|
Vergi kayıplarına yönelik çalışma
Maliye Bakanlığı Gelir
Politikaları Genel Müdürlüğü, 'vergi harcaması' olarak
nitelenen vergideki istisna, muafiyet ve indirimler
sebebiyle 2007 yılında oluşan vergi kayıplarına yönelik
kapsamlı bir çalışma yaptı. Buna göre, istisna, muafiyet
ve indirimler, geçen yıl devlete 11 milyar 952 milyon
YTL'ye mal oldu.
Dünya uygulamaları taranarak oluşturulan 'Vergi
Harcamaları Raporu'nda, ülkemizde vergi kanunlarında çok
sayıda istisna, muafiyet ve indirim olduğu vurgulandı.
Aynı şekilde vergi ile ilgisi bulunmadığı halde birçok
kanunun, kendi amacına uygun olarak değişik vergi
istisnarı, muafiyet ve indirimleri barındırdığı
belirtildi. Vergi istisnası, muafiyeti ve indirimine yer
veren kanun sayısı 151 olarak belirlendi. Bu kanunlarda
da vergi harcaması olarak nitelenen 630'u aşkın
düzenleme bulunduğu bildirildi. Harçlar Kanunu 54
değişik istisna, muafiyet ve indirim ile vergi
harcamasının en yoğun olduğu kanun olurken, bunu 46
düzenleme ile Gelir Vergisi Kanunu, 45 düzenleme ile
Petrol Kanunu, 41 düzenleme ile de Emlak Vergisi Kanunu
izledi.
Vergi harcaması olarak tanımlanan vergi istisnası,
muafiyetleri ve indirimlerinin devlete faturasının 11
milyar 952 milyon YTL olduğu hesaplandı. Bunun 7 milyar
108 milyon YTL'lik bölümünün de Gelir Vergisi Kanunu'nda
yer alan istisna, muafiyet ve indirimlerden
kaynaklandığı belirlendi. 2007 bütçe açığının 13,8
milyar yeni lira olduğu göz önünde bulundurulduğunda,
vergi harcamalarının neredeyse bütçe açığına yakın bir
rakam oluşturduğu dikkati çekti. Toplam vergi
gelirlerinin yüzde 7,8'ini oluşturan vergi
harcamalarının Gayri Safi Milli Hasıla'ya oranı da yüzde
1,9 olarak tespit edildi. Vergi harcamaları, toplam
Gelir Vergisi içinde yüzde 21, Kurumlar Vergisi içinde
yüzde 26, KDV içinde yüzde 0,8, ÖTV içinde de yüzde
0,5'lik bir pay oluşturdu. İstisna, muafiyet ve
indirimler sonucu oluşan kayıp, Gelir Vergisi'nde 7
milyar 707 milyon, Kurumlar Vergisi'nde 3 milyar 173
milyon, KDV'de 401,8 milyon, ÖTV'de 199,6 milyon, diğer
kanunlarda da 1 milyar 70 milyon YTL'yi aştı. Gelir
Vergisi'nde ortaya çıkan kaybın, 5 milyar 291 milyon
YTL'si ücretlerdeki istisnalar sonucu meydana geldi.
Ticari ve zirai kazançlardaki yatırım istisnası 216
milyon, gayrimenkullerdeki istisna 358 milyon,
hizmetçilerin, süt ninelerinin, dadıların, bahçıvanların
ve kapıcıların elde ettikleri ücretlerdeki istisna da
660 milyon yeni lira vergi harcaması doğurdu. Yatırım
indirimi istisnası da, Kurumlar Vergisi'nde 1 milyar 192
milyon, Gelir Vergisi'nde ise 69 milyon YTL'lik kayba
yol açtı. Raporun sonuç bölümünde ülkemizde son
zamanlarda vergi mevzuatının sadeleştirilmesi
çalışmalarına rağmen hâlâ önemli miktarlarda vergi
harcaması olduğu vurgulandı. Özellikle vergi kanunları
dışında birçok kanunda vergi harcaması niteliğindeki
hükümlere yer verildiği, bunların da vergi sistemini
bozduğu, maliyet hesaplamasını güçleştirdiği ve vergi
idaresinin bilgisi dışında olması sebebiyle de
uygulamayı zorlaştırdığı ifade edildi.
www.vergihaber.com
26.02.2008
|
