurgulayan
Aygün, şunları söyledi:
"Aralarında yerli internet siteleri de olmak üzere yerli
mükelleflerimiz kira ödeyip, eleman istihdam edip,
vergi, SSK primi verirken, yabancı menşeli internet
siteleri kayıtdışı satışlarıyla haksız rekabete yol
açıyorlar. Bizim firmalarımız 'ringde sanal bir rakiple'
karşı karşıya bırakılıyor."
Merdiven altında kayıtsız çalışan işyeri ile internetten
ulaşılan sanal mağazaların aynı işlevi gördüğünü ifade
eden Aygün, bu durumda hem işletmelerin haksız rekabetle
karşı karşıya kaldığını hem de devletin vergi kaybına
uğradığını vurguladı.
Dünya Gazetesi
16.03.2008 |
