|
28 Şubat 2008 PERŞEMBE |
Resmî Gazete |
Sayı : 26801 |
Hazine Müsteşarlığından:
TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32
SAYILI KARARA İLİŞKİN TEBLİĞ (TEBLİĞ
NO: 2008-32/34)
Amaç
MADDE
1 –
(1) Türk Parası Kıymetini Koruma
Hakkında 32 sayılı Karar gereğince
tesbiti
Bakanlığa bırakılan konular bu Tebliğ
ile düzenlenmiştir.
Dayanak
MADDE
2 –
(1) Bu
Tebliğ, 11/8/1989
tarih ve 20249 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma
Hakkında 32 sayılı Karara istinaden
hazırlanmıştır.
Türk
parası ve döviz
MADDE
3 –
(1) Merkez Bankası Türk parasının
değerini piyasa şartlarına göre
belirleyebilmek için gerekli önlemleri
alır.
(2) Merkez Bankası ve
bankalar uluslararası piyasalarda döviz
ve Türk parası ile ilgili işlemleri
yapabilirler.
(3) Konvertibl ve
konvertibl
olmayan dövizler Merkez Bankasınca
tespit edilir.
(4) Türkiye’de yerleşik
kişilerce ilgili transferlerin bankalar
ve PTT aracılığıyla yapılması kaydıyla,
yurt dışında bulunan bankalar ile
bulunduğu ülkenin mevzuatına göre döviz
alım satımına yetkili bulunan
kuruluşlardan döviz alınması ve bunlara
döviz satılması serbesttir.
Efektif
ve dövizi natık
çekler
MADDE
4 –
(1) Bankalar, yetkili müesseseler, PTT
ve kıymetli maden aracı kuruluşları;
a) Kendilerine ibraz edilen
dövizi natık
çekler karşılığında bankacılık
teamüllerine uygun olarak kısmen Türk
parası ve kısmen efektif veya tamamen
efektif ödemesinde bulunabilirler.
b) Efektif veya dövizi
natık
çekleri bankacılık teamüllerine uygun
olarak aynı ve ayrı cins efektiflerle
değiştirebilirler. Bankalar ve PTT
bunları döviz olarak yurt dışına havale
edebilirler.
Döviz
mevcutları
MADDE
5 –
(1) Bankalar, yetkili müesseseler, PTT,
kıymetli maden aracı kuruluşları ve
aracı kurumların döviz mevcutlarının
Merkez Bankasına devrine ilişkin oran ve
esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.
Kıymetli
maden ve taşlar
MADDE
6 –
(1) İlgili mevzuatta öngörülmesi veya
ilgililerce talep edilmesi halinde;
dahilde
işleme izin belgesi, dahilde işleme
izni, hariçte işleme izin belgesi ve
hariçte işleme izni kapsamında veya bu
rejimler haricinde dış ticaret
işlemlerine konu olan kıymetli maden ve
taşlar ile bunlardan mamul eşyanın
üzerine markaları ile ayarını gösteren
damga basılır ve kıymetli eşyaya ilişkin
sertifika düzenlenir.
(2) Kıymetli maden ve
taşların ayarına ilişkin
ekspertiz
raporu Darphane ve Damga Matbaası Genel
Müdürlüğünce veya bu Genel Müdürlükçe
yeterlilikleri onaylanan özel ayar
evleri ile eksperlerce düzenlenir.
Transit
ticaret
MADDE
7 –
(1) Transit ticaret satış bedellerinin
tasarrufu serbesttir.
Peşin
Döviz
MADDE
8 –
(1) Peşin döviz karşılığında ihracatın
18 ay içinde gerçekleştirilmesi
zorunludur. Ancak, gemi inşa ve ihraç
(hazır gemi hariç) bedeli olan peşin
dövizlerde bu süre 24 aydır.
Dahilde
İşleme İzin Belgesi ve Vergi, Resim ve
Harç İstisna Belgesi kapsamında ihracat,
ihracat sayılan satış ve teslimler ile
döviz kazandırıcı hizmet ve
faaliyetlerle ilgili olarak sağlanan
peşin dövizlerin kullanım süresi belge
süresi (ek süreler dahil) kadardır.
(2) İade edilen veya süresi
içinde ihracatı gerçekleştirilemeyen
peşin dövizler prefinansman hükümlerine
tabi olur. Prefinansman hükümlerine tabi
hale gelen peşin dövizlerin, ihracat
taahhüt sürelerinin ilgili mevzuat
hükümleri çerçevesinde uzatılması
halinde, alıcının muvafakat etmesi
kaydıyla kullanım süreleri de verilen ek
süre kadar uzatılmış sayılır.
(3) Alıcıdan temin edilen
prefinansman peşin döviz hükmündedir.
Yurt
dışından menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçlarının alım satımı
MADDE
9 –
(1) Döviz
transferlerinin bankalardan yapılması
kaydıyla yurt dışındaki mali piyasalarda
işlem gören menkul kıymetlerin, diğer
sermaye piyasası araçlarının, vadeli
işlem ve opsiyon
sözleşmeleri dahil her türlü türev
araçlarının alım satımı Sermaye Piyasası
Kurulu tarafından yetkilendirilmiş yurt
içinde veya yurt dışında bulunan aracı
kuruluşlar aracılığıyla yapılır.
Yurt
dışına sermaye ihracı
MADDE
10 –
(1)
Türkiye’de yerleşik kişiler, yurt
dışında şirket kurmak, mevcut şirketlere
ortak olmak veya şube açmak için
yaptıkları ilk nakdi ve/veya
ayni sermaye
ihracını müteakip üç ay içerisinde,
Müsteşarlığın internet adresinde yer
alan (EK-1) yurt dışına sermaye ihracına
ilişkin bilgi formunu açıklamalar
doğrultusunda doldurarak Müsteşarlığa
gönderirler.
(2) Sermaye ihracı
gerçekleştiren Türkiye’de yerleşik
kişiler, her takvim yılını müteakip üç
ay içerisinde Müsteşarlığın internet
adresinde yer alan bilgi formunu, formda
istenilen bilgileri ve yapılan
transferleri güncelleyerek Müsteşarlığa
gönderirler.
(3) Türkiye’de yerleşik
kişiler, tasfiye edilen veya devredilen
yurt dışındaki şirket, ortaklık ve
şubelerinin durumu hakkında, tasfiye
sürecinin sona ermesini veya
devredilmesini müteakip en geç üç ay
içerisinde, Müsteşarlığa bilgi verirler.
Krediler
MADDE
11 –
(1) Türkiye'de yerleşik kişiler, yurt
dışından sağladıkları kredileri bankalar
aracılığı ile kullanırlar. Ancak;
a) Türkiye’de yerleşik
kişilerin yurt dışındaki işleriyle
ilgili olarak yurt dışından sağladıkları
krediler,
b) Türkiye’de yerleşik
kişilerce ihracat kredi kurumlarından
veya ihracat kredisi garanti
kuruluşlarının garantisi kapsamında yurt
dışından sağlanan
ve doğrudan yurt dışındaki
ihracatçı firmaya ödenen krediler,
c) İhracat kredi veya
garanti kuruluşu olmamakla birlikte,
nakit kredi yerine malın peşin alımı ve
vadeli finansman desteği
sağlayan yurt
dışındaki kalkınma bankalarından sadece
mal ithaline yönelik sağlanan krediler,
ç) Türkiye’de yerleşik
kişilerce yurt dışından gemi satın
alınması amacıyla yapılacak ithalat
kapsamında sağlanan krediler,
için
bu şart aranmaz.
(2) Türkiye’de yerleşik
kişilerce yurt dışından temin edilen
kredilerin kullanımı için borçlunun,
kredinin vadesi, faiz oranı ve benzeri
bilgileri içeren kredi sözleşmesi ile
birlikte kullanıma aracılık eden bankaya
başvurması gereklidir.
(3) Türkiye Cumhuriyeti
adına Hazine Müsteşarlığınca borçlu veya
garantör sıfatıyla yurt dışından
sağlanan kredilerin yurt içi veya yurt
dışında kullanımına ilişkin esas ve
usuller Müsteşarlıkça belirlenir.
(4) Döviz kredilerinin
alınma ve verilmesinde lehte ve aleyhte
doğacak kur farkları ilgililere aittir.
(5) Yurt dışından sağlanan
prefinansman kredilerinin vadeleri azami
18 aydır.
(6) Gemi inşa ve ihracının
finansmanı amacıyla kullanılacak
kredilerin (hazır gemi hariç) vadesi 24
aydır. Dahilde
İşleme İzin Belgesi ve Vergi, Resim ve
Harç İstisna Belgesi kapsamında ihracat,
ihracat sayılan satış ve teslimler ile
döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin
finansmanı amacıyla sağlanan kredilerin
vadeleri belge süresi (ek süreler dahil)
kadardır.
(7) Yurt dışından sağlanan
prefinansman kredileri ile Türkiye’deki
bankalarca ihracat ve döviz kazandırıcı
faaliyetlerin finansmanı amacıyla
kullandırılan döviz kredilerine ilişkin
taahhüt sürelerinin ilgili mevzuat
hükümleri çerçevesinde uzatılması
halinde, prefinansman amirinin veya
krediyi kullandıran bankanın muvafakat
etmesi kaydıyla, bu kredilerin vadeleri
verilen ek süreler kadar uzatılmış
sayılır.
(8) Bankalar birbirlerine,
bankacılık teamülleri çerçevesinde
doğrudan veya uluslararası
sendikasyona
katılım yoluyla, vade sınırı
bulunmaksızın döviz kredisi açabilirler.
(9) Bankalar, Türkiye'de
yerleşik kişilere yatırım mallarının
ithalatının finansmanı için açtıkları
döviz kredilerinin üçte birine kadar
işletme ihtiyaçlarının karşılanması
amacıyla döviz kredisi açabilirler.
(10) Bankalar, Türkiye'de
yerleşik kişilere, kredi kartlarını yurt
dışındaki harcamaları için $50.000.-lık
limit içerisinde rotatif
kullandırabilirler. Ancak hesap
bakiyelerinde $50.000.-
lık limit
üzerinde oluşacak
depasmanın 30 gün içerisinde
kapatılması gerekir.
(11) Bankalar ve
faktoring
şirketleri tarafından ihracatçıların
doğmuş veya doğacak alacaklarının
devralınması suretiyle ihracatçılara
döviz üzerinden fon kullandırılabilir.
(12) Türkiye’de yerleşik
kişilerce yurt dışında pay sahibi olduğu
ortaklıklara, yurt dışındaki ana şirkete
ve grup şirketlerine döviz veya Türk
Lirası kredi açılabilir.
(13) Bankalarca yurt
dışında yerleşik kişilere açılacak döviz
ve Türk Lirası krediler Türkiye’deki
mevduat hesaplarına yatırılmak suretiyle
de kullanılabilir.
(14) Özelleştirme
ihalelerine katılan Türkiye’de yerleşik
kişiler veya yurtdışında yerleşik
kişiler ile Türk ve yabancı firmaların
katılımı ile oluşturulan ortak girişim
gruplarına, ihale bedelinin finansmanı
amacıyla bankalarca döviz kredisi
açılabilir.
Kamu
kurum ve kuruluşları tarafından temin
edilen kredilerin bildirimi
MADDE
12 –
(1) Hazine’nin geri ödeme garantisi
olmadan dış kredi anlaşması yapan;
a) 5018 sayılı Kanunun
(II) sayılı cetvelinde bulunan Özel
Bütçe Kapsamındaki İdareler,
b) Kamu iktisadi
teşebbüsleri ve bağlı kurumları,
c) Özel hukuk hükümlerine
tâbi olmakla beraber
sermayesinin yüzde ellisinden
fazlası kamuya ait olan kuruluşlar,
ç) Fonlar,
d) Kamu bankaları, yatırım
ve kalkınma bankaları,
e) Büyükşehir belediyeleri,
belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar
ile sair yerel yönetim kuruluşlarının,
yurt dışından sağladıkları
ve ithalatta vadeli ödeme şekilleri
dışındaki bir yıldan (365 gün) uzun
vadeli kredi
anlaşmaları ile bu kurum ve
kuruluşların yap-işlet-devret, yap-işlet
ile işletme hakkı devri ve benzeri
finansman modelleri çerçevesinde Hazine
yatırım garantisi kapsamında
gerçekleştirilmesi öngörülen projeler
için sağlanan ve ithalatta vadeli ödeme
şekilleri dışındaki bir yıldan (365 gün)
uzun vadeli kredi anlaşmalarını bu
Tebliğ’in eki Ek:2’de yer alan Kredi
Bilgi Formu ve Ek:3’de yer alan Kredi
İzleme Formu ile birlikte, Dış Finansman
Numarası (DFN) alınmasını
teminen,
anlaşma tarihinden itibaren 30 gün
içinde Müsteşarlık Dış Ekonomik
İlişkiler Genel Müdürlüğü’nden alınan ön
izin ile birlikte, Kamu Finansmanı
Genel Müdürlüğü’ne göndermeleri
zorunludur.
Sözkonusu kurum ve kuruluşlar
tarafından sağlanan kredilere ilişkin
kullanımlar, ana para geri ödemeleri,
faiz ve diğer ödeme bilgileri, geçmiş
tüm bilgileri de içerecek şekilde,
Ek:3’de yer alan
Kredi İzleme Formu ile birlikte
gerçekleşme tarihinden itibaren 10 gün
içinde bankalar ile kredi borçlusu
tarafından Müsteşarlık Kamu Finansmanı
Genel Müdürlüğü’ne gönderilir.
(2) Kurum ve kuruluşların,
Hazine geri ödeme garantisi altında,
gerçekleştirilmesi öngörülen projeler
tahtında yurtdışından
sağladıkları
ithalatta vadeli ödeme şekilleri
dışındaki bir yıldan (365 gün) uzun
vadeli kredilere ilişkin olarak
imzalanan anlaşmalar çerçevesinde
borçlu kurum ve kuruluşlarca
gerçekleştirilen kullanımlar, anapara
geri ödemeleri, faiz ve diğer ödemeleri,
geçmiş tüm bilgileri de içerecek şekilde
bu Tebliğ’in ekinde (Ek:3) yer alan
Kredi İzleme Formu ile işlem tarihinden
itibaren 10 gün içinde bankalar ile
kredi borçlusu kurum ve kuruluşlar
tarafından Müsteşarlık Kamu Finansmanı
Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesi
zorunludur.
(3) Kurum ve kuruluşların
Hazine’nin kısmi garantisi altında
sağladıkları krediler için de
gerçekleştirilen kullanımlar, anapara
geri ödemeleri, faiz ve diğer ödemeleri,
geçmiş tüm bilgileri de içerecek şekilde
bu Tebliğ’in ekinde (Ek:3) yer
alan Kredi
İzleme Formu ile işlem tarihinden
itibaren 10 gün içinde bankalar ile
kredi borçlusu kurum ve kuruluşlar
tarafından Hazine garantili ve
garantisiz kısımları için ayrı
ayrı
hazırlanarak Müsteşarlık Kamu Finansmanı
Genel Müdürlüğü’ne gönderilir.
Kişisel
sermaye hareketleri
MADDE
13 –
(1) Kişisel borçlar, armağan, hediye,
bağış, çeyiz, gelin veya güveyin karşı
tarafa verdiği para, miras, veraset
veya kalan
mal, göçmen işçilerin kendi
ülkesindeki borçlarının tasfiyesine
yönelik ödemeler ve göçmenlerin
varlıkları kişisel sermaye hareketleri
kapsamında değerlendirilir.
Yurt
dışı müteahhitlik hizmetleri
MADDE
14 –
(1) Müsteşarlık yurt dışı müteahhitlik
hizmetlerinin ülke yararına
geliştirilmesi ve desteklenmesi amacıyla
ilgili kamu ve özel kuruluşlardan bilgi
toplanması ile bunlar arasındaki bilgi
paylaşımı ve koordinasyona katkıda
bulunmak için gerekli tedbirleri almaya
yetkilidir.
Süreler
MADDE
15 –
(1) Türk
Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32
sayılı Karar ile söz konusu Karara ek
olarak yayımlanacak kararlarda ve
bunlara ilişkin tebliğlerde belirtilen
hak doğurucu ve hak düşürücü ve
uyulmaması aykırılık oluşturan sürelerin
hesaplanmasında işlemin yapıldığı gün
hesaba katılmaz. Ancak, hesaplanacak
sürelerin son günü resmi tatile
rastlarsa, süreler izleyen ilk iş günü
çalışma saati sonunda biter.
(2) Süreler gün olarak
ifade edilmiş bulunduğu takdirde ilk gün
(işlemin yapıldığı gün) hesaba katılmaz.
Günler ertesi günden hesaplanmaya
başlanır ve süre son günün çalışma saati
sonunda biter.
(3) Süreler ay olarak
gösterildiği takdirde sürenin bitimi,
izleyen ayların işlem tarihine tekabül
eden tarihteki günün mesai saati
sonudur. O ayda işlem tarihine tekabül
eden bir gün bulunmuyor ise sürenin
bitimi ayın son günüdür.
(4) Süreler yıl olarak
belirlendiği takdirde ise sürenin
bitimi, izleyen yılların işlemin
yapıldığı ay ve tarihe tekabül eden ay
ve tarihteki günün çalışma saati
sonudur.
Usul ve
müşterek hükümler
MADDE
16 –
(1) Türk
parası kıymetini koruma hakkında
kararlar ve bu kararlara ilişkin
tebliğler uyarınca Merkez Bankasınca
çıkarılan genelgeler tebliğ hükmündedir.
(2) Bu Tebliğde
öngörülenler dışında kalan haller
Müsteşarlıkca
incelenip sonuçlandırılır.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE
17 –
(1) 9/2/2007 tarih ve 26429 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 2007-32/33 sayılı
Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.
Lehe
hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 –
(1)
Yürürlükten kaldırılan tebliğler
hükümlerine göre başlamış olup henüz
sonuçlanmamış işlemler, ilgili tebliğ
hükümlerine tabidir. Ancak aksine bir
hüküm olmadıkça bu Tebliğ'in ilgililer
lehine olan hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE
18 –
(1) Bu
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
19 –
(1) Bu
Tebliğ hükümlerini Hazine
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan
yürütür.
|
